«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны



Pdf көрінісі
бет160/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Сəмен- 
бес жаста, Шақан мен Ажардың баласы. Көйлегі шелтек,тұлымы
жалбыраған. Жүні үрпиген,сарғыш кенеп көйлек, үстінен кəзекейін киген.
Құба мерген- 
кіндік əке,еңсегей бойлы, арық.
Қара батыр- 
нағашы ағасы.
Меңсұлу- 
Шақан ұнатқан қыз. Нəзік бітімді, үлбіреген дөңгелек жүз, қара көз,
шашы ұзын.
Атабек
- Меңсұлудың əкесі, əңгімешіл адам.
Тоқай мерген
-тарғыл тонды,Жалтақ Жантайды өлтірген жан.
«
Маңызды деректер:
1-2 тарау. Бастау. Қамыстағы үй
Бүкіл халық 
"жолбарыс жүректі Шақан-Шері"
деп атайды.
Төре Шақанға Жалтақ Жантайды өлтірді, Кенесары ханға қосылды, маған
құрмет көрсетпеді деп жала жабады.
Аңшы атасының екі үйір жылқысы, бір келе түйесінен қалғаны - 
қара бура мен
кер жорға ат.
Биылғы қысты өткеріп, жаз шыға жалайырға - нағашыларыма барам деп
жоспарлайды.
Ажар екеуі Жезтырнақ туралы, батырлар туралы сөз етеді.
Қапшағайдың қамысы үлкен. Іленің екі өңірі - толған құс, әсіресе қаршыға
көптеп кездеседі.
Жер атаулары: 
Жиделі-Байсын, Талғар, Қапшағай, Іле, Балқаш, Алматы,
Қаскелең.
Батырлар: Өтеген, Ағыбай, Саурық
Жырау: Ақтамберді аты аталады.
Шақанның қыстауына қала тесірген, жерін тартып алып малын талауға
салған аг патшаның сенімді нөкері - Жантай.
Шақанның әндетіп отырағны: 
«Қырғауылы қызыл екен, құйрық жүні ұзын
екен...»
Жолбарыстың сипаты: «Құлағы жылмиған, езуі ақсиып, шегір көздерінен
көкшіл ұшқын атқан көлденеңдей келеді. Ала жыландай шиырылған ұзын
құйрығымен қос бүйірін кезек соғып, құныса тағандап, ышқына өксіді.»
Жазушы аңшылық пен мергендікті Қамбар батырды еске алу арқылы
жалғастыра жазады.
Арада апта өтпей, Қапшағайды өрлей, Іленің сол жағасына орнаған барлық
ауылға, Алатауды көбелеген Түрген, Талғар, Алматы, Қаскелең бойындағы елге
сұмдық хабар тарады. Кісі етін жейтін жалмауыз жолбарыс шығыпты!


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет