«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны



Pdf көрінісі
бет29/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

батыр Жантай.
«Сүйінбай, ботам! Екі елдің бас қосқан үлкен айтысында Қатағанды жеңгенің үшін: ...
ал-
ты қанат ақ орда, алтын бесік, бір бүркіт, мойнында күміс қарғысы бар екі тазы
сыйлаймыз. Риза бол, қарағым! - дейді 
Қара Бәйтік
асқа жиналған күллі қазақ пен
қырғыздың ортасында.
Салт-дәстүрлер: 
ас беру, айтыс, сыйлық беру, жүлде, бас бәйге.
«
Ұлттық құндылық: 
Елдің бірлігі мен халқының көптігі, айтыс өнерін дәріптеу.
«
Түсінік+өз ойым: 
Сүйінбай барлық қазақ руларын айта келе, елдің бірікте, татулықта
болғанын қалағанын аңғара аламыз.
«
Ұқсас шығарма: 
«Сүйінбайдың Тезек төремен айтысы»
«Кенесары-Наурызбай»
«
Тақырыбы: 
Кенесары-Наурызбайдың Ресей отаршылдығына, қырғыздарға қарсы күресі.
«
Идеясы: 
Кенесары-Наурызбайдың, басқа да көптеген батырлардың ерлігін дәріптеу, ке-
лер ұрпаққа үлгі ете отырып, шынайы тарихтан көрініс беру.
«
Жанры: 
Тарихи жыр
«
Композициялық талдау:
Басталуы: 
Кенесары-Наурызбай бейнесі. Көтеріліс кезеңі
Байланысуы: 
Қырғыздардың Топжарғанды барымталауы.
Дамуы: 
Қырғыз халқына басталған жорық.
Шиеленісуі: 
Алауыздықтың күшеюі. Кәрібоздың зары, Ержанның тұтқынға түсуі.
Шарықтау шегі: 
Наурызбайдың жалғыз аттануы.


Шешімі: 
Шыңғыс ұрпақтарының жеңіліс табуы.
«
Кейіпкерлері:
Кенесары - Абылай ханның ұрпағы, көтеріліс бастаушы, батыр, көсем.
Наурызбай - Кененің бауыры, батыр, қолбасшы.
Нысанбай - жырау, ақын, батыр, қобызбен бал ашушы.
Бұғыбай - ең сенімді батырлардың бірі.
Ержан - Кененің қырғыздарға тұтқынға түскен інісі.
Саржан, Есенгелді - Қасым төре ұлдары, Кененің ағалары.
Қалша хан - Қырғыз ханы, ағасы Кенесарыны тұтқында алады.
Кәрібоз - Ер Қанайдың баласы, қырғыз батыры, Наурызбайды тұтқында алады.
Жанғараш би - Ержанды тұтқынға алған Есқожаның баласы.
Наурызбайдың артынан ерген батырлар: Меңдібай, Дулат, Ағыбай, Арғыннан шыққан үш
жігіт – Шәкір, Жәуке, Толыбай, Табыннан қабан Бұқарбай.
«


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет