31
Озон концентрациясының азаюын тіркейтен кеңістік шегін «озон тесігі» деп
атаймыз.
«Озон тесігінің» пайда болу себептері осы күнге дейін анық емес. Ең бірінші рет
олар XX ғасырда 80-жылдардың басында байқалған.
Озон бұзатын негізгі антропогендік факторге фреондар(хладондар)жатады деп
есептейді.
Пропилент - фреондар өте тұрақты газдар, олар атмосферада 100 жыл өмір сүріп,
озон қабатына жетіп күшті хлорды бөледі. Әрбір хлор атомы 100 мың озон атомын бұзады.
Монреальдық отырыста 1980ж.-2000ж. көптеген мемлекеттерде фреондарды
өндіруді 50% қысқарту және пропилленттерді басқалармен алмастыру.
Бірқатар елдерде(АҚШ, Ұлыбритания, Франция) фреондар (ХФС) (ГХФС)
гидрохлорфторкөміртекпен, (ГФС) алмастырылып жатыр, олардын өмір сүруі 2-25 жылға
қысқа, О
3
ыдырату потенциялы ХФС-ға қараганда 10 есе аз. Озон қабатының тұрақтылығын
жоғарылатудың басқа жолдары іздестірілуде. Озон қабағына этан мен пропан беру атомдық
хлорды әлсіздендіріп хлорсутекке айналдырады. Тағы да озонның түзілуімен
жинақталуына электромагниттік сәулелендіру, лазер сәулелері, электр зарядтары ықпал
етеді. Олар оттектің фотодиссоциясын жақсартады және озонның жинақталуымен түзілуіне
ықпал етеді
Достарыңызбен бөлісу: 
