Э. З. Дулаева ф.ғ. к., ҚазМемҚызпу аға оқытушысы
жүктеу/скачать 3,8 Mb. Pdf көрінісі
|
Түрікше оқулық
|
DİL BİLGİSİ İSİM-FİİLLER Tanım: Fiilden türeyen, cümlede isim gibi kullanılan, isimlerin adlarını belirten kelimelerdir. İsim-fiiller kip ekleri amazlar. Çekimleri yoktur. Yapılışı: Fiillere eklenen ‘’-ma, -me, -mak, -mek, ış, -iş’’ isim-fiil ekleriyle yapılırlar. Örnek: İT uzmanı ol mak istiyorum. İnsanlara yardım et mek beni mutlu ediyor. Bahar gelince Almatı sokaklarını gez me yi seviyorum. Bekle me salonunda bekleyin. Müdür 10 dakika sonra gelecek. ‘’Bir bak ış bir bak ış a neler anlatır. Bir bak ış bir bak ış ı senelerce ağlatır’’. Not: - mak, -mek isim-fiilerinde olumsuzluk eki –ma, -me eklenerek yapılır. (olmak - olmamak) - ma, -me isim-fiil ekleri bazı fiillere gelerek kalıplaşmış isimler oluşturur. (görüşmek – görüşme, danışmak – danışma, gelişmek – gelişme) - İsim-fiiler çokluk, iyelik ve hal eklerini alırlar. a. Çokluk ekleri: Örnek: Savaştan sonra ağla malar hiç dinmedi. Nevruz tatilin bitmesinden dolayı öğrencilerin geri dön üşleri başladı. b. İyelik ekleri: Örnek: Benim konuş mam iyi geçti. Senin konuş man herkesi ağlattı. Sizin konuş manız etkileyiciydi. c. Hal ekleri: Örnek: Planlı çalış mayı çok severim. Çalış maya başlamadan önce plan yapmalısın. Çalış mada en önemli şey mekandır. Dağınık çalış madan hoşlanmam. Çok çalış mayla bu işi becerebilirsiniz. Alı ş tırmalar 1. Aşağıdaki cümleyi isim-fiil ekleriyle tamamlayınız. 1. Artık, buraya gel....... istemiyorum. 2. İyi bir tercüman ol......... hayalim. 3. Ödevlerini yap................... için bahaneler arıyordu. 4. Beni gör...................... için yolunu değiştirdi. 5. Ağla................ bırak, çalış...................... başla. 6. Sınıfımı başarıyla geç............................. istiyorum. 7. Nevruz Bayramı tatilinde Kayındı Gölüne git....................... düşünüyorum. 8. 1 Eylül’de okulun gir................. çok kalabalıktı. 9. Lütfen sınıftaki davran................... dikkat edin. 10. Anla.................... için sana çok teşekkür ederim. 2. Aşağıdaki sorulara isim-fiil (-mak, -mek) kullanarak cevap veriniz. 1. Ne zaman evlenmek istiyorsun? ..................................................................................................................................................... 2. Evlendikten sonra nerede yaşamak istiyorsun? ..................................................................................................................................................... 3. Nasıl yaşamakla insan daha mutlu ve sağlıklı olur? ..................................................................................................................................................... 4. Boş vakitlerinde ne yapmaktan hoşlanıyorsun? ..................................................................................................................................................... 5. Boşanmak nedeni nasıl önlenebilir? ..................................................................................................................................................... жүктеу/скачать 3,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|