Е. Абдувалитов, А. Бектаев



Pdf көрінісі
бет61/97
Дата15.12.2021
өлшемі1,41 Mb.
#101189
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   97
Байланысты:
adabiyot 6 qozoq
adabiyot 6 qozoq
«Тїбi адам болатын бала»
?????  ???  ???????  ???????  ???????  ????????? 
??????,  ????????  ????  ???  ???????  ?????.  ?????  ???? 
??? ???????? ??????. ??? ??? ?????????, ???? ?????? ???? 
???????? ?????? ????? ???-???? ??????? ??????? ?????? 
??????? ?? ????? ????????? ??????. ????? ???? ?????? 
??????? ????? ???????, ????? ???? ?????? ???? ????-
???, ? ????????? ???????? ??????????? ????? ?????. ??? 
??? ????????? ?????? ??????? ??????? ??????? ????????? 
??? ?????? ???????, ????? ?????? ??????? ???? ????? 
????????  ????????  ????  ????????  ?????????????.  ??? 
????? ????? ??? ?? ?????????. 
???  ???????  ??  ??  ???  ?????????  ????????  ??  ??? 
??????? ????? ?????? ??????. 
?????  ???????,  ????  ????  ????????.  ??????  ????? 
????  ??  ??????  ???-???  ????  ????????.  ???????  ????-
??? ??? ?? ??? ??? ?????, ??????? ???? ????? ??? ?? ?? 
??????...
мамам  ал?ын?а  бi?еу  шылым  шегiп  ?ѕ?.  мен  ?ны 
кµкшiл  аспан  айнасын?аІы  келбе?iнен  ана?ай?ан  ?аны-
?ым  –  Ахме??в.  Галифе  шалба?  киген  жiґiшке  аяі?а?ы 
си?иып, шашы іаі жа?ыла желбi?еп, іаз?иып ?ѕ?. Сiз?i 
кї?iп ??ы?мыз ?еп, мамам?ы і?л?ыі?ап ?е?еу iшке ±ке??i. 
маІан µзiмiз шаіы?амыз, ?сы а?а?а кї?е ?ѕ? ?е?i.
мен с?л а?а?аІы ?аі?ай ??ын?ыі?а ??сып ??ы??ым.
Осы  кез?е  їй  пѕшпаІынан  бi?еу?iґ  келе  жа?іан 
?ысы?ы  ес?iл?i.  Ты?п-?ы?п  басіан  аяі  ?ыбысына  ?ыі-
?ыі  іа?алІан  ?аяі  їнi  іаба??ас?ы.  Кµп  ѕзамай  аяі  пен 


148
?аяі?ыґ і?жасы ?а кµ?iн?i. мек?еп кїзе?шiсi – С±йбек 
іа??.  С±йбек  кiл?  ??і?ай  іалып,  шека?а?аІы  саішы?ай 
іа?ал їн іа??ы:
– Бѕл кiм?
– мен І?й, а?а. мен Ј?жамын.
– мѕн?а неІып ??ы?сыґ?
– Пе?с?ве?ке кел?iм.
– Он?а сенiґ не ша?уаґ ба??
– мен жµнiн?е м±селе іа?ап жа?ы?.
–  м±селе.  Јан?ай  м±селе?  Сенi  мѕІалiм  е?емiз 
?ейме?
– Ди?ек??? е?емiз ?ей?i.
– Он?а ?iп?i жаісы. Жалаіыґ кµп б?ла?ы. – С±йбек 
менiґ  іасыма  келiп  ??ы??ы.  –  ?й,  Ј?жа.  Сенiґ  ±кеґ 
ма?іѕм азама? е?i І?й… Бi?аі ?Іан ?а??паІансыґ.
мен  сенiґ  ±кеґе  іа?ыз?ыге?  а?аммын.  менiґ  м?й-
ным?а ?ныґ ?иын емес, ?еґге емес, баіан?ай бi? іа?асы 
жї?. Јалай ?ейсiґ І?й. мiне, былай, алІаш к?лх?з?асіан 
жыл?ыґ кїзiн?е мен, – ?ныґ келiскен бi? ж??Іа кї?еґ 
а?ы  ба?  е?i,  ?л  кез?е  жѕ???ыґ  кµбi  іа?а  жаяу  –  с?ны 
?иi?менге  мiнiп  ба?ып,  сазІа  ба?ы?ып  µл?i?iп  і?й?ым. 
Суып,  іаґсып  ?ѕ?Іан  а??ы  суа?май  ??іа  і?ям  ?еп, 
µзiмнен б?л?ы. АяІы шi?е?леулi е?i. Су iшем ?еп ба?ып, 
?ппаІа ?їсiп ке?iп?i.
Е??еґгiсiн?е  іа?асам,  суІа  сїґгiген  їй?ек?ей  а?? 
жаІы  Іана  кµ?iнiп,  ??ґіайып  жа?ы?.  Он  шаі?ы  жiгi? 
жабылып,  а?іан  сап  ±?еґ  суы?ып  ал?ыі.  мiне,  басіа 
бi?еу б?лса с?ны іыґі е?кiзбес?ен ?µле?iп ала? е?i І?й. 
Ал Ја?ы? ма?іѕмныґ кеґпейiл?iгi с?ншалыі, сiз іас іып 
µл?i?ген ж?ісыз І?й, ажалы с?лай ?у?а келген шыІа? ?е- 
?i. – С±йбек ?сыны ай??ы ?а с±л ?йланып ба?ып: – Ал, 
сен… сен Іана емес-ау, іазi?гi ?сы ?іып жї?ген балала?, 
кµбiґ аіымаісыґ, – ?е?i. – неге ?ейсiґ І?й. Аіымаі емей 
немене, ?±??iп?i жї?, ?іуыґ?ы жаісы ?іы, а?ам б?л ?есе, 
сен?е? с?ныґ б±?iн ке?iсiнше iс?ейсiґ?е?.


149
 Осы кез?е iш?ен Оспан?в шыІып:
 – Ја?ы??в, іай?асыґ? – ?еп ?ауыс?а?ы.
 Ди?ек??? кабине?iне ?сы мек?еп?е бi? ?іушы еґ кµп 
бас сѕіса, с?л мен б?ла?мын ?еймiн. майіан?ва ?алай 
сїй?еп  ±кеп,  ен?iг±?i  і?й  аузынан  шµп  алмай  жї?уге 
?алай  ?е?  у±?ем?i  бе?ген  їй?еншiк?i  ??ын  І?й.  Бi?аі 
бѕл  ж?лы  мен  мѕн?а  шын  м±нiн?е  кїйзелiп,  ?ебi?енiп 
кi??iм ?е, б?саІа?аІы суыі г?ллен пешiне сїйенiп ?ѕ?ып 
іал?ым.  Тµ??е  са?Іыш  шашы  іаі  айы?ыла  желбi?еп 
Ахме??в ??ы?. Тїсi µ?? сµн?i?ген?ей, іасыныґ а?асынан 
іа?а?ынан  ?iке  ?а??ып  ?їскен  екi  сызыі  ±?е??егi?ен 
?е?еґ ?е іалыґ.
–  Бе?i?ек  кел,  –  ?е?i  ?л  і?лын?аІы  ав??іаламымен 
бµлменiґ  ???асынан  нѕсіап.  Ал?ыма  іаіпан  іѕ?улы 
?ѕ?Іан?ай жыбы?лап бi?-екi а??а?ым. Екi жаі іабы?Іа?а 
?iзiлiп  ??ы?Іан  мѕІалiм?е??iґ  ба?лыі  кµзi  жан-жа-
Іымнан  найза?ай  ?їй?еп  іа?алып  ба?а?ы.  ?сi?есе  ?ґ 
жаі?а  ?и?ек???Іа  ?аман  ??ы?Іан  майіан?ваныґ  сѕсы 
іа?ал ?а сѕ?апыл кµ?iнiп ке??i.
–  Ја?ы??в,  сенi  бiз  мѕн?а  не  їшiн  шаіы?ып  ??ы?-
мыз, бiлесiґ бе? – ?е?i Ахме??в.
– Бiлемiн, – ?е?iм.
– не їшiн шаіы?ып ??ы?мыз?
– Т±??iпсiз?iгiм їшiн шаіы?ып ??ы?сыз?а?.
Екi-їш же??ен мы?с е?iп кїлген їн?е? ес?iл?i.
–  Сенi  мек?еп  µмi?i  ??й?ы??ы  ма?  Бѕ?ан  былай 
?іыІыґ келмей ме? – ?еп сѕ?а?ы Ахме??в.
– Ж?і, ?іыІым келе?i.
– Ен?еше неге і?ймайсыґ ?±??iпсiз?iк?i?
– Ј?ямын ен?i… кешi?iґiз?е?!...
– Бѕл нешiншi… Жїзiншi ?е? у±?е бе?уiґ бе? – ?еп 
кейiп ке??i майіан?ва.
– Бѕ?ан былай ешіашан ?а ?±??iп бѕзбаймын…
менiґ  іазi?гi  ?аліыІа  салып  ??ы?Іан  ?±??iпсiз?iк 
іылыі?а?ымныґ  іай-іайсысыныґ  ?а  себебi  ба?  е?i. 


150
Баіаны мен сумкаІа майіан?ва ?алып, жыІылып іалсын 
?еп, ?ныґ с?ншалыі ш?шымал а?ам екенiн бiлiп салІан 
ж?іпын.  СалІым  кел?i  –  сал?ым.  Осын?ай  бi?  аіымаі-
?ыі  кей?е  аіылІа  мѕ?ша  бе?мей  ?е?ек?е?iп  ±ке?е?iнi 
ба?. iс?еп алып, ±м±н?а с?ґынан ба?маІыґ?ы ?iс?ейсiґ. 
Осыныґ б±?i ?сылай б?ла ?ѕ?са ?а, мен µзiм?i аі?ап, 
бi? ауыз сµз ай?па?ым. Аі?алу?ыґ ?iп?i іисыны ба? ма? 
Б±?iн м?йын?а?ым. Бi? ай?іаным: «Кешi?iґiз?е?! С?ґІы 
?е?  ?аІы  бi?  кешi?iм  жасап,  сынап  кµ?iґiз?е?.  Бѕ?ан 
былай  іа?ай  ?±??iпсiз?iк  iс?ей?iн  б?лсам,  іан?ай  жаза 
і?л?ансаґыз?а? ?изамын!» 
– Ж?і, Ја?ы??в ?їзелмей?i. Ол у±?есiн бiзге ?а-
лай бе?ген. Ја?ы??в?ы ?іу?ан шыІа?у ке?ек, – ?е?i 
майіан?ва.
* * *
?????????  ????  ????????  ????  ??????  ??????. 
?????? ??????????. ?????????? ??????, ????????, ??-
????? ??????.
«?? ??? ????? ????? ????????? ???????-?? ?????? 
???»
????? ?????, ???????? ??????? ?????? ????????? ??-
???, ????????????? ?? ????? ???????? ???????? ??????. 
?????,  ?????????  ????  ?????,  ??????  ??????  ??????? 
?????. ?? ????? ?????????? ?? ??????? ?????? ?????-
?????,  ???????,  ?????????...  ?????  ????  ?????  ??????? 
?????????? ???? ??? ?????????? ??? ?? ?????? ?? ????? 
??? ????? ???? ???????? ??? ????????? ?????? ???      ??? -
????? ????:
«?????  ??????  ?????????  ?????,  ???????  ????? 
???????????»  ???  ???????????  ???  ?????  ?????,  ???? 
?????? ??????? ?????????
??????  ?????  ??????????  ???????,  ????????????? 
?????? ???? ????? ?????? ??? ????? ????? ???? ???????, 
???????? ???? ?????? ???????? ?????????? ??????. ????? 
??? ????? ????, ?????????? ????. ???????? ????? ?????, 
??????? ????? ???? ??????.


151
???????? ???? ???? ???, ?? ???????? ??????? ??????-
??? ????? ??????????.
?????????  ???????  ?????????  ????  ???.  ??????  ???-
????  ???  ?????  ??  ??????????  ????????????  ?????-
????????  ??  ?????  ??????  ??????????  ???????,  ???????? 
???.  ?????????  ???  ?????????  ???????  ???  ?????  ??? 
