Шиеленісуі:
Еңлік пен Кебектің бір-біріне берген серті.
Шарықтау шегі:
Екі жастың қашып кетуі. Ру арасындағы жанжал.
Шешімі:
Еңлік пен Кебекті өлім жазасына кесулері, соңғы тілек.
Эпилог:
Автордың соңғы сөзі.
«
Кейіпкерлері:
Кебек
- Тобықтының Жуантаяқ руынан шыққан Тоқтамыстың інісі, он бесінде аты шыққан жас батыр, «Ол Ке-
бек мықты болған жас басынан», «жасы бала болса да, жаны отты», «Атты, жаяу бәріне бірдей мықты, Көзі өт-
кір, қара торы жігіт екен, Орта бойлы: тапалдау, кең иықты. Ел қамы үшін өлуге жанын салып, Соғыс десе тұр-
майды қойса байлап. Жауға батыл, жақынға және әдепті, Кішіні іні, үлкенді ағатайлап...»
Тоқтамыс -
Кебектің Жуантаяқтан шыққан ағасы, Кебекті қасынан тастамайтын болған.
Нысан абыз
- шын дәулескер бақсының өзі, балгер, айтқаны дәл келетін сәуегей.
Еңлік
- Матайдан шыққан, Ақынның бойжеткен қызы. Өзі қаламаған жанға атастырылған, өз болашағын ой-
лайтын өжет мінезді қыз.
Кеңгірбай(ел Қабеке деп ат қойған)
- Тобықтының биі, ел ішінде өте қадірлі, сөзі қабыл болатын дуалы ауыз-
ды Әнет бидің ұрпағы.
Көбей -
Кеңгірбай мен елдің арасындағы сөзді алып жүретін жүрік би, Кеңгірбайдың жұмбақтап айтқан жауа-
бын тез шешкен.
Матақ, Кембай
- Көбейден кейінгі елдің басты адамдары.
Есен
- найман батыры.
Жомарт, Еспембет
- найманның елшілері.
«
Маңызды деректер:
Тобықты -
Орта жүз Арғын тайпасының руы.
Жуантаяқ -
Тобықты руынынң ішіндегі бір тармақ.
Матай -
найман руының ішіндегі бір тармақ.
Найман -
Орта жүз руы.
Арғын -
Орта жүздің руы.
Кіріспеде «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» оқиғасы, жұтқа ұшыраған ел жайы, жауларын жеңіп Шыңғы-
стауға келген Тобықтының осы жерді мекен етіп отырған найман-матаймен арадағы жер дауы суреттеледі.
«Ақыл деген денеге егулі дән».
Қалқаман қиссасында Ақтабан шұбырынды 1723 жылы болған делінген.
Достарыңызбен бөлісу: |
