Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Шаматова Бахиткуль Ахмедьяровна Экологияның мәселелері арада әлемде және Қазақстанда
«Экология – (грекше oikos – мекен, logos – ілім) – ағзалардың бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасын зерттейтін ілім».
Экологияда - 3
Бағыты бар
Геоэкология - инженерлі
объектілірдің географиялық
ортамен байланысын
зерттейтін экология бағыты
Биоэколгия– ағзалармен
мекен ету орасының
Өзара байланысын
зерттейтін экология бағыты
Әлеуметтік экология – адамзат
Коғамы мен ойкумендер
Арасындағы байланысты
Зерттейтін экология бағыты
Экологиялық зерттеулердің үш бағыты арасында әлеуметтік экологиялық бағыт – негізгі болып табылады, өйткені адамзат қоғамы Жер дамуының ең жоғарғы жетістігі, және де осы ұйымдасқан қызметке қоғам мен географиялық орта арасындағы өзара байланысқа ғана емес, сонымен қатар ойкуменнің болуына да әсері бар.
Экологиялық зерттеулердің үш бағыты арасында әлеуметтік экологиялық бағыт – негізгі болып табылады, өйткені адамзат қоғамы Жер дамуының ең жоғарғы жетістігі, және де осы ұйымдасқан қызметке қоғам мен географиялық орта арасындағы өзара байланысқа ғана емес, сонымен қатар ойкуменнің болуына да әсері бар.
Аңдарға
Ауаға
Өсімдіктерге
Жерге
Орманға
Суға
Адамның экологияға ықпалы
Әлеуметтік экологиялық мәселер
Ең басты мәселенің бірі — жер шарындағы халық санының артуы
Әлемдік экологиялық мәселелердің ішіндегі ең қауіптілерінің бірі — биосфераның ластануы
Қазақстанның экологиялық мәселелері
Арал теңізі
Дейін - Шілде 1989
Кейін - Тамыз 2003,2009
Арал теңізі
Арал апатына себеп болған факторлар:
жергілікті жердің тарихи-табиғи ерекшеліктерін ескермеу;
ауыл шаруашылығын дұрыс жоспарламау, судың қорын есепке алмау;
суды өте көп қажет ететін күріш, мақта дақылдарын барынша көбейтіп жіберу;
жерді игерудің агротехникалық шараларын сақтамау және суды үнемді пайдаланбау;
табиғат ресурстарын пайдалануға жіберілген қателіктер мен оны меңгерудің ғылыми тұрғыдан негізделмеуі болып табылады.
Қазақстанның экологиялық жағдайы табиғатты тиімді пайдалану, көркейту және қорғау мен қайта қалпына келтіру жұмыстарын жүйелі әрі ғылыми негізде, кешенді тұрғыда жүргізуді қажет етеді.