????? ?????? ??, ??? ???????? ?????? ???????? ???????, 
????? ?????. ?, ??? ?????? ?????????? ?????? ?? ??-
??? ??? ???? ?????? ????????: ???, ??????? ?????? ???. 
??? ????? ??????? ??????, ???-???? ??????????? ????-
?? ???? ?? ?????. ????? ?????? ????, ?????? ????? ????? 
????????. ???? ??? ???? ?????????? ????? ?????????, ?? 
????? ???????? ?????? ????????? ???????? ????? ????...
??????? ????? ??????? ??????. ????? ?????????. ????-
??? ?????? ????, ??? ???? ???? ??, ???? ?? ?????? ?????-
???. ???? ??????? ?????: ????????????, ??????? ?????? 
?????? ?????????, ???? ??? ????? ??????? ???????? ???, 
????????? ?????? ?????? ???????.
??? ??????? ????? ??????. ?????-??, ???? ?????? 
????????, ??????? ????? ?????! ????? ??????? ??? ???-
????? ?? ????????????, ??????? ?????? ??????? ????? 
????? ???? ????????
????????? ??? ????. ???? ?? ???????? ????? ????? 
?? ???????. «????????? ?????? ????? ?????????! ?????? 
???????? ????????? ?????? ???? ??????????? ???????? 
????  ????????  ????!»  ?????????????  ????  ?????.  ???? 
???????? ????? ?? ??? ??????. ???? ??????? ???? ????-
???? ????, ?????? ?????????? ??????????? ?????? ???. 
«??????? – ????, ???????? – ????» ????? ??? ??.
???? ?? ????? ?????, ????? ????, ????????, ??????? 
?????.  «???????????,  ??????????  ?????????!  ?????? 
??????.  ?????  ??  ????????  ???  ????,  ??????  ?????  ??? 
???????!»
?????????????? ?? ??? ???????? ??? ?????? ?????? 
?????????????.


152
???????? ????????, ???? ????? ???????. ??? ??????? 
???????  ?????  ????????  ?????  ????,  ???  ????????  ??? 
????????  ???????  ????????  ?????,  ????  ????????. 
?????  ??????  ??????????,  ????????,  ??????  ???  ????, 
??????? ?????...
?????????????  ????  ?????  ?????  ??  ???????.  ??-
????? ????? ?????, ???????? ?????? ???????, ?????? ?? 
??????.  ???????  ???  ?????????  ??????????,  ?????? 
????? ???????. ????? ??? ?????? ???????? ??????? ???? 
???? ?????.
??????? ??????? ???? ??????? ????, – ???? ?????????.
??? ???, – ??? ??????? ???????.
????? ????? ???? ?????, ??? ??????? ???? ???????????? 
???????? ???? ?????, ????? ??? ??????? ???? ???????. 
????  ????????????  ???  ?????-?????????  ????  ??????????? 
????  ????????.  ???  ???????????  ???  ????????  ??-
???  ??????,  ??  ????  «???????  ????  ???????  ????»  ???, 
??????????  ??????  ????  ???????  ??????  ??-?????,  ??? 
?????? ????. ????, ??????...
?????? ???? ?????????!
?????-??????  ????????  ?????  ????????  ???  ???????? 
??????????  ??????  ???????  ????????  ???????.  ?????-
???? ????????? ????????? ????? ????????? ?????? ????? 
???????? ??????, ??????? ???? ?????? ??, ????? ?????-
??? ??????? ?????? ?????? ????? ????????...
???  ????  ?????  ???????  ??????  ??????  ???????  ??? 
??????  ??????  ????????.  ?????  ???????  ????,  ??? 
?????.  ????  ??  ????  ?????????,  ?????-????  ????  ????? 
?????????? ??????!
?????, ?????? ???? ?????????. ?????? ???? ??????-
?????????,  ?????-?????????  ????????????  ????????. 
???????  ???  ?????  ?????  ??????-????  ??????  ?????  ??? 
?????,  ???  ??????,  ??????  ??????  ?????  ??  ????  ???, 
??????! ??????????? ???? ???????? ?????!
??? ????? ????????? ???, ?????-???? ??????? ??? ???? 


153
??????  ????.  ?????  ???  ????  ??????,  ??????  ??????. 
?????  ?????  ?????  ???????  ???  ????????  ??,  ???? 
?????? ??????. ?? ?? ????????, ?? ????? ??? ???????? 
????????????  ?????  ??????????  ????  ??  ????????  ?????. 
???, ???? ???? ???????? ????.
????????  ?????  ????????  ?????????  ?????.  ???? 
???? ?????? ??????. ?? ????? ???????? ????? ?????:
–  ??,  ???????,  ??????  ???  ???????.  ?????  ???? 
???????? ?????. ???? ??? ???? ??? ?? ????????? ??????, 
????  ?????  ????????...  ???????  ??????  ??-???????  ???? 
?? ???, ??? ??? ????? ???????, – ????...
??????? ???????? ?????:
– ???, ???????, ???????, ????? ????! ???????? ??????-
?????? ???????, ?????, ???????? ???????... – ??????? ?????, 
?????? ??? ????????? ????? ?????.
????? ????? ?????? ?????.
– ??? ????? ??????, ??? ??????? ?? ?????????... ??? 
???? ????? ???? ??????????? ????? ???????? ????? ???, 
– ???? ?????.
????? ???????? ????? ?????. ??? ???????? ???? ??-
??????.  ???????  ?????????,  ?????  ??????.  «???  ???? 
????? ???? ??????????? ????? ???????? ?? ????? ???» 
?????  ????  ??????????  ?????  ????.  «?????  ?????,  ??-
?????!  ????  ???????.  ???  ????  ??????  ????  ???????, 
????? ???????. ???????? ???????. ????? – ????? ???? 
????????? ??????? ????».
????  ?????????  ??????  ???????  ????  ??????  ????? 
??????? ?????. ???? ?????????, ?????? ?????????? ??? 
???????  ???????????.  ?????  ???  ????  ???  ??  ?????  ??-
????:  «????-??,  ???  ??  ?????  ??  ???????  ???  ???  ???? 
??????? ????? ????? ???? ?????? ?? ???????? ??????, 
????????  ??  ?????  ????????????  ?????  ????  ?????????? 
????? ???? ???».
????????? ????? ????? ???????? ??????, ??????-???? 
????? ?????, ?????? ???? ??????...


154
*  *  *
Кешкi ас?ан кейiн ?µ? їйге кi?iп, їс?ел шам?ы жаі-
?ым ?а, сы???ан еш?еґе кµ?iнбес?ей е?iп, ?е?езе пе??е-
ле?iн  ?їсi??iм.  Бѕ?ыш?а  кiсi  б?йы  їлкен  айна  ?ѕ?. 
Їс?елiм?i с?ныґ ?±л ал?ына жаіын і?й?ым ?а, ?їниенi 
шула?ып, с?йіан?ап жї?ген іылмыске? Ј?жамен бе?пе-
бе? келiп ??ы??ым.
–  Ја?ы??в  Ј?жаныґ  жеке  бас  іѕпия  кеґесi  ашыі  ?еп 
жа?иялаймын. Кїн ?±??iбiн?е бi?-аі м±селе: ?±??iп?i, їлгiлi 
?іушы б?лу їшiн мен бѕ?ан былай не iс?еуiм ке?ек?
Кїн  ?±??iбiн  xa??aмaІа  м±не?леп  жаз?ым  ?а,  іыл-
мыске??iґ жїзiне іа?а?ым:
– Ал сµйле, ба?ы?ым?! – Ол а?сыз мѕныґ б±?iн іалжыґ 
?еп  ?йлай?ын  б?лу  ке?ек,  кїле?i  маІан  іа?ап.  Кµзiн 
баІжи?ып, е?нiн шыІа?ып, аузын іисай?ып, келекелей?i 
µзiм?i.  Оныґ  бѕл  іылыІына  менiґ  ызам  келiп,  ашуым 
іайнап ке??i. ЈабаІым?ы іа?с ?їйiп, Ахме??вке елiк?еп 
їс?ел?i ?а?с е?кiзiп і?йып іал?ым:
– Тї?егел!
Ба?ы?ыґа жан ке?ек екен, ѕшып ?ї?егел?i.
– О?ы?!
Јай?а ??ы??ы.
–  неге  шаіы??ыґ,  Ј?жа?ай?  –  ?еп  ±жем  кi?iп  келе 
жа?ы?.
– Сiз емес... Жайша. мѕн?а іѕпия кеґес µ?iп жа?ы?. 
Бµге? жасамаґыз.
– Кеґесi несi?
– Кеґес ?егеннiґ не екенiн ?їсiнбейсiз бе? Жиналыс, 
жиналыс µ?iп жа?ы?.
?жем бi? с±?ке аґы?ып, ї?ке іа?ап іал?ы.
– ?кем-ау, мынау не ай?а?ы? Жиылысы несi? Їс?ел?i 
айнаныґ ал?ына неге і?й?ыґ?
– Ту, жа?ыі?ыі-ай! – ?еп кейi?iм мен. – Ґзiґiзге ?иiс?i 
емес н±?се?е не ша?уаґыз ба?. мен іѕпия кеґес µ?кiзiп 
жа?ы?мын. Сiзге іа?ысуІа б?лмай?ы.


155
?жем  менiґ  іасыма  кел?i.  ша?асы  іызІыл??анып, 
жасау?аІан і?ґы? кµз?е?i µґменiмен µ?iп ба?а?ы.
 – Ј?жа?ай, шыбыным… Сен бисмилла ?ешi. Бис-милла 
?ешi  шыбыным…  Тїн?е  ?е  ѕйыі?ап  жа?ып,  жиылыс 
ашыі, ?аліылаймын ?еп, бi??еґеле??i ай?ып шыІып е?iґ, 
ш?шы мал?анып жї?сiґ І?й ?еймiн. Бис-милла ?ешi.
ыза б?лІаным с?ншалыі:
– Бисмилла! Бисмилла! Бисмилла! – ?еп ныІы?лап їш 
?е? ай??ым.
– Б?л?ы ма? Ж?і, ?аІы ай?айын ба?
– шыбыным, жалІыз?ан-жалІыз ??ы?ып ?а жиналыс 
µ?кiзе  ме  екен?  Тїн  б?лса,  са?ылып  кµп  ?іисыґ.  Осы 
сенiґ ѕйіыґ іанбай жї? І?й ?еймiн?
мен ??нымнан ѕшып ?ї?егел?iм.
–  Айналайын  ±же?ай,  ба?ыґызшы!  Бµге?  жасама-
ґызшы!  –  Та??ыншаі?аІанына  б?лмай  ±жем?i  шыІа?ып 
жiбе??iм ?е, есiк?i iлiп ал?ым.
Јѕпия  кеґесi  бi?  саІа??ай  уаіы?іа  с?зыл?ы.  Аіы?ы 
?µмен?егi?ей  ?ѕжы?ымІа  келiп,  бi?  ауыз?ан  іаулы 
іабыл?ан?ы.
Јаулы
. Ја?ы??в Ј?жаныґ жеке бас ?±??iбiне байла-
ныс?ы  м±селенi  ?аліылай  кеп,  іѕпия  кеґес  мына?ай 
іаулы ала?ы:
Бi?iншi. Т±??iпсiз?iк кiсiнi жексѕ?ын кµ?се?е?i екен. 
ОІан кµзiм же??i. ??i бѕл а?амныґ келешегi їшiн зиян.  
С?н?ыі?ан іалай е?кен?е ?е ?±??iп?i б?луым ке?ек. Ол 
їшiн:
а)  Бѕ?ан  былай  ешкiмге  ?иiспей  жайыма  жї?емiн. 
Д?сым б?лсын, іасым б?лсын, бейбi? іа?а? µмi? сї?уге 
?ы?ысамын.
Ескерту
. Еге? ?иiсушi мен б?лмай, басіа б?лса, ?Іан: 
«Аулаі  жї?.  Жаісылыі  кµ?мейсiґ»  ?еген  ?±?iз?i  ес-      
ке??пеле? жасауым ке?ек. Он?а ?а ?ыґ?амай баса-кµк?еп 
келе жа?са, мѕн?ай жаІ?ай?а, іаже? ?еп ?апсам, і?л ?а 
жѕмсау а?іылы і??ІануІа е?iк?iмiн ?еп санаймын.


