Экология және адам тіршілігінің қауіпсіздігі (ovoc 4220) пәні бойынша Дәрістер
жүктеу/скачать 3,41 Mb.
|
Лекция-Экология и БЖЧ-1
| Экологиялық қауіп. Экологиялық проблемаларды түбегейлі шешу - көптеген аспектілері және бағыттары бар жауапкершілігі мол экологиялық саясат жүргізу жағдайында ғана мүмкін. Кез- келген шаруашылық іс-әрекет нәтижесінде экологиялық зардаптардың мөлшерін минималды, мейлінше төмен жасауды білдіретін экологиялық қауіп концепциясы осы ережелердің бірі болып табылады.
Бұл жағдайда қоршаған ортаға тигізетін зардаптың қауіптің деңгейі басты мәселе болып табылады. Экологиялық қауіп концепциясының талабына сәйкес алдымен адамның тұрмыс-тіршілігі мен қоршаған ортаға жағымсыз әсер ететін факторлар кешенін анықтау қажет. Осының негізінде әртүрлі шешімдердің ішінен ең қолайлысы таңдап алынады. Экологиялық қауіп — бұл қазіргі кезде немесе болашақта жоспарланып отырған адамның іс-әрекеті әсерінен, қоршаған табиғи ортаның экологиялық деградацияға немесе тұрақсыз, құбылмалы жағдайға ұшырау ықтималдығы. Экожүйе өздігінен дамиды, табиғи тепе-теңдік пен жүйенің орнықтылығын бұзатын факторлар болмаған жағдайда өзін-өзі толтырып, қалыпқ а әкеліп отырады. Тепе-теңдікті бұзатын, қауіпті көздер - табиғи стихиялы құбылыстар (жер сілкінісі, топан су), тірі табиғат (эпидемиялар, эпизотиялар), сондай-ақ антропогендік факторлар (авариялар, катастрофалар) болуы мүмкін. Экологиялық қауіп - адам қателігі, адамзат қоғамының іс-әрекеті нәтижесінде тіршілік ағымының бұзылу ықтималдығы. Жақсартуға талпынамын деп, адам көбіне керісінше қарама- қарсы нәтиже алып жатады. Бір жүйені жақсартамын деп, басқа жүйелердің мүмкіншілігін ескере бермейді. Қоғам оның шаруашылығы амандық үшін және де тұрақтылық мақсаттарда конструкциялық қызметке тиеді (егер тіпті экологиялық аспкетіден аудару болса), мына элит басқарушы сирек либерал хабарланған аспектісінің жалпы сферасынан түсіп қалады. Шаруашылық ету криминалдық және антигуманды түрлер әлемде таң қалмайтын әлеуметтік проблеманың шешімдері табылмайды емес, олар өткірленеді, сондықтан тұрақты дамудың әлеуметтік шарттары өте қолайсыз. Қазіргі әлемде бәсеке өте көп, ал келісумен ынтымақтастық өте аз. Өнегелі принциптерге қандай болмасын бірлесіп әрекет қылған мемлекет ерімейді, оларды негізінде саясатшылар түсінігі бойынша шектелмеген ұлттық мүддеге жатқызады. Барлық мемлекеттердің өзіне меншікті назарлары жалпы зиянға түседі және оны нақты өзінің бар күшімен қорғайды. Ердің құны болса да тұрақты дамудың ұлттық стратегияларының жалпы мақсаттары барлық қозғалыс бағдарламасына ұқсас емес. Дүниежүзілік реттің құрылуы барлық келісілген тұрақты дамуға жатпайды, ал Ұлттық стратегиялық өлшемдерімен әлеуметтік дағдарыстың дамуы сәтті болса экологиялық апатты бәсеңдетеді. Келешекте тұрақты даму бағдарламасының үлгісін іске асыру керек. Бұл приоритет өлшемін қамтамасыз етумен, экономика субъектісімен тұрақты дамудың өлшеміне пайдалы. Саясатшылар белгілі мақсатқа бағытталған және ойластырылған инвестициялық тұрақты дамуды талап етеді. Дәлірек айтсақ, кең мәнде қауіпсіздік дегеніміз-бұл адамның деңсаулығына, амандығына көңіл бөлуі мен өмірге қабілеттілігінің негізгі құқығы, өмірін қамсыздандыру мақсатында қайнарларды, қорларды әлеуметтік ретке келтіруде қауіп-қатерге қарсы тұру. Қауіпсіздіктің негізгі қауіп-қатері үшке бөлінеді: -әскери қауіп-қатер, бұған жататындар: глобальды ядролық соғыс, көпшілікті қарумен құрту, халықаралық қару-жарақ тасымалдары, ірі соғыстар мен локальды даулар: -экономикалық және әлеуметтік қауіп-қатер-халықтың аштық тудырушы қайыршылық күйі, шамадан тыс өсу шегі және урбанизация, бүкіл халықаралық миграция және т.б.; -экологиялық қауіп-қатер-атмосфераның құрамын өзгертулері мен олардың зардаптары, тұщы табиғи сулардың, мұхиттардың және жағалаудағы айдыңдардың ластануы, орманның жойылуы және шөлдендіру, топырақ эрозиясы мен жерлердің құнарлылығын жоғалтуы және т.б. жүктеу/скачать 3,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|