«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


Тұрлыбек отыр. Ол -  Есенейдің



Pdf көрінісі
бет134/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Тұрлыбек
отыр. Ол - 
Есенейдің
туысқаны, қарын бөлесі.
Бергсен - 
неміс пе, швед пе, ел қазағы Берсен деп кеткен шикіл-сары майор.
Есенеймен үзеңгілес жүретін жолдастары: Сәдір, түрікмен Мүсреп, Артықбай.
Есенейдің түрікпен Мүсірепке айтқаны: Сенің 
«Алғашқым» 
деген күйің болса,
менің 
«Соңғым» 
дейтін күйім осы қыз - Ұлпан...
Есеней 
Нұралы деген момын елдің 
барлық жерін тартып алғанда, қарғыс көп
естейді екен.


Осыдан соң
 екі ұлы бірдей қарашешектен бір күнде өліп кетеді
. Өзіне де
жұғады, бірақ ол 
«Әулиесор»
атанған тұзды көлге түсіп жүріп, аман қалады.
Осыдан кейін үлкен дақтар қалып қояды.
Артықбайдың бұрынғы мекені - «Ақсуат» деген жер.
Ұлпанның сипаты:
«Басында күрең барқытпен тыстаған қара елтірі бөрік,
үстінде сол күрең барқытпен тыстаған жеңіл пұшпақ ішік, күрең барқыт
шалбар, белінде күміс жапқан қаптырмалы бұлғары белдік. Аяғына биік өкшелі
шоңқайма етік - қосай калош, бәрі де сандық түбінде жататын бір киер екені
танылып тұр.»
Кенжетай
қамшысын екі бүктеп домбыра етіп айтқан жыры: 
«Сұлушаш»
Жаугершіліктен, ұрлықтан қолға түскен адамдарды әуелі көгендеп алып қорлау
- қорлаудың да ауыр түрі. Бұл кезде қалып бара жатқан ескілік.
 «Көгенге түсіп»
қайтқан жігітте қадір-қасиет қалмайды. Сәдірдің 
«Кебіс ауыз», «Қара
жапалақ» 
дегендерінде де мән бар.
Ұшықтау
- ежелгі ауруды аластау кезінде жасалған ем-дом түрі.
Қарғыс
- ежелден сөз киелі саналған, қуанса шын көңілмен бата айтса,
керісінше ренжісе қарғыс айтқан. Айтылған сөздің орындалатынына сенген.
Құда түсеміз деген Есенейдің хабарын Артықбай мен Несібеліге және
Ұлпанның өзіне тура жеткізген


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет