Э. З. Дулаева ф.ғ. к., ҚазМемҚызпу аға оқытушысы



Pdf көрінісі
бет117/146
Дата03.10.2024
өлшемі3,8 Mb.
#205569
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   146
Байланысты:
Түрікше оқулық

DİL BİLGİSİ
RİVAYET BİRLEŞİK ZAMANI 
 
Bir başkasından öğrenile, çeşitli yollarla öğrenilenleribir başkasına aktarırken veya kesin 
olmayan durumları, olayları açıklarken, söylerken kullanılır. 
Yalın (basit)zamanlı bie eylemle ek eylemin belirsiz geçmiş zaman eki olan –mış/-miş 
ekinin birleşmesinden oluşan bileşik zamana 
rivayet bileşik zamanı
denir. 
NOT:
Belirli geçmiş zaman rivayeti olmaz, yapılmaz. 
EN ÇOK KULLANILAN RİVAYET BİRLEŞİK ZAMANLARI ŞUNLARDIR 
1.
Şimdiki zamanın rivayeti 
2.
Gelecek zamanın rivayeti 
3.
Geniş zamanın rivayeti 
4.
Gereklik kipinin rivayeti 
5.
Dilek-Şart Kipin rivayeti 
Şimdiki Zamanın Rivayeti 
Fiil+Iyor+ mIş+kişi eki (olumlu) 
Fiil+mI+yor+mIş+kişi eki (olumsuz) 
a) Görmedik, duyduk. Bu olayı da başkasından öğrendi, başkasına aktarıyor. 
Örnek:
Telefonda annesi söyledi, Ahmet ders çalışıyormuş.
Harun artık Türkçe öğreniyormuş. 
b) Başkasından öğrenme, yaşanmamışlık, emin olmama eklenir. Ayrıca halen devam etmekte 
olan durumun başkasından öğrenildiğini gösterir. 
Örnek:
Annem evin kapısını açtığında hırsız evdeki eşyaları topluyormuş. Gül, Çankaya’da 
oturuyormuş. Duydum ki, Antalya’da kar yağıyormuş. Buralara taşınmadan önce ablası 
öğretmen olarak çalışıyormuş. 
NOT: 
Belirsiz geçmiş zamanda iş bitmiştir. Örnek: Öğretmen grameri anlatmış. (anlatma işi 
bitmiştir) 


Şimdiki 
zamanın rivayetinde iş devam ediyor. Örnek: Öğretmen grameri 
anlatıyormış.(anlatma işi devam ediyor) 
Fiil+Iyor mI + (y)+ mIş+kişi eki (+?) 
Fiil+mI+yor mI + (y)+ mIş+kişi eki (-?) 
a) Bir işi hatırlamak veya öğrenmek için sorarız. 
Orhan derslerine çalışıyor muymuş? Onlar bugün gelmiyorlar mıymış? O seni seviyor muymuş? 
b) Şaşkınlık veya itirazı göstermek için kullanırız. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   113   114   115   116   117   118   119   120   ...   146




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет