Экологиялық менеджмент

1. Биосфераның инертті материалына мыналар жатады:

A) мұнай, көмір, әктас;

B) су, топырақ;

C) гранит, базальт, помпа (пемза);

D) өсімдіктер, жануарлар, бактериялар, саңырауқұлақтар;

E) топырақ, жануарлар, гранит.

2. В.И. Вернадский қоспасы:

A) тірі ағзалар жасайтын бейорганикалық заттар;

В тірі организмдер жансыз табиғатпен бірге жасалынған органикалық өнімдер;

C) тірі ағзалардың қатысуынсыз құрылған жансыз табиғаттың барлық органдары мен қасиеттері;

D барлық тірі организмдердің жиынтығы;

E тірі заттардың биомассасы.

3. Биогенді қоректік заттар:

A өсімдік тұқымдары;

B) табиғи сулар;

C) көмір;

D) вулкандық жыныстар;

E) микроорганизмдер.

4. Экожүйеде азық байланыстары:

А абиотикалық;

В) антропогендiк;

C) шектеу;

D) биотикалық;

E) қоршаған орта (экологиялык).

5. Адамның қызметімен байланысты қоршаған ортаның ластануына әкелетін факторлар:

A) шектеу;

В) антропогендiк;

C) қоршаған орта;

D абиотикалық;

E) биотикалық.

6. Қандай факторлар антропогендік деп аталады?

A) адам қызметімен байланысты;

B абиотикалық сипаттағы;

C) биотикалық табиғат;

D) агроценоздардың жұмыс істеуін анықтау;

E) табиғатты шектеу.

7. Экожүйелердің биотикалық компоненттеріне мыналар жатады:

A) атмосфераның газдық құрамы;

B) топырақтың құрамы мен құрылымы;

C) климаттық және ауа райы жағдайлары;

D) өндірушілер, тұтынушылар, ыдыратқыштар;

E) тау жыныстары.

8. Органикалық заттардың биосинтезі үшін жеңіл энергияны немесе бейорганикалық қосылыстардың химиялық байланысын пайдаланатын организмдер калай аталады:

A) тұтынушылар;

B) өндірушілер;

С) редуценттер:

D гетеротрофтар;

E) химотрофдар.

9. Көмірқышқыл газын сіңіріп, оны заттардың айналымына түсіретiн:

A) өндірушілер (продуценттер);

B тұтынушылар (консументтер);

C)ыдыратқыштар(редуценттер);

D) детритофагдар;

E) гетеротрофдар.

10. Табиғи ресурстардың қай түрін жаңартылмайтын энергияға жатқызуға болады?

A минералды заттар;

B) жел энергиясы;

C) орман;

D) теңіз ағымдарының энергиясы;

E) атомдық энергия.

11. Табиғи ресурстардың қандай түрі сарқылмас?

А) топырақ;

В минерал;

C) күн энергиясы;

D) Орман:

E) пайдалы қазбалар.

12. Адамның қызметімен байланысты қоршаған ортаның ластануына әкелетін факторлар:

A) шектеу;

В биотикалық;

C) қоршаған орта;

D абиотикалық;

Е) адам жасаған.

13. Экожүйелердің биотикалық компоненттеріне мыналар жатады:

A) атмосфераның газдық құрамы;

B) климаттық және ауа райы ерекшеліктері;

C) топырақтың құрамы мен құрылымы;

D) пайдалы қазбалар;

E) өндірушілер, тұтынушылар, ыдыратқыштар.
14.Қоршаған ортаның «Абиотикалық факторлары» түсінігіне жатады:

A) тірі ағзаларға тiкелей немесе жанама әсер ететiн жансыз, бейорганикалық сипаттағы компоненттер мен құбылыстар;

B) организм тікелей немесе жанама қатынаста болатын табиғи органдар мен құбылыстар;

C) табиғи қалпына келтіру үдерісінде өтелмейтін қоршаған ортаны құрайтын компоненттердің немесе олардың комбинацияларының өзгеруі;

D) ағзаларға тікелей және жанама әсер ететін факторлар;

E) организмнің, түрдің немесе қауымдастықтың даму процесін шектейтін кез-келген фактор.

15. «Экожүйе» дегеніміз не?

A) іргелес қауымдастықтардан ерекшеленетін, белгілі бір орынды иеленетін өсімдіктер бірлестігі

B) тірі ағзалар мен олардың тіршілік ету ортасы құрған бірегей табиғи кешені

C) өсімдіктер, топырақ және тау жыныстарын қоса алғанда, бір табиғи кешен

D) зат алмасу процесімен байланысты өсімдіктер мен жануарлар ағзаларының арақатынасы.

E)дұрыс жауап жоқ

16. Антропогендік факторларға мыналар жатады:

A) сулы-батпақты жерлерді азайту, ормандарды кесу, жол құрылысы

В) өсімдіктер, бактериялар, саңырауқұлақтар, жануарлар, вирустар

C) минералдар, өсімдіктер, тұздылық, ағын сулар

D) ауаның және судың температурасы, атмосфералық қысым

E) жел күші, циклондар

17.Бір территорияда өсетін тарихи қалыптасқан өсімдіктер бірлестігі.

A) флора

Б) Фауна

C) экожүйе

D) Қоғамдастық

E) Патшалық

18.Экожүйенің биотикалық компоненттеріне жатады

A) атмосфералық газдың құрамы

B) топырақтың құрамы мен құрылымы

C) климаттық және ауа райы ерекшеліктері.

D) өндірушілер, тұтынушылар, ыдыратқыштар

E) A және B жауап

19. Популяция - ол

A) Ұзақ уақыт бойы белгілі бір кеңістікте тұратын және тәуелсіз генетикалық және экологиялық жүйені қалыптастырған бір түрдің тарихи қалыптасқан табиғи жиынтығы

B) Бұл популяциялық өміріне қарағанда өмірді ұйымдастырудың жоғары деңгейі. Соңғысы қоғамдастықтың бір бөлігі. Қоғамдастық арқылы біз белгілі бір табиғи кеңістікті біріктіретін және функционалдық бірлікті білдіретін әр түрлі организмдердің жиынтығын білдіреміз.

C) фотосинтездің экожүйесі. Экологиялық тұрақсыз факторлардың тіркесімі экотоп ретінде анықталды

D) Экожүйенің барлық элементтерін өзін-өзі реттеу және өзін-өзі қалпына келтіру үдерістері мүмкін кеңістік

E) дұрыс жауап жоқ.

20. Академик В.Н. Сукачев өндіруші экожүйені анықтайтын терминді ұсынды:

A) Биогеоценоз

B) биосфера

C) биомасса

D) Атмосфера

E) Гидросфера

21. Экологияның негізін қалаушы неміс биологы.

A) Э.Геккель

В) Сухачев В.Н.

C) А. Тенсли

D) В.И. Вернадский

E) Л. Пастер

22. Экологияның негізгі ұғымдары:

А) организм

B) халық

C) экожүйе

D) биогеоценоз

E) Жоғарыда аталғандардың барлығы

23. Биосфераның теориясын құрған, экологияны қалыптастыру мен дамытуда ерекше және маңызды рөл атқарған ұлы орыс ғалымы:

A) В.И. Вернадский

В) Викторов Г.

C) Усов С.А.

D) Краснов А.Н.

E) Л. Пастер

24.Тәуелсіз ғылым ретінде экология қалыптасты:

A) XX ғасырдың басы

B) XX ғасырдың соңы

C) XX ғасырдың ортасы

D) XIX ғасырдың аяғында

E) дұрыс жауап жоқ

25. Адамзат адамның табиғатқа әсер етуінің мүмкін болатын жағымсыз салдарлары туралы ескерткен ғалымдар:

A) Дж. Б. Ламарк және Т. Мальтус

В) Ламарк және В. Вернадский

В) В. Вернадский және Т.Мальтус

D) дұрыс жауап жоқ.

E) Дж. Б. Ламарк және В. Н. Сукачев

26. Тұрақты дамудың негізгі факторлары:

A) экономикалық

B) әлеуметтік

C) экономикалық

D) Барлық жауаптар дұрыс.

E дұрыс жауап жоқ

27. Тұрақты даму-бұл:

A) адамның өмір сүру жағдайы жақсаратын, ал қоршаған ортаға әсері биосфераның шаруашылық сыйымдылығы шегінде қалатын қоғамның осындай дамуы

B) популяциялардағы дарақтардың санын тұрақты деңгейде ұстап тұруын қамтамасыз ететін экожүйенің сипаты

C) бұл экожүйедегі организмдердің бір-бірімен өмір сүруіне мүмкіндік бермейтін және экожүйедегі барлық процестердің ағуын қамтамасыз ететін өзара байланысы

D) бұл белгілі бір аумақтағы бір экожүйенің өзін-өзі дамыту барысында бір уақыттағы жүйелі ауысуы

E) А және В жауабы

28. Биосфераның компоненттеріне жатпайды-

A) биомасса, инертті(косное) зат

B) биогенді заттар

C) радиоактивті, шашыраңқы атомдар

D) базальт, биомасса

E) дұрыс жауап жоқ

29. Биосфераның қарапайым құрылымдық және функционалдық бірлігі болып табылады -

A) биогеоценоз

B) биоценоз

C) экожүйе

D) биома

E) биота

A) газ

C) қанықпа

D) тотығу-тотықсыздану

E) барлық жауаптар дұрыс

31. В. И. Вернадскийге сәйкес, табиғаттың биогенді денелеріне жатады-

A) топырақ

B) атмосфера газы

C) ауа райы

D) мұнай, битумдар

E) тау жыныстары

32. Жарық энергиясын пайдалана отырып, органикалық емес заттарды өндіруге қабілетті организмдер-

A) автотрофтылар

B) редуценттер

C) консументтер

D) продуценттер

E) А және Г жауаптары дұрыс

33. Өлі органикалық зат есебінен тұратын ағзалар, олар қайтадан органикалық қосылыстарға аудара алады-

A) автотрофтылар

B) редуценттер

C) консументтер

D) продуценттер

E) А және Г жауаптары дұрыс

34. Азық-түлік алу мақсатында адам жасанды түрде жасайды-

А) экожүйелер

B) агроэкожүйелер

C) биожүйелер

D) биоценоздар

E) биогеоценоздар

35. Табиғи ресурстар деп түсінеді-

A) табиғи процестердің нәтижесінде пайда болатын табиғи ортаның қоршаған компоненттері

B) табиғи ортаның сандық сарқылмайтын бөлігі

C) минералды шикізат немесе энергия көзі ретінде шаруашылықта қолданылатын литосфераны пайдалануға жарамды барлық құрауыштар

D) адамның шаруашылық қызметінде тікелей пайдаланатын табиғи ортаның құрамдас бөліктерінің жиынтығы

E) дұрыс жауап жоқ

36. Табиғи ресурстарға жатады-

A) минералды және жер

B) орман және су

C) әлемдік мұхит

D) барлық аталғандар

E) дұрыс жауап жоқ

37. Табиғи ресурстардың қандай түрі сарқылмайды ?

A) минералды

B) топырақ

C) күн энергиясы

D) орман

E) су

A) қоршаған ортаға әсер ететін экологиялық факторлар

B) ата-бабалардан шыққан табиғат күші мен құбылыстары

C) тірі ағзалардың қызметіне байланысты

D) адам жансыз табиғат факторлары

E) өсімдік факторлары

39. Абиотикалық экологиялық факторларға жатады -

A) топырақ

B) өсімдіктер

C) жыртқыштардың болуы

D) тиіндер мен бұландардың бейтараптылығы

E) ауа температурасы

40. Орнықты даму тұжырымдамасы 3 құрамдас бөлікті қамтиды-

A) экономикалық, нормативтік, әлеуметтік

B) экологиялық, экономикалық, әлеуметтік

C) әлеуметтік, нормативтік, экологиялық

D) экологиялық, экономикалық, нормативтік

E) құқықтық, экономикалық, экологиялық

41. Жаһандық экологиялық форумы Рио-де-Жанейро қаласында қай жылы өтті?

A) 1989 ж

B) 1991 ж

C) 1992 ж

D) 1994 ж

E) 1996 ж

А)биомассаны

B)биогеоценозды

С)экожүйені

D)эктоп

E)микро қоғамды

43. "Рахман қайнары" қорышасы қайда орналасқан?

А)Іле Алатауы

B)Қаратау тауларында

C)Алтайда

D)Кетмен жотасында

Е)Ақтауда

44. Қазақстанның алғашқы мемлекеттік қорығы:

A)Ақсу-Жабағылы

B)Алматы

C) Үстірт

D)Наурызым

E)Қаратау

45. «Биогеоценоз» терминін 1940 жылы кім енгізді?

A) Сукачев

B) Ю.Одум

C) Т.Миллер

D) Б.Небел

E) Г.Невил

46. Топырақтану ғылымын мен табиғи аймақтарды құрған ғалым?

A) Морозов

B) Сукачев

C) Докучаев

D) Коржин

E) Эйнштейн

47. Табиғи экологиялық жүйе, табиғи ландшафтар және олардың табиғи қасиеттерін сақтап қалған элементтерді экологиялық кодексте қалай атайды?

A)табиғи объект

B)табиғи-антропологиялық объект

C)антропологиялық объект

D)табиғи орта

E)антропологиялық орта

48. Экологиялық кодексте шаруашылық және өзге де қызмет нәтижесінде өзгертілген, табиғи объектінің қасиеттері бар адам әрекетімен құрылған табиғи объектіні қалай атайды?

A)табиғи орта

B)табиғи-антропологиялық орта

C)антропогенді орта

D)табиғи экологиялық жүйе

E)экологиялық жүйе

49. Экожүйенің биотикалық факторларына:

A) Cу тасқыны кезінде шалғынды су басу

B) Топырақтың құрамы мен құрылымы

C) Жануарлар миграциясы

D) Температураның күрт өзгеруі

E) Барлық жауап дұрыс

50. Адамның іс-әрекеті және тіршілік әрекеті нәтижесінде пайда болып, коршаған ортаға және осы ортадағы ағзаларға әсер ететін факторларды қалай атайды?

A)шектеуші

B)абиотикалық

C)биотикалық

D)антропогенді

E) радиациялық

51. Cарқылмайтын pесурстардың түрін көрсетіңіз:

A)жер

C)биологиялық

D) геотермалды

E)су

A)минералды

B)күн энергиясы

C) құйма энергиясы

D)биологиялық

Е)геотермалды

53. Табиғи ресурстардың қандай түрі сарқылатын ресурстарға жатады?

A)орманды

B)минералды

C)жел энергиясы

D)су

E)су және минералдар

A)қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын және келер ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндіктеріне қатер төндірмейтін даму

B) қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыратын және келер ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыруы үшін қатер төндіретін даму

C) қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандырмайтын және келер ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыруы үшін қатер төндіретін даму

D) адамзат дамуының қажеттіліктерін жүзеге асырмайтын жүйе

E) өмірді сақтау үшін пайдаланылатын өмір сүру ортасының бүкіл жиынтығының бір бөлігі

55. Тұрақты даму тұжырымдамасы үш негізгі көзқарасты біріктіру нәтижесінде пайда болды.Бұл қандай көзқарастар?

A) экономикалық, әлеуметтік және саяси.

B) экономикалық, саяси және экологиялық

C) әлеуметтік, саяси және экологиялық

D) экономикалық, әлеуметтік және экологиялық

E) экономикалық және саяси

56.Тұрақты дамудың үш тұғырлы тұжырымдамасына не жатпайды?

A) экономикалық құраушы

B) әлеуметтік құраушы

C) экологиялық құраушы

D) саясаттық құраушы

E) биологиялық құраушы

57.Экожүйе-бұл

A) тірі организмдер мен олардың мекендеу ортасынан, өзара байланысты зат алмасудан құралған табиғи кешен

B) белгілі бір аумақты алып жатқан зат, энергия және ақпарат алмасумен өзара байланысты өсімдік және жануарлар организмдерінің үйлесімі

C) өсімдікті, топырақты және төселетін тау жыныстарын қамтитын бірыңғай табиғи кешен

D)кеңістікте белгілі бір орынға ие өсімдіктер

E) бұл өмірді сақтау үшін пайдаланылатын өмір сүру ортасының бүкіл жиынтығының бөлігі

58. Табиғи экожүйелердің тұрақтылығы немен байланысты:

A) өсімдіктердің өнімділігі жоғарылығымен

B) түрлердің үлкен түрлілігімен

C) органикалық заттар массасының болуы

D) микроорганизмдердің қарқынды жұмысы

E) өсімдіктердің аз және жоғары өнімділігі

59. Барлық экожүйелерде бірінші деңгейді кім құрайды?

A) продуценттер-өсімдіктер

B) продуценттер-қарапайымдылар

C) продуценттер-сүтқоректілер

D) консументтер-өсімдіктер

E) консументтер-қарапайымдылар

60. Ағзаға әсер ететін негізгі экологиялық факторларды атаңыз

A) биотикалық, химиялық

B) химиялық, физикалық

C) биотикалық, абиотикалық, антропологиялық

D) антропологиялық, физикалық

E) химиялық, антропологиялық

61. Антропогендік факторлар немен байланысты

A) тірі табиғатпен

B) өлі табиғатпен

C) әртүрлі түрлердегі дарақтар мен популяциялардың өзара әрекеттесуімен

D) адамның табағатқа әсерімен

E) тек дарақтардың әсерімен

62. Экожүйенің негізгі түрлерін атаңыз

A) биосфера

B) биогеоценоз, агроценоз

C) биотикалық факторлар

D) мезо-және микро-экожүйе

E) макроэкожүйе

63.Қорғалжын қорығының басты мақсаттарының бірі:

A) Қызғылт фламинго, құстар мен жануарлардың басқа да түрлерін, көл ландшафтарын қорғау

B)дала ландшафтары мен тұяқты жануарларды қорғау

C)орман алқаптарын сақтау

D) шөл ландшафтар мен жануарларды сақтау

E) дала ландшафтарын қорғау

64. Қазақстандағы ең көне қорық:

A) Ақсу-Жабағалы

B) Алматы

C) Наурызым

D) Маркакөл

E) Каратау

65. Организмдердің, түрлердің және қауымдастықтардың ортамен өзара байланысын анықтауға, қандай да бір регионның нақты жағдайларында табиғат дамуының жалпы көрінісін белгілеуге, факторлар кешені мен олардың табиғи жағдайдағы әсерін анықтауға мүмкіндік беретін зерттеулер қалай аталады:

A) стационарлық әдістер

B) маршруттық әдістер

C) далалық әдістер

D) биоиндикация

E) эксперименталдық

66. Экологиялық объектілердің бар-жоғын, олардың әртүрлілігін және зерттелетін аумақта кездесуін анықтау үшін пайдаланылатын әдістер. Негізгі тәсілдер – тікелей бақылау, жай-күйін бағалау, өлшеу, сипаттау, схемалар мен карталарды жасау қалай аталады:

A) мониторинг

B) маршруттық әдістер

C) дала әдістеры

D) кадастр

E) биоиндикация

67. Бақылайтын объектілерде болып жатқан өзгерістерді бірнеше рет сипаттауды, өлшеуді талап ететін белгілі бір табиғи объектілерді ұзақ бақылау әдісі қалай аталады:

A) стационарлық

B) эксперименттік

C) детериорационалдық

D) модельдеу

E) биоиндикация

68. Табиғи жағдайларда өмір сүру ортасының сапасын және оның тірі халқының жай-күйі бойынша оның жеке сипаттамаларын бағалауды қалай атайды?

A) көптігі

B) мониторинг

C) модель

D) биоиндикация

E) эксперименттік

69. Бұл көп мақсатты ақпараттық жүйе болып табылады, оның басты міндеттері – пайда болған қиын жағдайлар туралы ескерту мақсатында антропогендік әсердің әсерінен табиғи ортаның жай-күйін бақылау, бағалау және болжау болып табылады.:

A) кадастр

B) мониторинг

C) модельдеу

D) биоиндикация

E) эксперименттік

70. Тиісті объектіге, оның сапалық және сандық сипаттамалары туралы үздіксіз бақылау жолымен немесе мезгіл-мезгіл жасалатын мәліметтердің жүйелендірілген жиынтығын қалай атайды?

A) модельдек

B) стационарлық әдіс

C) кадастр

D) мониторинг

E) эксперименттік

71. Барлық өзендерде, көлдерде, ағындарда, батпақтарда, мұздақтарда және жер асты суларындағы деректерді қамтитын аймақтың немесе бассейннің суы туралы ақпарат жинағы келесідей:

A) нашар инвентарь

B) Жер тізілімі

C) рекреациялық кадастр

D) Суды түгендеу

E) тәжірибелік

72. Қолайлы және жарамсыз жер учаскелері туралы ақпаратты жинау:

A) Жер тізілімі

В) Орман кадастры

C) далалық кадастр

D) флористік кадастр

E) тәжірибелік

73. Организмдер жасанды түрде бір немесе басқа факторларды қатаң түрде өлшеуге және байқалғаннан гөрі, оның әсерін бағалауға болатын жағдайларда қолдануға қандай әдіс қолданылады?

A) негізгі

B) аймақтық

C) модельдеу

D) тәжірибелік

E) биоиндикация

74. Нақты объектінің қасиеттеріне сәйкес келетін жасанды немесе табиғи жүйенің жасанды немесе табиғи жүйесі пайдаланылатын объектінің тікелей емес практикалық және теретикалық жұмыс әдісін білдіреді, ол тікелей қызығушылық объектісі болып табылмайды, ол нақты объектінің қасиеттеріне сәйкес келеді:

A) тәжірибелік әдіс

B) модельдеу

C) молшылық

D биоиндикациясы

E) тәжірибелік

75. Ерекше қорғалатын табиғи аумақ ...

A) Арнайы қорғаныс режимі белгіленетін табиғи кешендер мен мемлекеттік табиғи резервтік қордың объектілері бар жер үсті, су объектілері мен олардың үстіндегі әуе кеңістігі.

В) әртүрлi санаттар мен түрлерi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жиынтығы, оларға барлық географиялық аймақтардың табиғи кешендерiнде олардың өкiлдi өкiлдiгiн қамтамасыз етедi.

C) арнайы қорғауға жататын биологиялық әртүрлілік және жануарлар дүниесінің объектілерінің жиынтығы.

D) өсімдіктер мен жануарлардың жаңа түрлерін олардың тіршілік ету ортасынан тыс жерде қасақана немесе кездейсоқ аудару.

76. Кез-келген шаруашылық қызметтен толығымен және тұрақты түрде шығарылған заңмен арнайы қорғалатын аумақ. Мұнда тек ғылыми, қауіпсіздік және бақылау әрекеттеріне рұқсат етіледі -

A) резерв

B) табиғи парк

C) резерв

D) табиғат ескерткіші

E) резерв

77. 1985 жылы құрылған Қазақстанның алғашқы ұлттық паркі -

A) Бурабай

B) Баянауыл

C) Батыс Алтай

D) Кольсай көлдері

Е) Коргалжинский

78. Қоршаған ортаны қорғау мақсатында адам қызметі шектелген аумақ. Басты міндет - табиғат бірегей табиғат зонасында адамдардың демалысын ұйымдастыру үшін жағдай жасау.

A) резерв

B) табиғат ескерткіштері

C) қорғалатын аумақ

D) ұлттық парк

E) резерв

79. Қорлар мен қорлар арасындағы айырмашылық қандай?

А) резервтердің аумақтары кез-келген экономикалық қызметтен, соның ішінде адамдармен баратын, толықтай және мәңгілікке жойылады.

В) заказники, бастауыштардан айырмашылығы, тапсырмаларды орындау үшін қажетті уақытқа ғана қалыптасады

C) резервтегі ғылыми жұмыстар жоқ және қорғау режимі қатаңырақ

D) аумақтардың өлшемдеріндегі айырмашылық

E) ақпарат жиналады

80. Қандай қорлар Қазақстан қорлары болып табылады?

A) зоологиялық, табиғи, дала

B) кешенді, аралас

C) зоологиялық, ботаникалық, кешені

D) ашық, жабық

E) экологиялық, биологиялық

81. Аумақтар популяциялар мен ландшафттарды қорғау үшін жер учаскелерін өндірістен алып тастамастан ғана жасалады, олар бойынша шаруашылық қызметті реттеу

A) резерв

B) табиғат ескерткіштері

C) қорғалатын аумақ

D) ұлттық парк

E) резерв

82. Табиғи мұражай деп аталатын ерекше қорғалатын аудандар (бірнеше гектар).

A) резерв

B) табиғат ескерткіштері

C) қорғалатын аумақ

D) ұлттық парк

E) резерв

83. Ерекше қорғалатын табиғи аумақ табиғат кешендерінің және олармен байланысты табиғи және тарихи-мәдени объектілердің биологиялық әртүрлілігін сақтау, қорғау, қалпына келтіру және қолдау үшін арналған экологиялық және ғылыми мекемелердің мәртебесінен, оның ішінде жер үсті және су экожүйелері

A) резерв

B) табиғат ескерткіштері

C) резерв

D) ұлттық парк

E) қорғалатын аумақ

84. Ұлттық парктерді құрудың негізгі идеясы

A) бірегей шөлді жерлерді адамдардан толықтай шектеу арқылы сақтау

B) жануарлардың жекелеген түрлерін ғана сақтау.

C) адамдарға қол жетімділікті қамтамасыз ету кезінде бірегей шөлді аудандарды сақтау

D) жүйелік бақылау туралы ақпаратты жинау

E) аумақты қорғау

85. Тірі организмдер мекендеген Жер қабығы деп аталады:

A) атмосфера

B) литосфера

C) гидросфера

D) биосфера

E) неосфера

86. Биосфера теориясы дамуына қосқан үлесі

A) В.И. Вернадский

B) Ж.Б. Ламарк

С) Е.Сюсс

D) C. Дарвин

E) Е. Геккель

87. Ақмола облысында орналасқан қорық.

А)марқакөл

В) Қорғалжын

С) Үстірт

D) Наурызым

Е) Алакөл

88. Баянаул ұлттық паркі орналасқан аймақ

А) Іле Алатауында

В) Жоңғар Алатауында

С) Қазақтың ұсақшоқылығында

D) Үстіртте

Е) Батыс Қазақстанда

89. В. И. Вернадскийдің пайымдауы бойынша табиғи биокостік денелерге жатқызды?

А) Топырақ

В) Пайдалы қазбалар

С) Жер қойнауы ның газдары

D) жануарлар

Е) микроагзалар

90. Солтүстік Тянь-Шаньда орналасқан қорық.

А) Наурызым

В) Ақсу Жабағалы

С) Қорғалжын

D) Үстірт

Е) Алматы

91. Қазіргі кезде биосфераны қатты өзгеріске әкеліп соқтыратын факторлар

А) Биотикалық

В) Антропогендік

С) Абиотикалық

D) Космостық

Е) Климаттық

92. Атмосфера дегеніміз не?

А) Жердің ауа қабаты

В) тірі және өлі табиғаттың өзара әсері

С) Тірі организмдердің тіршілік ету аймағы

D) Экология бөлімі

Е) Өсімдік түрлерінің жиынтығы

93. Саркылмайтын ресурс түрін көрсетіңіз

А) Жер

В) Минерал

D) Геотермальды

Е) Климаттық

94. Биосферада тепе-теңдікті сақтауға әсерін тигізеді

А) Биоәртүрліліктің төмендеуі

В) Биоәртүрліліктің барлық сатыда жоғарылауы

С) Адамдар санының артуы

D) Жыртқыштар мен паразиттер дің жойылуы

Е) өндірістердің тиімділігін арттыру

95. Атмосфераның биосферадағы маңызы

А) қорғау функциясын орындайды

В) Жердің қуатын өзгеруі

С) Табиғи тепе-теңдіктің сақталуы

D) Энергияның қалыптасуы

Е) Температура тұрақтылығы

96. "Парникті әсер" деген

А) Жер бетіндегі температураның жаппай артуы

В) Жер қыртысының бұзылуы

С) Атмосфераның төменгі қабатының бұзылуы

D) Жер бетінде ылғалдылықтың артуы

Е) Микроклиматтың жақсаруы

97. «Өмір сүретін заттар» және «қоректік заттар»

В.И. Вернадский калай түсіндірді:

A) биосфераға енгізілген жиынтық, организмдер

В) тірі ағзалардағы зат

C) Өмір арқылы құрылған және өңделген зат

D) Құрамында тірі зат жоққа шығарылатын зат

E) динамикалық тепе-теңдік жүйесі, оның тірі және инертті заттарын құрайтын зат

98. В.И. Вернадскийдің ноосфера туралы ілімдерінің негізгі мәні қандай?

A) ноосфера дәуіріне өту адамзаттың ақыл-ойдың қатысуымен бейімделуі болып табылады

B) тірі ағзаларды бейімдеу

C) табиғат пен қоғамның өзара әрекеттесуінде

D) Жердің қалыптасуы

E) өсімдіктер мен жануарлар арасындағы байланыстың болуы

99. Гидросфера дегеніміз не?

A) Ағзаның өзара байланысы туралы ғылым

B) белгілі бір аймақтың организмдерінің кешені

C) Жердің су қабығы

D) Экология бөлімі

E) су ағзаларының мекендеу ортасы

100. Литосфера дегеніміз не?

А) Жердің жоғарғы қабаты

B) Жер қыртысының өзгеруі

C) биосфераның жоғарғы шекарасы

D) биосфераның төменгі шекарасы

E) Жер беті

101. Экологиялық бақылау объектілеріне не жатпайды?

А) табиғи объектілер және олардың көмплекстері

В) табиғат пайдаланушылар

С) мемлекет

Д) өнеркәсіптік кәсіпорындар

Е) физикалық және құқықтық тұлғалар

102. Экологиялық бақылаудың субъектілеріне жатпайтындар:

А) мемлекет

В) табиғи объектілер және олардың көмплекстері

С) экологиялық ұйымдар

Д) халықаралық экологиялық ұйымдар

Е) Экология министірлігі және ҚОҚ

103. Экологиялық басқарудың секторларын көрсетіңіз:

А) әуе, су және жер

В) өнеркәсіптік кәсіпорындар, мемлекеттік деңгей, халықаралық деңгей

С) жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау

Д) табиғатты пайдалануды басқару, ҚО сапасын басқару, экологиялық қауіпсіздікті басқару

Е) тауарлар нарығы және тауар қызметі

104. Табиғи объектілерден (ресурстардан) пайдалы қасиеттерді алумен байланысты және оларды қоғамның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін пайдалану қызметін басқару:

А) табиғатты пайдалануды басқару

В) қалдықтарды басқару

С) экологиялық жағдайды басқару

Д) ресурстарды үнемдеу

Е) тәуекелді бағалау

105. Табиғатты пайдалануды басқару тәсілдері:

А) барлық жауап дұрыс

В) статистикалық, кадрлық, жердің есебі

С) әлеуметтік-экономикалық

Д) лицензиялау, мониторинг және тапсырыс сараптамасы

Е) сапаны сертификаттау және стандарттау

106. Ресурстарды қолдану үшін салықтар мен төлемдер табиғатты пайдаланудың қай басқару әдісіне жатады:

А) лицензиялау

В) мониторинг

С) стандарттау

Д) сертификаттау

Е) экономикалық

107. Қай әдіс табиғатты пайдалануды басқару әдістеріне жатпайды:

А) мониторинг және сараптама

В) есеп

С) әлеуметтік-экономикалық

Е) психологиялық

108. ҚО сапасын жақсартуға және сақтауға, сондай-ақ адамның табиғатқа зиянды әсерін шектейтін нормалар мен талаптарды орындауға және табиғи объектілерді қалпына келтіруге бағытталған шараларды әзірлеу және іске асыру:

А) ШРЕШ

С) қалдықтарды жою

Д)ҚО сапасын басқару

Е) табиғатты пайдалануды құқықтық реттеу

109. ҚО сапасын басқару әдістері:

А) қауіпті әсерді экологиялық нормалау

В) сапаны стандарттау және паспорттау

С) мониторинг және сертификаттарды тексеру

Д) ҚО қорғау ережелерін бұзғаны үшін санкцияларды қолдану

Е) барлық жауап дұрыс

110. Техногендік және табиғи сипаттағы авариялар мен апаттар нәтижесінде адамның қызметімен бұзылған табиғи объектілер тарапынан адамзаттың өмірлік маңызды мүдделеріне қатер барынша аз болатын объектінің жай-күйін басқару:

А) ҚО сапасын басқару

В) табиғат ресурстарын басқару

С) экологиялық қауіпсіздікті басқару

Д) экологиялық маркетинг

Е) экологиялық менеджмент

111. Экологиялық қауіпсіздікті басқару әдістері:

А) барлық жауап дұрыс

В) экологиялық аудит

С) қызметкерлер үшін тренинг

Д) табиғи объектілердің жағдайының мониторингі

Е) тәуекелді бағалау

112. Нарықта экологиялық тауарлар мен қызметтерді жылжыту – бұл:

А) экологиялық маркетинг

В) экологиялық менеджмент

С) экологиялық аудит

Д) экологиялық сақтандыру

Е) экологиялық сертификаттау

113. Экологиялық мониторинг, есепке алу, картографиялау, кадастрларды енгізу табиғатты пайдалануды басқарудың қандай әдісіне жатады?

А) ақпараттық

В) экономикалық

С) әкімшілік

Д) құқықтық

Е) аралас

114. Аралас әдіске жататын табиғатты пайдалануды басқару әдісін көрсетіңіз:

А) салықтар, айыппұл төлемақысы

В) экологиялық мониторинг, есеп

С) стандарттар мен нормаларды белгілеу

Д) экологиялық сақтандыру, лицензиялық-келісімдік қарым-қатынас

Е) ағаш отырғызу, мелиорация

115. Экологиялық маркетинг қамтымайды:

А) экологиялық таза тауарлар мен қызметтерді әзірлеу және өндіру

В) сатып алушылардың қажеттіліктерін анықтау, алдын ала болжау және қанағаттандыру

С) экологиялық тауарлар мен қызметтерді жылжыту

Д) жарнама

Е) экологиялық салада басқарушылық шешімдерді әзірлеу және қабылдау

116. Табиғат пайдаланушылар, заңды және жеке тұлғалар, өнеркәсіптік кәсіпорындар-бұл:

A) табиғатты пайдалану объектілері

B) табиғатты пайдалану субъектілері

C) табиғатты пайдалану пәні

D) ҚОҚ басқару органдары

E) менеджерлер

117. Объектінің қалаулы күйі:

A) болжамдау

B) жоспарлау

C) бақылау

D) мотивация

E) мақсат

118. Экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы есептелді:

A) 2003-2010 жж.

B) 2004-2015 жж.

C) 2006-2009 жж.

D) 2007-2020 жж.

E) 2003-2030 жж.

119. "Қоршаған ортаны қорғау туралы", "ерекше қорғалатын табиғи ресурстар туралы", "экологиялық сараптама туралы" заңдар шығарылды:

A) 1997 ж.

B) 2006 ж.

C) 2004 ж.

D) 2005 ж.

E) 2000 ж.

120. Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаттары:

A) барлық жауап дұрыс

B) ҚО келтірілген залалды өтеу міндеттілігі

C) ҚО-ға әсер етуді бағалау міндеттілігі

D) халықтың экологиялық ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз ету

E) халықаралық ынтымақтастық

121. Экологиялық менеджмент міндеттеріне жатпайды:

A) шу, сәулелену және т. б. әсерін азайту.

B) табиғи объектілердің ластануын азайту немесе жою

C) қажетсіз жерсіндірілуді жою

D) экологиялық тауарлар мен қызметтерді жылжыту, жарнама

E) Қалдықтарды жоюды ұйымдастыру

122. ҚОҚ және оны іске асыру саласында мемлекеттік саясатты қалыптастыруды қамтамасыз ету:

A) Қазақ Экология және климат ҒЗИ қызметі

B) ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің негізгі функциялары мен құқықтары

C) ҚОҚ ақпараттық-талдау орталығының қызметі

D) компания менеджерінің функциялары

E) қаржыландыру бөлімінің қызметі, буг. есеп және есептілік

123. ШРЕК, ШРЕЖ, ШРЕШ, ШРЕТ – бұл:

A) экологиялық маркетинг түрлері

B) экологиялық паспорттардың түрлері

C) ҚО-ға әсер ету нормативтері

D) табиғат пайдалануды басқару органдары

E) халықаралық сапа стандарттары

124. Аталған функциялардың қайсысы табиғат пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды қамтамасыз ету функцияларына жатпайды:

A) ҚОҚ саласында лицензиялар беру

B) ҚОҚ саласындағы халықаралық келісімдер конвенциясын іске асыру

C) ҚОҚ саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру

D) пайдалы қазбаларды өндіру көлемін ұлғайту

E) ҚОҚ облысында ақпаратты таратуды қамтамасыз ету

125. Табиғат қорғау заңнамасы адамның осы құқықтарын қамтамасыз етуге тиіс:

A) таза қоршаған орта, таза азық-түлік және экологиялық ақпаратқа қол жеткізу

B) Еңбек және демалыс

C) қызметкерлердің біліктілігін арттыру және олардың мансаптық өсуі

D) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру

E) дұрыс жауап жоқ

126. Табиғатты сақтау мүддесінде қоғам мен табиғаттың өзара іс-қимылы саласындағы қоғамдық экологиялық қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы:

A) экологиялық құқық

B) экологиялық менеджмент деңгейлері

C) басқару органдарының құрылымы

D) еңбек құқығы

E) маркетингтік тәсіл

127. Табиғат пайдалануды құқықтық реттеу тарихи жүйесі кезеңдерге бөлінеді. Артығын көрсетіңіз:

A) су

C) жер

E) экологиялық

128. Жер қай жылы азаматтық айналымнан алынып, мемлекет меншігіне берілді, ал жер қатынастары дербес мәнге ие болды:

A) 1903 ж.

B) 1954 ж.

C) 2000 ж.

D) 1937 ж.

E) 1918 ж.

129. Жер құқығында мынадай салалар бөлінеді:

A) өзен, теңіз, көл

B) ауа, су

C) орман, су, тау

D) жайылым және егістік

E) ауа, жер

130. Ластаушы фирмаларға шығарындыларды азайту үшін арнайы төлемдер - бұл:

A) субсидиялар

B) инвестиция

C) айыппұл

D) салық

E) төлем

A) экологиялық тауарды нарыққа жылжыту

B) экологиялық тауарды жасау

C) экологиялық тауарды сату орны

D) экологиялық тауардың бағасы

E) экологиялық салада басқарушылық шешімдерді әзірлеу және қабылдау

132. Заңнаманы экологияландыру-бұл:

A) табиғи ортаға әсер ететін қызметті реттейтін заңнамалық және өзге де нормативтік актілерге экологиялық талаптарды енгізу процесі

B) экологиялық құқық нормаларымен реттелген қоғам мен табиғат саласында туындайтын қоғамдық қатынастар

C) ҚОҚ экологиялық-құқықтық механизм жұмысының сапасын бағалау

D) зиянды заттардың немесе құбылыстардың адам денсаулығына және ҚТО шекті жол берілетін әсер ету көрсеткіші

E) адамның ҚТО-ны пайдалану және қорғау бойынша қарым-қатынасындағы мінез-құлық ережелері

133. Адам мен қоғамның материалдық және рухани қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қоғамдық өндіріс процесінде пайдаланылатын табиғи денелер мен күштердің жиынтығы:

A) Табиғи ресурстар әлеуеті

B) Табиғи ресурстар

C) табиғат пайдалану

D) ресурсты үнемдеу

E) қалдықсыз тезнология

134. Табиғатты пайдалану саласындағы лицензияның пәні:

A) табиғи ресурс

B) су ресурстары

C) орман ресурсы

D) жер ресурсы

E) әуе ресурсы

135. Табиғатты пайдалану саласындағы лицензияның объектісі:

A) лицензия берілетін тұлға

B) мемлекет

C) лицензия беретін орган

D) қызмет саласы

E) табиғат қорғау қызметі

136. Табиғатты қорғау заңнамасы адамның осы құқықтарын қамтамасыз етуге тиіс:

A) салауатты өмір сүру ортасы

B) барлық аталғандар

C) таза азық-түлік

D) ҚТО жағдайы туралы ақпаратқа қол жеткізу

E) табиғи ресурстарды тиімді пайдалану

137. Табиғат пайдалануды құқықтық реттеу жүйесіне қандай кезең кірмейді:

A) азаматтық-құқықтық

B) экономикалық

C) жер

E) экологиялық

138. Табиғи ресурсты пайдалану бойынша қызметтің белгілі бір түрін енгізуге рұқсат:

A) су кодексі

B) жер кодексі

C) орман Кодексі

D) табиғи ресурстар лицензиясы

E) экологиялық құқық

139. Экологиялық паспорттың көріну нысандары қанша формасы бар:

A) 6 форма

B) 8 форма

C) 2 формада

D) 4 формада

E) 3 форма

140. Экологиялық құқық санаттарға бөлінеді:

A) қағаз және нақты құқық

B) іс жүргізу және қағаз құқығы

C) мемлекеттік құқық және нақты құқық

D) азаматтық құқық және экологиялық құқық

E) іс жүргізу құқығы және сот құқығы

141. Құқықтық нормалардың мазмұнын айқындайтын экологиялық құқықтағы доктриналар мен идеялар - бұл:

A) құқық саласы

B) құқық нормалары

C) құқықтық қатынастар

D) заңды акт

E) құқықтық концепция

142. Қоршаған табиғи ортаны пайдалану және қорғау бойынша оның қарым - қатынастарындағы адамның өзін-өзі ұстау ережелері (ҚТО) - бұл:

A) құқықтық қатынастар

B) экологиялық құқық нормалары

C) заң шығару актісі

D) құқық саласы

E) экологиялық құқық

143. Мониторингтің қанша сатысы бар :

A) 10

C) 3

E) 7

A) экологиялық таза өнім шығару, тазарту құрылыстарын орнату

B) табиғи ресурстарды толық пайдалану, табиғи ресурстар шығындарының азаюы

C) табиғат пайдалану саласындағы қатынастарды құқықтық реттеу, Технологиялық процестерді ұйымдастыру нормативтерін құру

D) экологиялық сертификаттауды жүргізу

E) экологиялық бақылауды, инспекцияны және басқаруды ұйымдастыру

145. ҚО сапа нормативінің негізгі көрсеткіштері:

A) ШРЕД

C) ШРЕШ

E) барлық аталғандар

146. Есептік жолмен белгіленген уақыт бірлігінде атмосфераға шығару кезінде артуға рұқсат етілмейтін зиянды заттардың мөлшері:

A) ШРЕЭЖ

C) ШРЕД

E) ШРЕК

A) ШРЕМ

C) УРЕК

E) ЖСҚ

A) барлық аталғандар

B) қорғаныс объектісі

C) зат құрамы нормаланатын және бақыланатын орта

D) зияндылық критерийлері

E) норматив " бағасы "

149. ҚО жағдайын бақылау, өлшеу, бағалау және болжау:

A) экологиялық мониторинг жүйесі

B) лицензиялау

C) экологиялық лимиттеу

D) нормалау

E) паспорттау

150. Экологиялық мониторингтің негізгі мақсаттары:

A) табиғат жағдайы мен функционалдық тұтастығының көрсеткіштерін бағалау

B) Табиғат қорғау қызметі мен экологиялық қауіпсіздікті басқару жүйесін ақпаратпен қамтамасыз ету

C) көрсеткіштердің өзгеру себептерін анықтау

D) теріс экологиялық жағдайға байланысты міндеттерді шешу

E) барлық аталғандар

151. Белгілі бір уақыт ішінде ықтимал шығындар идеясында табиғи ортаға зиян келтіру қаупінің ықтимал шарасы:

A) экологиялық сақтандыру

B) экологиялық норматив

C) экологиялық лимит

D) экологиялық паспорт

E) экологиялық тәуекел

152. Кәсіпорынның экологиялық мониторинг түрлері:

A) жаһандық, мемлекеттік, өңірлік

B) биологиялық, химиялық

C) әуе, су, орман, жер

D) сараптамалық, матрицалық

E) өндірістік, эмиссиялық, ҚО-ға әсер ету мониторингі

153. Тауардың бір немесе критерийлер тобы бойынша экологиялық бағасын жеңіл танылатын белгілермен көрсету:

A) экологиялық мониторинг

B) экологиялық экспертиза

C) экологиялық аудит

D) экологиялық таңбалау

E) экологиялық сақтандыру

154. Косметикалық өнімдерді өндіру кезінде жануарларға тәжірибе жүргізілмегенін хабарлайтын белгілер–бұл:

A) Өнім құрамы туралы ақпарат беретін нышандар

B) өндірістік процестің экологиялық қауіпсіздігі туралы куәландыратын таңбалау

C) екінші шикізатты пайдалану туралы куәландыратын таңбалау

D) тауарды қайталама пайдалану туралы куәландыратын таңбалау

E) дұрыс жауабы жоқ

155. Экологиялық таңбалаудың қанша түрі бар:

A) 8

C) 4

C) 3

A) дұрыс жауаптар жоқ

B) бұл өнімнің жануарларға тестіленбегені туралы ақпарат беретін белгілер

C) екінші шикізатты пайдалану туралы куәландыратын таңбалау

D) тауарды қайта өңдеу мүмкіндігі туралы куәландыратын таңбалау

E) Өнім құрамы туралы ақпарат беретін нышандар

157. Табиғи ресурстарды пайдалануға, тұтынуға арналған шекті нормалар–бұл:

A) табиғатты пайдалануға арналған лицензиялар

B) табиғат пайдалануға арналған лимиттер

C) бастапқы есептік құжаттың нормалары

D) ШРЕК нормалары

E) ластану нормативтері

158. Лимиттерді белгілеу мақсаттары:

A) табиғат қорғау, экономикалық

B) қаржылық, экономикалық

C) әлеуметтік, психологиялық

D) ынталандыру, үйлестіру

E) экологиялық, экономикалық

159. Ықтимал теріс салдарларды болдырмау, жоспарланған қызметтің экологиялық талаптарына сәйкестігін бағалау, сараптамалық жағдайды қамтамасыз ету:

A) экологиялық таңбалау әдістері

B) экологиялық сараптаманың мақсаттары

C) экологиялық мониторингтің міндеттері

D) экологиялық аудит принциптері

E) экологиялық аудиттің міндеттері

160. Экологиялық сараптама принциптері:

A) жариялау (гласность)

B) өткізу міндеттілігі

C) объективтілік және ғылыми

D) барлық аталғандар

E) экологиялық және медициналық-биологиялық мүдделердің басымдығы

161. Жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы құжаттама, заңнамалық актілер жобалары, экологиялық негіздеме бойынша құжаттама:

A) экологиялық сараптама объектілері

B) экологиялық сараптама субъектілері

C) экологиялық сараптаманың мәні

D) экологиялық мониторинг жүргізу үшін қажетті негізгі құжаттар

E) экологиялық құжаттаманың түрлері

162. Экологиялық сараптама объектісі:

A) Табиғи ресурстар

B) сараптама жүргізетін тұлға

C) жоспарлау-жобалау алдындағы құжаттама

D) ҚОҚ Министірлігі

E) табиғи кешендер

163. Мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізудің қанша деңгейі бар:

A) 2 деңгейін

B) 3 деңгейін

C) 4 деңгейін

D) 5 деңгейін

E) 6 деңгейлері

164. Мемлекеттік экологиялық сараптаманы жүзеге асырудың бірінші деңгейі:

A) жоғары білікті мамандарды тарта отырып

B) штаттық қызметкерлер

C) ҚОҚ Министрлігі

D) жеке тұлғалар

E) халықаралық экологиялық ұйымдармен

165. Топтық сараптама, картографиялық салу, модельдеу, схемалар блогы–бұл:

A) экологиялық сараптама деңгейлері

B) экологиялық сараптама түрлері

C) экологиялық сараптама әдістері

D) экологиялық сараптама объектілері

E) экологиялық сараптама принциптері

166. Экологиялық сараптама міндетін атаңыз:

A) кәсіпорындағы экологиялық қызметті жобалау және жоспарлау

B) экологиялық көрсеткіштердің өзгеру себептерін анықтау

C) экологиялық мақсаттарды қалыптастыру

D) сараптамаға жататын экологиялық талаптар құжаттамасының сақталуын тексеру

E) табиғи ресурстарды пайдалануды қысқарту

167. Шаруашылық қызметтің ҚО-ға сапа нормативтеріне және экологиялық талаптарға сәйкестігін анықтау – бұл:

A) экологиялық таңбалау

B) экологиялық аудит

C) экологиялық мониторинг

D) экологиялық сақтандыру

E) экологиялық сараптама

168. Экологиялық сараптаманың негізгі түрлері:

A) ұйымдастыру және шаруашылық

B) өндірістік және өндірістік емес

C) ақылы және тегін

D) мемлекеттік және қоғамдық

E) кәсіпорын сараптамасы және салалық сараптама

169. Ақшалай мәндегі табиғи игіліктердің құндылықтарын айқындау:

A) әлеуметтік-психологиялық бағалау

B) техникалық бағалау

C) кадастрлық бағалау

D) экономикалық бағалау

E) экологиялық тауарлар мен қызметтердің жылжуын бақылау

170. Шикізат пен энергия неғұрлым ұтымды және кешенді пайдаланылатын өнім өндіру тәсілі:

A) лимиттеу

B) таза өндіріс

C) Қалдықтарды кәдеге жарату

D) рециклинг

E) қалдықсыз технология

171. «Мониторинг» термині қашан пайда болды:

A) 1985 ж. мамырда

B) 1971 ж. тамызында

C) 1980 ж. сәуірде.

D) 1972 ж. маусымында

E) 1973 ж. желтоқсанында

172. Мониторинг түрлеріне жатпайды:

A) химиялық

B) жаһандық

C) геофизикалық

D) климаттқ

E) биологиялық

173 Кәсіпорынның ҚО-мен өзара қарым-қатынасының сипаттамасын қамтитын кешенді құжат:

A) экологиялық паспорт

B) кәсіпорынның жарғысы

C) нұсқаулық

D) заң актісі

E) қаржылық есеп

174. Экологиялық паспортты қанша бөлік қамтиды:

A) 2

C) 4

E) 1

A) ағынды суларды тазарту схемасы

B) кәсіпорын туралы мәліметтер

C) өнімнің негізгі түрлерін өндірудің техникалық жүйелерінің сипаттамасы

D) пайдаланылатын шикізат туралы мәліметтер

E) барлық аталғандар

176. Экологиялық паспорттың екінші бөлігі:

A) ҚО жүктемені төмендету бойынша жоспарланған іс-шаралар тізбесі

B) кәсіпорын туралы мәліметтер

C) пайдаланылатын шикізат туралы мәліметтер

D) кәсіпорынның жарғысы

E) өнім өндіру технологиясы

177. Паспорттау жүйесі:

A) экологиялық бақылауды ұйымдастыру

B) экологиялық сертификаттауды жүргізу

C) барлық аталғандар

D) ТЖК нормативтерін белгілеу

E) экологиялық таза технологияны енгізгені үшін жеңілдіктер жүйесін енгізу

178. Физикалық құрамы бойынша барлық қалдықтар:

A) қауіпті және өте қауіпті

B) кәдеге жаратылатын және кәдеге жаратылмайтын

C) қайта өнделетін және өнделмейтін

D) қатты, сұйық, газ тәрізді

E) улы және улы емес

179. Қалдықтардың негізгі көлемі:

A) қайта өңделмейтін

B) сұйық

C) газ тәрізді

D) қауіпті

E) қатты

A) қалдықтармен жұмыс істеу әдістері

B) міндеттері бастапқы есептік құжат

C) қалдықтарды басқару принциптері

D) қалдықтарды басқару иерархиясы

E) қаланы тазалау жүйесіне әсер ететін факторлар

181. Қалдықтарды басқару жүйесінің иерархиялық құрылымы:

A) 6 сатылы

B) 2 сатылы

C) 4 сатылы

D) 5 сатылы

E) 8 сатылы

182. Қалдықтарды басқарудың иерархиялық жүйесінің бірінші сатысы:

A) «екінші рет өңдеу»

B) «шығару жеріндегі қалдықтарды азайту»

C) «қайта өңдеу»

D) «энергия алу»

E) «полигондарда көму»

183. Қалдықтарды басқару жүйесінің иерархиялық құрылымының екінші сатысы:

A) «рекуперация»

B) «шығару жеріндегі қалдықтарды азайту»

C) «энергия алу»

D) «полигондарда көму»

E) «екінші рет өңдеу»

184. Қалдықтарды басқару жүйесінің иерархиялық құрылымында қандай саты алады «энергия алу»:

A) 1

C) 3

E) 5

A) 1

C) 2

E) 3

A) қайталама шикізатты өңдеу

B) қалдықтар санынын азайту

C) энергия алу, яғни қалдықтарды жағу

D) ресурстарды пайдалануды бақылау

E) қалдықтарды басқару жөніндегі қызметті қаржыландыру

187. ИСО 9000 және BS 7750 стандарттары негізінде әзірленген стандарттар жүйесі:

A) ИСО 14 000

B) ИСО 10 000

C) ИСО 11 000

D) ИСО 8047

E) ИСО 8402

188. 14 000 сериялы ИСО стандартының негізгі мәні:

A) ҚО жай-күйінің сандық көрсеткіштері

B) сапа менеджменті жүйесі

C) сапаны әкімшілік басқару

D) экологиялық менеджмент жүйесі

E) дұрыс жауап жоқ

189. ИСО 14 000 стандартының негізгі мақсаты:

A) шығарылатын өнімнің сапасын жақсарту

B) кәсіпорындарға ҚҚЖ басқару жүйесін құруға жәрдемдесу

C) ҚО шығарындылар көлемін төмендету

D) сапаны басқару саясатын қалыптастыру

E) өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру саясатын қалыптастыру

190. ИСО 14 000 стандартына сәйкес ҚО басқару жүйесінің моделі:

A) 4 элемент

B) 2 элемент

C) 3 элемент

D) 5 элемент

E) 6 элемент

191. ИСО 14 000 стандартына сәйкес ҚО басқару моделі бойынша басқарудың жалпы принципі болып табылады:

A) үздіксіз жақсарту

B) тұрақты бақылау

C) табиғат пайдаланудың ақылы болуы

D) экономикалық ынталандыру

E) дұрыс жауап жоқ

192. IQNET - бұл:

A) Ұлттық аккредиттеу органдарының халықаралық желісі

B) международная сеть сертификационных органов

C) сертификаттау органдарының халықаралық желісі

D) экологиялық білім беру және тәрбиелеу халықаралық орталығы

E) халықаралық біліктілікті арттыру институты

193. IAF - бұл:

A) қалдықтарды қайта өңдеу технологиясы

B) сертификаттау органдарының халықаралық желісі

C) халықаралық біліктілікті арттыру институты

D) экологиялық білім беру және тәрбиелеу халықаралық орталығы

E) Ұлттық аккредиттеу органдарының халықаралық желісі

194. Экологиялық тауарларға жатады:

A) экологиялық мониторинг

B) табиғат пайдалану процесінде табиғи ресурстарды пайдалану

C) ҚОӘБ (ОВОС)

D) экологиялық білім беру

E) экологическая сертификация

195. Экологиялық қызметтерге тән:

A) барлық аталғандар

B) беймәлім

C) сақталмауы

D) сапа тұрақсыздығы

E) шығарылатын көздерден ажырамау

196. Экологиялық қызметтер көздері (источник) бойынша бөлінеді және жіктеледі:

A) адамдар, машиналар

B) жеке және іскерлік қажеттіліктер үшін

C) коммерциялық және коммерциялық емес

D) сезілетін және сезілмейтін

E) сақталатын және сақталмайтын

197.Уәждер бойынша экологиялық қызметтер жіктеледі:

A) коммерциялық және коммерциялық емес

B) жеке және іскерлік қажеттіліктер үшін

C) ақылы және тегін

D) адамдар мен машиналар орындайтын

E) сақталатын және сақталмайтын

198. Өнім берушінің уәжі бойынша экологиялық қызметтер бөлінеді:

A) экономикалық және әлеуметтік

B) жеке және іскерлік қажеттіліктер үшін

C) сақталатын және сақталмайтын

D) коммерциялық және коммерциялық емес

E) материалдық және моральдық

199. Экологиялық қызметтерге жатпайды:

A) ҚОӘБ

C) табиғи ресурстарды пайдалану

D) экологиялық ағартушылық

E) экологиялық аудит

200. Экологиялық қызметтерге не жатады:

A) экологиялық туризм

B) семинар өткізу

C) экологиялық сертификация

D) ландшафттық архитектура және экодизайн

E) барлық аталғандар