«Ежелгі дәуір әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
Әдебиеттер: Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. Бердібаев Р. «Кәусар бұлақ» А; – 1989 ж. Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991 Қонырытбаев Ә. «Қазақ эпосы және түркология» А; – 1987 ж. Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. Сүйінішәлиев Х. «Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезендері» А –1967 ж. Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж. 10 Тәжірибелік сабақ Хорезми «Мұхаббат-наме» Сабақтың мақсаты: Махаббат туралы жырдың көркемдік ерекшеліктерін, олардың мәнін қаншалықты меңгергендігін тексеріп бағалау. Әдістемелік нұсқау: Хорезмидің «Мұхаббат-намесі» - алтын орда дәуірі әдебиетінің озық үлгісі. Еңбектердің зерттелуі мен насихатталуы. Кодекс Куманикустың 2-бөлімнен тұратындығы, Мұхаббат-наме дастанының қолжазба нұсқалары. Олардың зерттелуі мен
насихатталуы. Кодекс Куманикус – ежелгі дәуір әдебиетінің көрсеткіші екендігіне тоқталу. Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар: 1.«Кодекс Куманикус» еңбегінің қазақ тілі тұрғысынан зерттелуі. 2.Екінші бөлімдегі жұмбақтар, өлең-жырлар. Олардың мәні. 3.«Мұхаббат-наме» дастанының негізгі тақырыбы. Нұсқалары. 4.Махаббат туралы жырдың көркемдік ерекшеліктері.
2.Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» 3.Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. 4.Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. 5.Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. 6.Оғыз-наме, Мұхаббат-наме – 1986ж. 7.Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. 8.Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. 9.Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. 10.Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991 11.Қонырытбаев Ә. «Қазақ эпосы және түркология» А; – 1987 ж. 12.Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. 13.Сүйінішәлиев Х. «Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезендері» А –1967 ж. 14.Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж. 11 Тәжірибелік сабақ Құтбтың «Хұсрау – Шырын» дастаны Сабақтың мақсаты: «Хұсырау шырын» дастанының тақырыбы мен идеясын қаншалықты меңгергендігін тексеріп бағалау Әдістемелік нұсқау: Түркі тіліндегі «Хұсырау шырын» дастанының (аударманың) компазициялық құрылысы, мазмұны. Еңбектің зерттелуі мен насиахатталуына тоқталу. Аудармалардың мәні.Көркемдік ерекшеліктері жайында. Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар: 1.Құтбтың өмірі және аудармасының ерекшелігі 2. Дастанның зерттелу ерекшеліктері. 3.Дастанның қысқаша мазмұны 4. Дастандағы Шырын және Хұсрау бейнесі.
Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. Бердібаев Р. «Кәусар бұлақ» А; – 1989 ж. Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991 Қонырытбаев Ә. «Қазақ эпосы және түркология» А; – 1987 ж. Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. Сүйінішәлиев Х. «Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезендері» А –1967 ж. Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж.
12 Тәжірибелік сабақ Сайф Сараи «Гүлістан бит-түрки» (« Түркі тіліндегі Гүлістан») Сабақтың мақсаты:«Гүлістан бит-түрки» еңбегінің әдеби мәнін қаншалықты меңгергендігін тексеріп бағалау. Әдістемелік нұсқау: Түркі тіліндегі Гүлістан еңбегінің компазициялық құрылысы, мазмұны. Еңбектің зерттелуі мен насиахатталуы, көркемдік және тілдік ерекшеліктері. Саади «Гүлістан» М., 1959ж. еңбегін қараңыз. Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар: 1.Саиф Сараи - Алтын Орда дәуірі әдебиетінің көрнекті өкілі. 2.«Гүлстан бит-түрки» (Түркі тіліндегі Гүлстан) дастанының табылуы, зерттелуі. 3.Дастанның идеялық мазмұны 4.Аудармалардың мәні, мазмұны. 5.Көркемдік ерекшеліктері жайында. Әдебиеттер: 1.Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. 2Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» 3.Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. 4.Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. 5.Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. 6.Саади «Гүлістан» М., 1959ж. 7.Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. 8.Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. 9.Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж.
құрылымы мен әдеби құндылығын, зерттелуі мен насихатталуын қаншалықты меңгергендігін тексеріп бағалау.
1.Әбілғазы Баһадүр ханның өмірі. 2. «Қадырғали Жалаири «Тарихи жылнамалар» 3.Түрік шежіресінің» жазылу тарихы туралы. 4. «Түрік шежіресінің» баптары.
Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. Бабыр «Бабырнаме» /ауд. Б. Қожабекұлы/ А., 1993ж. Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991
Қ. Жалаири «Шежірелер жинағы» /ауд. Н. Мичугуров, Б. Комеков, С. Өтениязов/ А., 1997ж. Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. Әбілғазы «Түрік шежіресі» /ауд. Б. Әбілқасымов/ А.,1992ж. Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж. 14 Тәжірибелік сабақ Қадырғали Жалаири «Жәми - ат Тауарих» (Шежірелер жинағы) Сабақтың мақсаты: Шежірелер жинағының көркемдік сипатын,компазициялық құрылымы мен әдеби құндылығын, зерттелуі мен насихатталуын қаншалықты меңгергендігін тексеріп бағалау. Әдістемелік нұсқау: Бұл тарихи шежіре – тарихи дәуірдің көрінісі. Тарихи шежіренің басты кейіпкерлеріне, зерттелуі жайлы. Шежіренің көркемдік сипаттарына, шығарманың тіліне тоқталу. Оқиғалардың көркем тілмен баяндалуына назар аударыңыз. Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар: 1.Қадырғали Жалаири өмірі 2. Шежірелер жинағының көркемдік сипаты,компазициялық құрылымы мен әдеби құндылығы, 3.«Жәми – ат Тауарих» еңбегінің зерттелуі мен насихатталуы 4.«Оразмұхаммед хан дастаны» бөлімі
Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. Бабыр «Бабырнаме» /ауд. Б. Қожабекұлы/ А., 1993ж. Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991 Қ. Жалаири «Шежірелер жинағы» /ауд. Н. Мичугуров, Б. Комеков, С. Өтениязов/ А., 1997ж. Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. Сүйінішәлиев Х. «Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезендері» А –1967 ж. Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж. 15 Тәжірибелік сабақ Заһириддин Бабыр «Бабырнаме» Сабақтың мақсаты: «Бабыр-наменің» көркемдік сипатын,компазициялық құрылымдары мен әдеби құндылығын қаншалықты меңгергенін тексеріп бағалау.
Шежіре сөзінің мәні мен маңызы. Шежірелердің әр түрлі тілдерге аударылуы. Тарихи деректер. Прозалық туындылардың негізгі обьектісі – тарихи оқиғалар екендігіне тоқталу. Негізгі тапсырмалар мен сұрақтар: 1.Тарихи шежірелердің көркемдік сипаты. 2.Прозалық туындылардың негізгі обьектісі – тарихи оқиғалар.
Әдебиеттер: Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж. Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда» Келімбетов Н. Қанафин Ә. «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж. Келімбетов «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж. Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. Бабыр «Бабырнаме» /ауд. Б. Қожабекұлы/ А., 1993ж. Дербісалиев Ә. «Қазақ даласының жұлдыздары» А; – 1995 ж. Жолдасбеков м. «Асыл арналар» А; – 19986 ж. Диваев Ә. «Тарту» А; – 1992 ж. Қоңыратбаев Т. «Көне мәдениет жазбалары» А; – 1991 Қ. Жалаири «Шежірелер жинағы» /ауд. Н. Мичугуров, Б. Комеков, С. Өтениязов/ А., 1997ж. Марғұлан Ә. «Ежелгі жыр, аңыздар» А – 1985 ж. Сүйінішәлиев Х. «Қазақ әдебиетінің қалыптасу кезендері» А –1967 ж. Қыраубаева А. «Ғасырлар мұрасы» А –1988 ж. Студенттердің оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыс шеңберіндегі тапсырмалар 1 СОБӨЖ «Ғұндардың батырлық жырлары \әдеби талдау\ Өздік жұмысының мақсаты:Ежелгі дәуір поэзиясының ақын поэзиясынан айырмашылығын, өзіне тән ерекшелігін дәлелдету. Әдістемелік нұсқау:Ұйқас түрлері,рифманың өзіндік ерекшелігін сарала; Шумақ пен буын саны ежелгі дәуір поэзиясында өзгеріп отырады,әр түрлі болып келеді,тармақтарында жүйе көбіне сақталмайды соған көңіл аударыңыз; Ежелгі дәуір поэзиясының ақын поэзиясынан айырмашылығы,өзіне тән ерекшеліктерін дәлелде.
дастандарындағы өлең жолдарына сүйене отырып шығарма-эссе жазу керек. Эссе-тұрақталған, қалыптасқан тұжырымдарға жаңа қырынан қарап, өзінше толғап,әрі дағдыдан, әдеттен, көне соқпақтардан бөлек,тың болжам- дар мен түйіндеулерге құрылатын философияның,эстетиканың,әдеби сын- ның,публицистиканың, көркем әдебиеттің жанры. 3СОБӨЖ «Этикалық дидактикалық поэзия» \ғылыми сипатттағы мақала әзірлеу\ Өздік жұмысының мақсаты:Студенттерді мақала жазуға баулу. Әдістемелік нұсқау: Этикалық дидактикалық поэзияның тарихтан алатын орны қандай; әдебиет тарихынан алатын орындарын сөз ету. 4 СОБӨЖ Мұхамед Хайдар Дулати «Тарих и Рашиди» \реферат\ Өздік жұмысының мақсаты:Студенттерді өз бетімен ізденуге жол ашу, ғылыми материалдармен жұмыс жасауға баулу.
Әдістемелік нұсқау: Бұл тарихи шежіре – тарихи дәуірдің көрінісі.Көркемдік сипаты, басты кейіпкерлері. Оқиғаның көркем тілмен баяндалуы. Зерттелуі жайлы. Шығарманың тілі. 5 СОБӨЖ Кодекс Куманикус \конспект\ Өздік жұмысының мақсаты: Дәріс,семинар сабақтардың ғылыми мәнін арттыру,студенттердің қабілетін дамытып,ғылыми жұмысқа жетелеу. Әдістемелік нұсқау: Кодекс Куманикус ежелгі дәуір әдебиетінің көрсеткіші. Туындының бөлімдері. Екінші бөлімнің мазмұны, тәрбиелік мәні, идеясы.Кодекс куманикус еңбегінің қазақ тілі тұрғысынан зерттелуі. Екінші бөліміндегі жұмбақтар, өлең-жырлардың мәні. 6 СОБӨЖ «Шәді Жәңгірұлы және қазақ әдебиетіндегі нәзира дәстүрінің көрінісі» \баяндама\ Өздік жұмысының мақсаты: Студенттерді өз бетімен ізденуге жол ашу, ғылыми материалдармен жұмыс жасауға баулу. Әдістемелік нұсқау: Шәді Жәңгірұлының әдеби мұрасы, ақындық шеберлігі жайында. Қазақ әдебиеті және нәзира дәстүрі. Студенттердің өз бетімен орындайтын жұмысы шеңберіндегі тапсырмалар I. Өлең жаттау - Орфоэфиялық нормаға сай мәнерлеп,нақышына келтіріп жатқа айту талап етіледі. Өздік жұмысының мақсаты: Мәнерлеп оқуға үйрету. Әдістемелік нұсқау: Келімбетов Н. «Қазақ әдебиетінің ежелгі дәуірі» А; – 1996 ж., «Түркі халықтары әдебиеті» А; 1996 ж., «Қазақ әдебиеті бастаулары» А; «Ана тілі» ,– 1998 ж.,Қыраубаева А. «Ежелгі дәуір әдебиеті» Астана; – 2001 ж. «Елорда», Айдаров Ғ. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» А; – 1986 ж. 1 СӨЖ «Алып Ер Тоңға» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\ 2 СӨЖ «Шу» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\ 3 СӨЖ «Көк бөрі» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\ 4 СӨЖ «Аттила» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\ 5 СӨЖ «Ергенекон» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\ 6 СӨЖ Хорезмидің «Мұхаббат-наме» дастанынан үзінді жаттау \25-30 жол\
Студенттердің өзін-өзі тексеруге арналған тест сұрақтары. І-нұсқа. 1. Сақтардың мекен еткен жері? Арал теңізі төңірегі В.Орта Азия мен Шығыс Түркістан С.Қаратау мен Жетісу жері Д.Яксарт пен Оксус өзендері Е.Қара теңіз бен Азов теңізі аралығы 2. «Дүлей қара күш иесі» деген мағына нені білдіреді? Афрасиаб сөзі В. Тукиу С. Скифтер Д. Парадарайя Е.Шахнама 3. Яксарт (Сырдария) пен Оксус (Әмудария) өзендеріне дейінгі аймақты мекен еткен сақтарды кезінде парсылар өз тілінде қалай атаған? А.Хаомаварга В. Парадарайя С. Тиграхауда Д. Скифтер Е.Тукиу 4. Сақтардың Еуропаға қоныс аударған алғашқы легін тарихта қалай атаған? Кемерліктер В. Тукиу С. Туран Д. Сахстан Е.Скифтер 5. Сақтардың мекен еткен уақыты? б.з.б ІІ мыңжылдық В. б.з.б ІІІ мыңжылдық С. б.з.б Імыңжылдық Д. б.з.б ІІ ғасыр Е. б.з.б І ғасыр 6.С.Сараидың еңбегін көрсетіңіз А. «Гүлстан бит-түрки» В. «Кодекс куманикус» С. «Хибат-ул хақайық» Д. «Диуани хикмет» Е. «Құтадғу біліг» 7. С.Сараи «Гүлстан бит-түрки» шығармасын кімнен аударған? А. Махмұт Қашқари В. Ахмет Иүгінеки С. Сүлеймен Бақырғани Д. Жүсіп Баласағұн Е. Сағди Ширази 8. «Шын сүйе алшмасаң халқыңды, Бұзасың ғой сен патшалық салтыңды. Халқың безсе, не боласың сұлтаным, Аямағын өз халқыңнан алтынды.» Үзінді қай шығармадан алынған? А.«Гүлстан бит-түрки» В. «Кодекс куманикус» С. «Хибат-ул хақайық» Д. «Диуани хикмет» Е. «Құтадғу біліг» 9. С.Сараи өмірінің соңғы жылдарын қай елде өткізеді? А. Қытай В. Мысыр С. Түркия Д. Алмания Е. Италия 10. С.Сараи қай жылдар аралығында өмір сүрді? А. 1321-1391жж В. 1322-1392жж С. 1311-1378жж Д. 1356-1397жж Е. 1322-1397жж 11. Қадырғали Жалайридің өмір сүрген жылдары? 1408-1452 В. 1555-1607 С. 1423-1462 Д. 1514-1598 Е.1602-1634 12. ’’Жамиғат-тауарих’’ кімнің еңбегі екенін табыңыз. А.Әбілғазы Бахадүр В. З.М.Бабыр С. Қадырғали Жалайри Д. М.Х.Дулати Е. Мұхаммед Салих
13. Қадырғали Жалаири кімнің кеңесшісі болып сайланады? Көшім хан В. Шығай хан С. Дәуріш хан Д. Ұрыс хан Е.Жәдік хан 14. Жамиғат – Тауарих еңбегі қай жылы толық жазылып бітті? 1593 В. 1605 С. 1602 Д. 1600 Е. 1563 15. Ораз – Мұхаммед қай жылы хан болып сайланды? 1595 В. 1607 С. 1603 Д. 1600 Е.1562 16.Махмұт Қашқаридың толық аты-жөні? А.Махмұт ибн ул-Хусаин ибн Мухаммадин Қашқари В.Махмұт ибн ул-Хусаин ибн Мухамедқали Қашқари С.Махмұт ибн әл-Хусаин ибн Мухарат Қашқари Д.Махмұт ибн ул-Хусаин ибн Мухаммед Қашқари Е.Махмұт ибн әл-Хусаин Мухаммадин Қашқари 17.«Диуани лұғат ат-түрік» кітабының авторы А. Әл-Фараби В. Әл-Бируни С. Ж.Баласағұн Д. М.Қашғари Е. А.Яссауи 18.«Жинақты» сегіз бөлімге топтастырдым. Әрбір тайпаның тілінен сөз жасауға болатын түбір сөздерін ғана алдым. Түркі халықтарының бәйіт-жырлары мен мақал-мәтелдерінен мысалдар келтірдім. Бұл кітапты пайдаланғандар кейінгілерге, олар өздерінен кейінгілерге жеткізсін деген ниетпен тағы біраз табылмайтын тіркестерді пайдаландым. Сөйтіп, бұл кітап ұрпақтан ұрпаққа халықтық мұраны қаз-қалпында жеткізу мақсатымен қиянға қанат қағып, әсемдік әлем – мәңгілік өмірге біржола жолдама алды», - деген сөздер Махмұт Қашқаридың қай еңбегі жөнінде айтылған? А. «Жами-ат тауарих» В. «Диуани хикмет» С. «Құдатығу білік» Д. «Тарих-и Рашиди» Е. «Диуани лұғат-ат түрік» 19.Түркі тілдес халықтардың тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрпы және тілі туралы жазған орта ғасырлық энциклопедист ғалым А. Әл-Фараби В. Махмұт Қашқари С. Жүсіп Баласағұн Д. Әл-Омари Е. Петахья 20.ХI ғасырдағы түркі әдебиетінің жазу тілінің үлгілері көрініс тапты: А. «Құтадғу білікте» В. «Диуан-и хикметте» С. «Диуани лұғат-ат түрікте» Д. «Хұсырау-Шырында» Е. «Оғызнамада» 21.«Түркі сөздерінің жинағы» кітабының араб тіліндегі атауы А. «Диуани хикмет» В. «Қисса-сул-әнбия» С. «Диуани лұғат ат –түрік» Д. «Жами-ат тауарих» Е. «Диуани хикмет» .
22.«Диуани лұғат ат –түрік» қай жылдары Стамбул қаласындағы Ахмет Рифат баспасынан үш томдық кітап түрінде жарық көрді? А. 1915-1917жж. В. 1918-1920жж С. 1911-1913жж Д. 1914-1916жж Е. 1913-1915жж Е. Мұхаммед Салих
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|