-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сын есімдерді қойып жазыңдар

1. Домбыра – қазақ халқының ең кең тараған ... аспабы.

2. Ол – қазақ халқының өмірінде ... орын алатын аспап.

3. Ол – өзіндік ... сипаты бар аспап.

4. Қазақ халқы – ... халық
Керекті сөздер: өнерсүйгіш, ішекті, маңызды, музыкалық.

132–сабақ

Сөздік:

ойын-сауық – игры, развлечения шарт - условие

қолайлы – удобный көлденен - вдоль

тербелу – качать сызық - черта

мергендік – меткость меже - межа

ұту – выиграть құрбылар - друзья

тегіс – ровный
1-тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұндаңдар.
Алтыбақан
Алтыбақан – халқымыздың ұлттық ойын-сауығының бір түрі. Алтыбақан көшпелі халық үшін өте қолайлы, себебі тез жиналып, тез құрылады. Жастар ауыл сыртындағы алтыбақанға жиналып, көңіл көтереді. Екі жас алтыбақанда тербеліп, ән салады. Олардың жанында құрбылары тербетіп тұрады. Ойын көпшілікке арналған. Ойынның бұл түрі көп жерде кездеседі.
2-тапсырма. Дос деген сөзге синоним мен антонимдерді жазыңдар, олармен сөйлем құраңдар
3-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер.

1. Суретте қандай ұлттық ойын бейнеленген?

2. Осы ойын туралы не білесіңдер?

3. Тағы қандай ұлттық ойындарды білесіңдер?

Үндістанда – в Индии

қақпада тұрасың ба? – стоишь на воротах?

шабуылшы – нападающий

• 
  Нұрлан, сен спорттың қай түрін ұнатасың?
  
• 
  Мен шахмат ойнауды ұнатамын.
  
• 
  Шахматты ойнауды кім үйретті?
  
• 
  Шахмат ойнауды әкем үйретті.
  
• 
  Бұл ойын ең алғаш қайда пайда болды?
  
• 
  Шахмат ойыны Үндістанда пайда болған. Әсет, сен спорттың қай түрін ұнатасың?
  
• 
  Мен футбол ойнауды ұнатамын.
  
• 
  Футбол ойында қақпада тұрасың ба?
  
• 
  Жоқ, мен шабуылшы болып ойнаймын.
  

1. Ойнайды, досым, менің, тәп-тәуір, ойының, футбол.

2. Ол, бар, ықыласымен, ойнайды.

3. Спорт, қызмет, керек, етуі, сергектігіне, адамның, денсаулығы, мен, көңілің.

4. Досым, менің, өте, жақсы, оқиды, ынталы.
3-тапсырма. Төмендегі сын есімдерден үш шырай түрін жасаңдар.

Үлгі: үлкен үй – үлкенірек үй, өте үлкен үй, үп-үлкен үй.
Үлкен терезе, қызыл көйлек, кең көйлек, биік тау, қара қарындаш, терең өзен, жақын жер, сары гүл, қысқа шалбар, семіз мал.
4-тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұнда.

Футбол

«Футбол» сөзі ағылшыннан аударғанда «табан доп» деген мағынада қолданылады. 1863 жылы қазан айында Лондонда алғаш рет футболшылардың одағы құрылды. Қазіргі футбол тарихы сол оқиғадан басталады. 1934 жылдан соң Ресейде тұңғыш футбол командасы пайда болды.

Біздің елімізде футбол ойыны кеңінен тараған. Футбол – ұжымдық ойын. Футбол ойнау үшін өте төзімді болу керек.

Қазақстанның «Қайрат» футбол командасы 1959 жылы құрылды. Сол кезден бастап «Қайрат» ел намысын қорғап келеді.

1. Футбол ойыны саған ұнай ма?

2. «Ертіс» командасы қашан құрылды?

3. «Ертіс» командасының ойыншылары қалай ойнайды?

• 
  Асық ойнау үшін не жинау керек?
  
• 
  Асық жинау керек.
  
• 
  Бұл ойын неге үйретеді?
  
• 
  Мергендікке үйретеді.
  
• 
  Ойынның шарты қандай?
  
• 
  3-4 метр жерден асықты атып құлату керек.
  
• 
  Ойынның мақсаты қандай?
  
• 
  Көп асық ұтып алу арқылы ұпай жинау.
  
• 
  Біз де асық жинап, ойнап көрейік.
  
• 
  Жақсы, ойнайық.
  
• 
  
  

қызық – интересное жету керек –должен догнать

жігіт – парень соғады – будет бить

сүйеді – целует қуады – догоняют

1. 
   Мәтіннен зат есімдерді теріп жазып, септік жалғауларын ажыратыңдар.
   
2. 
   Үшінші сөйлемді жазып, тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелердің астын сызыңдар.
   

1. Мәтін бойынша диалог құраңдар.

2. Етістіктерді теріп алып, сөз құрамына талдап, шақтарын анықтаңдар.

I деңгей

Қазақтың ұлттық ойындары туралы әңгіме құраңдар.

танымал – известный

ептілік – подвижность

жылдамдылық – быстрота

созылады – длится

жуырда – недавно

Мен Азат досыммен бірге «Теннис» үйірмесіне қатысамын. Теннис – әлемдегі ең танымал ойын. Бұл ойын ептілікке, жылдамдылыққа үйретеді. Үірмеге біз сейсенбі және жұма күндері барамыз. Үйірме жұмысы тура сағат үште басталып, беске дейін созылады.

Мүшелері, альбом, үйірме, жасап, оған, математиктердің, атақты, суреттерін, өмірбаянын, жапсырды, жазды.

серуендеймін – выхожу на прогулку

ұйықтар алдында – перед сном

аусым – смена

Менің атым – Айдар. Жасым он екіде. Мен алтыншы сыныпта оқимын. Уақытты дұрыс пайдалану үшін күн тәртібімнің кестесін жасадым. Таңертең сағат 7-де тұрамын. Төсегімді жинаймын. Беті-қолымды жуып, таңерттегі асымды ішемін. Киінемін, сағат жеті жарымда мектепте барамын. Сабақ сағат жеті жарымда мектепке барамын. Сабақ сағат 8-де басталады. Мен бірінші аусымда оқимын. Сабақ сағат 2-де аяқталады. Үйге келіп, түскі асымды ішемін, біраз демаламын. Далаға шығып, серуендеймін. Сағат 4-ге келіп, үйге келіп, үй тапсырмасын орындаймын. Кешкі асымды ішіп болған соң, теледидар көремін. Ұйықтар алдыңда кітап оқимын. Сағат 10- да ұйықтаймын.

2. Беті-қолымды жуып, ... 2. сондықтан мектепке дейін жаяу барамын

3. Мектеп үйден алыс емес, ... 3. біраз демаламын.

4. Мен бірінші... 4. кітап оқимын

5 Үйге келіп, түскі тамағымды ішемін, ... 5. таңертеңгі асымды ішемін.

6. Кешкі асымды ішіп болған соң, ... 6. өзіме күн тәртібімнің кестесін жасадым.

7. Ұйықтар алдында... 7. ауысымда оқимын.
4-тапсырма. Ең, өте, тым, аса деген күшейткіш үстеулермен асырмалы шырай жасаңдар.
Ұзын, қымбат, арзан, биік, ақылды, көңілді, таза, құрметті, ащы, қышқыл, дәмді, тәтті, ауыр, жеңіл, қатты, жақын.
5-тапсырма. Сөйлемдердегі күшейткіш үстеулердің астын сызыңдар.
1. Мына сорпа өте ыстық екен. 2. Маған ең қымбат көйлекті көрсетіңізші.

3. Шешем дүкеннен аппақ көйлек сатып алды. 4. Күн тым аяз. 5. Қазақ тілі сабағы өте қиын.

жақсы дамыған – хорошо развито

сахна – сцена

қасиетті – святое

аямай – не жалея
1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, мәтінді оқыңдар.
Би үйірмесінде

Қазақ халқының би өнері жақсы дамыған. Ол ғасырлар бойы өмір с...ріп келеді. Қазақ халқының б...шілері де көп болған. Мен де биші болғым келеді, сондықтан би үйірмесіне барып ж..рмін.

Сахна – бишілер үшін ең қастерлі, ең қасиетті орын. Би өнерінің жолы же...іл емес екен, сондықтан би үірмесіне ж...ма сайын барып т...рамын. Үйірменің жетекшісі – Марина апай өз уақытын аямай аптасына т...рт рет бізге сабақ береді. Сабақтары өте қызықты.

Би өнері – өте қиын өнер екен, сондықтан оны ...зақ үйрену керек.

2. Алматы кішкентай қала ма? (үлкен).

3. Сен ақ түсті ұнатасың ба? (қара).

4. Алма шырынының дәмі қышқыл ма? ( тәтті).

5. Қазақ тілі сабағы жеңіл ме? (ауыр).

6. Мына тон саған кең бе? (тар).

7. Мұхтардың бөлмесі үлкен бе?(кішкентай).
3-тапсырма. Берілген зат есімдерден қатыстық сын есімдер жасаңдар, олармен сөйлем құраңдар.
Ақыл, білім, аяз, жаз, жаңбыр, құт, береке, шыдам, күз, боран.
4-тапсырма. Жақша ішіндегі сөздердің лайықтысын жазыңдар.
1. Жазда күн (қысқа, ұзақ) болады.

2. Қыста күн (ыстық, суық) болады.

3. Ең ұзақ күндер (қыркүйекте, маусымда) болады.

4. Ең суық жыл мезгілі – (қыс, жаз).

5. Ең ұзақ түндер (мамырда) болады.

6. (Қыста, жазда) аспан көбінесе желсіз, бұлтсыз болады.

7. (Жазда, күзде )аспанда күннің көзі жарқырайды.

8. (Қыста, жазда) дала, орман, үйлер ақ қар жамылады.

қолөнер – рукоделье

тоқу – вязать

тігу – шить

көрме – выставка

зат, бұйым, нәрсе – вещь

әсер алады – получить впечатления
1-тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұндаңдар.
Қолөнер үйірмесі
Біздің мектепте көптеген үйірмелер бар. Алтыншы сынып оқушылары қолөнер үйірмесіне белсенді қатысып тұрады. Қыздар үйірмеде әдемі тоқуды үйренеді, олар көптеген киімдерді өз қолдарымен тоқиды. Ал ұл балалар ағашпен жұмыс істейді. Олар ағаштан әр түрлі заттарды жасайды. Өткен сенбіде бізде қолөнер үйірмесінің көрмесі ашылды. Онда маған ағаштан жасалған заттар өте ұнады. Олар: қазақ халқының екі ішекті домбырасы, әбдреше, аласа үстел және басқа нәрселер.

Менің сыныптастарым көрмеден жақсы әсер алды.

1. 
   Қазақ жерінде қолөнер ертеден жақсы ... .
   
2. 
   Жүннен тоқылған киім жеңіл ... .
   
3. 
   Киіз үй жас суретшілерді ... .
   
4. 
   Қазақ халқының киімдерін ұлттық мұражайда ... .
   

2. Жеті рет пішіп, бір рет кес. .

1. 
   Артыкова Т.М., Жаканбаева А.С., Толеуова М.Х. Қазақ тілі. учеб. Для 6 класса общеобразоват.шк. с рус.яз.обучения. - Алматы: Атамұра, 2011.
   
2. 
   Артыкова Т., Жаканбаева А., Толеуова М. Қазақ тілі. Оқу әдістемесі. -Алматы: Атамұра, 2006.
   
3. 
   Қалиева Ж.С. Жалпы білім беретін мектептердің мұғалімдеріне арналған оқу-әдістемелік құрал.- Қарағанды: Учебная книга, 2005.
   
4. 
   «Қазақ тілі мен әдебиет» журналы № 4, № 8, № 11 2010, 2011ж.
   
5. 
   «Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде» журналы. 8/2006ж
   
6. 
   «Мектептегі сыптан тыс жұмыстар» журналы. 2011ж.
   
7. 
   «Айгөлек» журналы. 2007ж.
   
8. 
   «Қазақ әдебиеті» оқулығы. 5-сынып.