- теңдесі жоқ философия, ойлау туралы ойлау ілімінің негізін салды;
- болмысқа категория арқылы анықтама берді;
- философияның 10 категориясын анықтады;
- Платонды сынай келе философиыға жаңа үрдіс берді;
- формальды логиканың негіщін салды;
- мемлекеттің түрлерін зерттеді, саясаттану ғылымынң ізашары болды;
- дүние мен адамның пайда болуын ғылыми түрде қарастырды;
- биология мен экономиканың тб. ғылымдардың негізін салды;
-
Синоптік Диоген (б.з.д. ІҮғ.) – киниктік философияның теоретигі мен практигі, әйгілі философ. Өмір сүру әдісі мен философиясы:
- Бөшкеде өмір сүрген;
- Ұран тастаған: Үйсіз, жұртсыз, отансыз өмір сүр”;
- “лем азаматы” (космополит) болу;
- Некелікті терістеу;
- Дәстүрлі өмір сүру салтын мойындамау;
- Табиғат заңынан өзне заңға заңдарға бой ұсынбау;
- Өзі қайыршы бола тұрып, өзінің тәуелсіздігіне масаттанған;
- Жабайы адам мен хайуанаттар тіршілігін үлгіге алу, дәріптеу.
Киниктер философиясына жауап ретінде стоиктер мектебі пайда болды. Негізін салған Зенон Китийлік. Негізгі идеясы - қоршаған дүние ықпалынан азат болу. Оған жету жолы – дәстүрлі мәдениеттің озық жетістіктерін қабылдау, әрдайым ізденісте болу, өзін жетілдіру, даналыққа жүгіну.
Эпикур (б.з.д. 341-270 жж.) - ежелгі грек философы, материалистік көзқараста болды. Атомизм идеясын дамытты. Гедонизм принципін ұстанды.
Скептиктер
Гректің скептома – жан-жағыма қарай отыра.
Пиррон (360 - 270 гг. до н.э.) пікір айтудан тартынуға және бір жақты болуға шақыратын уақытқа шақырды.
Сұрақтар:
Заттар қандай? – бізге білу берілмеген
Оларға қалай қарау керек? – қолдамау және теріске шығармау
Біз қалай өмір сүруіміз керек? – өз пікірлерімізден еркін және олардан тәуелді емеспіз.