156
±)  Осы?ан  былай  ешіан?ай  ?±??iпсiз,  ?ѕ?пайы  сµз?i 
аузыма алмаймын. Їлкен?i аІа, кiшiнi iнi ?еп ?ѕ?ам.
Екiншi. ??бi? ?±??iпсiз?iк іылыІым їшiн ?е? кезiн?е 
аяусыз  жазаланып  ?ѕ?уым  ?иiс.  Жазаныґ  ?ї?i  ?µмен-
?егiше б?ла?ы:
а) Еге? бi?еуге µзiм ?иiсiп ша?ассам. ?л кїнi мезгiл 
ас iшпеймiн.
±)  Бi?еу?i  жазыісыз  ?iл?ей?iн  б?лсам,  кезек?i  ?ема-
лысым?а ешіан?ай іия басып шыіпаймын, їй?е ??ы?а-
мын. ?Іни µзiм?i-µзiм їйге іамаймын ?еген сµз.
б)  Сабаі  їс?iн?е  ?ыныш  ??ы?маІан?ыі?ан  мѕІалiм-
нен  еске??у  ес?и?iн  б?лсам,  ?л  ж?лІы  їзiлiс?е  ?ысіа 
шыіпай, ??ным?а ??ы?амын.
в)  Еге?  бi?еу-мi?еу?iґ  лаі-і?зысы,  ?ауыі,  іазы,  и?i 
бiз?iґ  їй?iґ  маґына  ж?лап  ке?се,  аямай  ?аспен  ѕ?ып 
іуалай?ын жыным ба?. Алмас?ыґ іызыл і??азын сµй?iп 
µл?i?iп і?й?ым. Бѕным ?а жа?амай?ы, жай ай?ап жiбе-
?уiме ?е б?лушы е?i І?й. Ен?iг±?i бѕн?ай іылыі?а?ым 
іай?аланса, екi ?е? жїгi?iп ба?ып келем.
Їшiншi.  Сѕл?анмен  ж?л?ас?ыі  іа?ым-іа?ынасым 
бѕ?ан  былай  їзiле?i.  Ол  екеумiз?iґ  се??iмiз  бїгiннен 
бас?ап  кїшiн  ж?я?ы.  О  ?їние?егi  іызыл  ?шаі  жайына 
келе?iн б?лсаі,.. менi ??заі ??ы ?а сескен?i?е алмай?ы.
Тµ??iншi.  Сабаі?ы  жаісы  ?іу  –  їлгiлi  ?іушыныґ 
бi?iншi белгiсi. мен ?сы ??ісанныґ iшiн?е іалай µ?кен?е 
?е  ?за?  ?іушыла??ыґ  іа?а?ына  і?сылуым  ке?ек.  Ол 
їшiн:
а) Сабаі?ан бi? саІа? ?а себебсiз іалмаймын.
±) Їйге бе?iлген ?апсы?маны мезгiлiн?е ??ын?ап ??ы-
?а мын.
Бесiншi.  Ж?Іа?ы?а  іабыл?анІан  мiн?е??емеле??iґ 
мїл ?iксiз ??ын?алуын іам?амасыз е?у їшiн кїн сайын 
ѕйыі ?а?  ал?ын?а  µзiме-µзiм  есеп  бе?iп,  жаісы-жаман 
іылыі?а?ым?ы ?сы ?±п?е?ге жазып ??ы?амын.
Осы ай?ылІан?а??ы жїзеге асы?у – мен їшiн ѕлы сын. 


157
Еге? ?сы сыннан µ?е алмай?ын б?лсам, ?н?а маІан бѕ?ан 
былай  ?іу  ?іып  іаже?i  ж?і.  Анам  байІѕсіа  кїйiгiм?i 
?а??іыза  бе?мей,  а?ам  б?ла?ын  басіа  бi?  ж?л?ы  iз?еп 
ж?Іалуым ке?ек.
Јаулы бi? ауыз?ан іабыл?ан?ы.
Осы  кез?е  ауыз  їй?ен  ?ысы?лаІан  аяі  ?ыбысы, 
бi?еуле??iґ  сµз?е?i  ес?iл?i.  Есiк?i  ?а??іылап  іаІа 
бас?а?ы.
– Ј?жа?ай, аша І?й, шыбыным!...
Тї?егелiп  ба?ып  есiк?i  аш?ым.  ?жем  мен  ?уб±кi? 
шал ?ѕ?. Кµзіа?ас?а?ы бi? ?ї?лi ї?ейлi, жѕмбаі.
– Салаум±л±кем, іа?ия!
– С±лама? б?л, балам! Сен, немене, жапа?ан-жалІыз 
есiк?i iлiп алып ??ы?Іаныґ?
– Жайша.. сабаі ?іып ??ы?Іаным І?й.
–  Ј?жа?ай,  мына  а?аґа  ?амы?ыґ?ы  ѕс?а?шы, 
шыбыным, – ?ей?i ±жем.
ш?шып іал?ым.
– неге? не б?п?ы?
– Тїн?е ѕйіысы?ап, сµйлеп шыІып е?iґ, кiм бiле?i..
мына  а?аґ  ѕс?ап  кµ?сiґ  ?амы?ыґ?ы.  Ґзiґ  ?е  бi? 
?ї?лi  балбы?ап  ?ѕ?Іан  ?±?iз?iсiґ.  –  мен  е?iксiз  кїлiп 
жiбе??iм.
–  ?й,  ±жем,  іа?аґІы  ±жем,  менi  ау?у  І?й  ?еп  ?ѕ?-
мысыз? Ау?у ?їгiл ?±немем ?е ж?і. Сап-саумын.
– ?жемнiґ ±жiм?i маґ?айынан шµп µ?кiзiп бi? сїй?iм 
?е,  жїгi?iп  ?ысіа  шыІып  ке??iм.  шi?кiн,  бїгiнгi  кеш 
іан?ай  ±сем  е?i!  Ай  жа?ыі.  Аспанныґ  ?ѕп-?ѕныі  кµк 
жiбек  ша?ы?ы  ба?  жиЅазын  ?аІынып  мµл?i?еп  ?ѕ?, 
клуб жаі?ан га?м?нь їнi, балала??ыґ шуыл?ап ?йнаІан 
?ауыс?а?ы  ес?iле?i.  Б?йым?а  ке?еме?  бi?  жiге?  ??ы 
лапыл?ап, с?лай іа?ай бе? ал?ым. Ай нѕ?ынан ??наІан 
кїмiс кµпi? бел?еулеп бе? ал?ым?а ауыл?ыґ ?±л i?гесiн?е 
µзен  жа?ы?  жа?іы?ап.  мµп-мµл?i?  мына  Іажап  ?їние! 
«Єш!  СамІа!»  ?еп,  і?л?ыІымнан  іана?  бi?i?е?iн,  а?ман 


158
нысанасына  іа?ай  алып  ѕша?ын  ?±?iз?i.  Лаула!  Лаула 
жiге? ??ы! СамІа іиял іѕсы! АсыІа?ыным ?а, аґсай?ыным 
?а е??еґгi б?лашаІым…  
1. Ґз?е?iґе  іан?ай  есiм?е?  ѕнай?ы?  А?  і?ю  ?у?алы  іан?ай 
?зыі ?±с?ї? бiлесiґ?
2.  майіан?ва  жайын?а  Ј?жа?а  ?е?iс  пiкi??iґ  іалып?асуына 
не себеб б?л?ы?
3. Оіулыі са?ып алу?аІы Ј?жаныґ iсi ?ѕ?ыс па, ?ныґ ??нын?а 
µз?е?iґ б?лсаґ?а? іай?е? е?iґ?е??
4. Ј?жаныґ  лаге?ьге  ж?л?ама  сѕ?ауына  кiмнiґ  iсi  желеу 
б?л?ы,  ?iлегiн  ??ын?амаІаны  їшiн  ?ныґ  сынып  же?ек-
шiсiн кiн±лауы ?ѕ?ыс па?
5. С±йбек іа???ыґ ±ґгiмесi Ј?жаІа іалай ±се? е??i, нелiк?ен? 
Екеуiнiґ ?iлiн?егi зiлсiз ±зiл?i іалай ?їсiнесiґ?е??
6. Ј?жа майіан?ваныґ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   97




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет