«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны



Pdf көрінісі
бет34/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Ұйқас түрі: 
шалыс ұйқас
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
Ассонанс, метафора:
«Адыра қалғыр көк Жайық,
Аңырап қалған қонысым!»
«Таудағы тарлан бөрі едім»
Дамыту(градация):
«
Ақ балтырын
түрініп, - 
эпитет
Басарына ерініп,
Көкірегі күйініп,
Тек тірлікке сүйініп,
Ықтиярсыз жүгіріп,
Аузы түкті кәпірдің

перифраз
Етпегей еді жұмысын!»
Метонимия: 
«Талақ» - қоштасу
Метафора, эпитет:
«Буыршынның жалғыз
 қырқар азуы,
Бөкеннің желіп өтер 
төрт саны
,
Бұғының ауыр
 қара мүйізі,
Бидайықтың
 жалғыз соғары,
Қашағанның 
ұзын құрығы,
Ақ орданың 
тіреу сырығы
,
Айдаса - 
қойдың көсемі
,
Сөйлесе - 
тілдің шешені,
Арғымағын жаз жіберіп, күз мінген,
Күз жіберіп, жаз мінген,
Жазаласа - екі жылда бір мінген,
Жолдасын жолай іздеген,
Өзіне тиген дұшпанын
Қарт бурадай
тіздеген - 
теңеу
Мен - Қарғабойлы Қазтуған,
Қайғыланып асып барамын
Ноғайлы-қазақ елімнен!»
«
Түсінік: 
Өзінің туған жерінен қайғыланып асып бара жатқаны көрініс табады.
«
Жер-су аттары: 
Еділ, Жайық, Ойыл, Қиыл, Жем, Сағыз
«
Тақырыбы: «Еңсегей бойлы Ер Есім»
«
Идеясы, түйіні: 
Өзінің билеушісіне психологиялық тұрғыдан әсер етіп, қорқытып ықпал
жасау.
«
Тармақ, бунақ, буын саны:
85 тармақ
,
2 бунақ, 7-8 буын
«
Ұйқас түрі: 
аралас ұйқас
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
Арнау, аллитерация, эпифора
Метонимия: «
ісің жол емес
»
Теңеу: «
Жолбарыстай
», 
«Жиембет сынды»
Метонимия: 
«құрбандыққа қол емес»
Меңзеу: 
«Қаһарыңды басқалы»
Эпитет: 
«тал шарбақ», «қаз мойынды ханша»


Перифраза:
«Қайыр қылу», «дәурен сүру»
«
Түсінік: 
Есім ханның ағат кеткен жерлерін айтып, өзінің наразылығын ашық білдіреді.
«
Тақырыбы: «Би Темірге бірінші толғау»
«
Идеясы, түйіні: 
Отансүйгіштік, өз еліне деген мақтаныш көрініс табады.
«
Тармақ, бунақ, буын саны: 
88 тармақ, 2 бунақ, 7 буын
«
Ұйқас түрі: 
аралас ұйқас
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
Метафора:
«Сен - алтынсың, мен - пұлмын,
Сен - жібексің, мен - жүнмін,
Сен - сұлтансың, мен - құлмын,
Сен - сұңқарсың, мен - қумын,»
«Алп, алп басқан, алп басқан
Арабы торым өзіңсің,
Жазылы, алтын, қол кескен
Алдаспаным өзіңсің!
Білерді білмес не демес,
Сұлтан ием, сен менің
Бармай тапқан Қағбамсың!»
Эпитет: 
«алтынды кесе, сары бал», «ала балта»
Теңеу: 
«телегейдей»
«Сен есенде, мен сауда
Ырысымды сындайын,
Сегіз қиыр шартараптан іздермін!»
«
Түсінік: 
Би Темірге ренішін білдіре отырып, оны дәріптеп асыра сипаттайды.
«
Тақырыбы: «Күлдір-күлдір кісінетіп»
«
Идеясы, түйіні: 
Ақтамбердінің арман-мақсаты көрініс табады.
«
Тармақ, бунақ, буын саны: 
108 тармақ, 2-3 бунақ, 9 буын
«
Ұйқас түрі: 
шалыс ұйқас
«
Әдеби теориялық ұғымдар:
Аллитерация, риторикалық сұрау, эпифора:
«Күлдір-күлдір кісінетіп,
Күренді мінер ме екеміз?!
Күдеріден бау тағып,
Ақ кіреуке киер ме екеміз?!» - 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет