Э. З. Дулаева ф.ғ. к., ҚазМемҚызпу аға оқытушысы


Örnek: Araba gelmediği için  yaya kaldık



жүктеу/скачать 3,8 Mb.
Pdf көрінісі
бет21/146
Дата03.10.2024
өлшемі3,8 Mb.
#205569
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   146
Байланысты:
Түрікше оқулық

Örnek:
Araba gelmediği için 
yaya kaldık.
Elindeki mal satılmayınca işi bozuldu. 
Yaya kaldı. 
d)
Dört gözle beklemek: Büyük bir özlemle, büyük bir istekle, sabırsızlıkla beklemek. 
Örnek:
Ayşe nine torunun askerden dönmesini 
dört gözle bekliyor.
Babamızın dönmesini her zaman 
dört gözle bekliyoruz.
DİL BİLGİSİ 
TEZLİK FİİLİ 
Tezlik fiili, çabukluk ve kolaylık ifade eden birleşik fiildir. Bu fiil acele yapılan işleri 
belirtir. -Ivermek yardımcı fiili ile yapılır. Genel olarak çabukluk bildirir. Aynı zamanda kibarca 
emir bildirir.
Bütün zaman ve kiplerle kullanmak mümkün. En sık kullanılan şekli emir – istek kipi, 
geçmiş ve geniş zamanlardır. 
Yapılışı:
Fiil kök ve gövdelerine ’’-Ivermek’’ yarı yardımcı fiilinin getirilmesiyle oluşturulan 
birleşik fiildir. Tezlik fiil ile esas fiil birlikte yazılır. 
Fiil + (mA)( y)I+ver+zaman eki + kişi eki 
Ben
yaz-ıver-di-m düş-üver-di-m al-ıver-irirm 
Sen
yaz-ıver-di-n düş-üver-di-n al-ıver-irsin 
O
yazıverdi düş-üver-di al-ıver-ir 
Biz 
yazıverdik düş-üver-di-k al-ıver-iriz 
Siz
yazıverdiniz düş-üver-di-niz al-ıver-irsiniz 
Onlar
yazıverdiler düş-üver-diler al-ıver-irler 
 
Örnekler:
Pencereyi kapayıver. (Fiil, kibarca emir bildirir) 
Şu alıştırmayı defterinize yazıverin.
Bardağa biraz su koyuverin. 
İstersen yine soruyuverelim. 
Onun problemlerini yarın çözüvereceğiz. 
A) Kolaylık ce çabukluk anlamında
Kamyon birdenbire yoldan çıkıverdi. 
Mirası aralarında paylaşıverdiler. 
Temizlikçi halıları temizleyiverdi. 

B) Emir anlamında kullanılır. 
Bana şu tuzluğu uzatıverin.
Çöpleri atıverin. 
Şunları götürüver. 

жүктеу/скачать 3,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   146



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет