«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны
Крейгель - офицер-тергеуші, көпті көрген, өмірлік тәжіриесі бар, қазақ дәстүрін, мақалын, тілін жақсы білетін адам. Голоножкин -
жүктеу/скачать 3,69 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Маңызды деректер
| Крейгель -
офицер-тергеуші, көпті көрген, өмірлік тәжіриесі бар, қазақ дәстүрін, мақалын, тілін жақсы білетін адам. Голоножкин - Крейгельдің жалпақ сары көшірі. «Үкі» деп атайды. « Маңызды деректер: Сәруар Шымкенттен келеді, әкесін «тәте» деп атайды. Қазығұрт тауында 1916 жылы 7-8 шілде аралығында орын алған оқиға. Иноземцев тұтқынға түсіп амандасқанда, шал сәлемін алмай, қамшысының ұшын ғана ұстатады. Оны үңгірге қамайды. Крейгель Қазығұрттың асуына дүрбі салады. Қарала атты ойлайды. Сауысқан- дай сақ Голоножкин ат қораға тыққан екен деп отыр. Иноземцев ұрланған үш күннен бері Рабат пен Черняевканы тінтіп шыққан. Үш ұя: Біріншісі - Қазықұртың бачындағы Айтас; Екіншісі - Ташкент жақ Қа- зақбайдың қыстауы, Қосмола; Үшіншісі - Рабатта Мұқағали ауылы. Крейгельдің туған жері - Сычевка. Түркістанға 61-жылдың реформасынан кейін кеп, Шымкентке кеткен. Құнығып бір оқитын кітабы - «Идеот». Сәруардың санауы бойынша Қарала 3 рет оқыранды. Қазақ-қырғыз бүлігі большевиктердің құлағына жетпеу керек, алтыншы күннің төртінші күні. Шымкент - Черняев. Крейгель Иноземцевті «Шура» деп атайды, Крейгельдің жүрегіндегі бітеу жара: Әйелі мен Иноземцевтің тізе қосуы. Крейгель: «Дала үстінен оқ атылмаған, елу жыл ішінде жілік майлары бітеулен- ген болу керек.» Төреханның Сәруарға айтқаны: «Біздей шобырдан гөрі сендей жалғыз ішек оқымыштың, оқыған арғымақтың жаны тәтті», Сәруардың ойындағы бір жол өлең: «Жетім қозы тас бауыр». Қазаққа тән мінез: қазақ екеу болса бірі - шоқ, бірі -мұз. Ал үшеу болса цирк. Мұқағалидің Иноземцевке айтқан сөзі: «Батыр» Мұқағали «Жаубүйрек» жейсің бе деп оның жасалуын айтады. Иноземцев Рәйімнің екі інісі мен үш баласын өлтірген. Нұрғазының аузына оқ атып, әйелдерді ұрып-соғып, Рәкеңнің өзің өртеген. Сәруардың Крейгельге айтқаны: ауылдардың қалмағандығы. Қымыз ішетін ыдыс - зерен. «Әкеңді алдырған - мен, бірақ есаул Иноземцевті алып қашқан Төрехан. Баш на баш.» Иноземцевті құтқармаса, өзі де мансап пен жұмыстан айырылуы мүмкін. Крейгель ойлаған үш сыңай: 1-ші сөзге сараң қақпастың айтпауы мүмкін; 2-ші мынаның сұрамауы мүмкін; 3-ші бекініс мынау сұрап, кәрі айғырдың айтпауы мүмкін. 4-ші сыңай Сәруардың 3-бекініс жайлы ауылдан құлақтанғанын Крейгель ескер- ген жоқ. Майдан-бір; Ташкент, Торғай, Жетісу қазағы - екі; Алатау қырғызы - үш; есінші жылдан бері большевик қарақұлақ. Төрехан көрген самауыр: Мұқағалидің сұр бәйбішесінің он литрлік ақ самауы- ры. Голоножкин - Жалаңаяқ. Төрехан одан «құзғын бар ма?» деп сұрайды. Сәруарды жетектеп Рабат маңына әкеледі, Керегетаста тоқтайды. Голоножкин: «Я не могу, я живу на их земле». Сәруардың ең соңғы көргені: Қазығұрт - туған жері; Қараласы - жан жолдасы аты; елі-халқын ойлайды. Голоножкинге жете алмай құлайды. « жүктеу/скачать 3,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|