Экономикалық карталарда қолданылатын тәсілдер. Орындаған: Әділ Шыңғыс
жүктеу/скачать 301,81 Kb.
|
Экономикалық карталарда қолданылатын тәсілдер
- Бұл бет үшін навигация:
- Изосызықтар
Экономикалық карталарда қолданылатын тәсілдер.Орындаған: Әділ ШыңғысТексерген: Ақынбеков АӘл Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті География және табиғатты пайдалану факультеті Экономикалық Картография — экономикалық карталар мен әлеуметтік-экономикалық карталарды дайындаумен және пайдаланумен байланысты тақырыптық картографиядағы бағыт. Мұнда да картографияның қағидалары мен материалдар (карталардың географиялық негіздері, картографиялық бейнелеудің тәсілдері, карталардың мазмұны, оны қорытудың ғылыми-негіздемесі және т.б.), әлеуметтік-экономикалық статистикалық материалдар (бастапқы статистикалық материалдар, оларды өңдеудің әдістері және т.б.) пайдаланылады. Қазіргі кезде Экономикалық картографияның дамуына географиялық қағидалармен бірге жаңа әдістер мен құрал-жабдықтарды: математикалық-картографиялық үлгілерді пайдаланудың, автоматтандырудың және бірыңғай географиялық деректер қорын құрудың, ғарыштық түсірімдерді пайдаланудың маңызы өте зор. Экономикалық картографияның ғылыми теориясы КСРО-да күшті дамыдыҚазіргі кезде Экономикалық картографияның дамуына географиялық қағидалармен бірге жаңа әдістер мен құрал-жабдықтарды: математикалық-картографиялық үлгілерді пайдаланудың, автоматтандырудың және бірыңғай географиялық деректер қорын құрудың, ғарыштық түсірімдерді пайдаланудың маңызы өте зор. Экономикалық картографияның ғылыми теориясы КСРО-да күшті дамыды Қазіргі кезде Экономикалық картографияның дамуына географиялық қағидалармен бірге жаңа әдістер мен құрал-жабдықтарды: математикалық-картографиялық үлгілерді пайдаланудың, автоматтандырудың және бірыңғай географиялық деректер қорын құрудың, ғарыштық түсірімдерді пайдаланудың маңызы өте зор. Экономикалық картографияның ғылыми теориясы КСРО-да күшті дамыды Изосызықтар – географиялық картадағы қайсыбір шаманың ( қысым, температура, ылғалдылық, т.б.)! бірдей сандық көрсеткіштері бар вертикаль қимадағы немесе графикадағы нүктелердегі қосатын сызықтар.Изосызық тәсіл – грек тілінен аударғанда изос бірдей деген мағына білдіреді. Изосызықтар тәсілі – кеңістіктегі үздіксіз және біртіндеп өзгеретін құбылыстардың – жер бетінің биіктігін, ауа температурасын, жауын - шашын мөлшерін және т.б. шамасын ( немесе қарқындылығын) картаға түсіру үшін қолданылатын бейнелеу тәсілі.Изосызықтардың мынадай түрлері бар: изотерма, изогиета, изобар. Изосызықтар
Сапалық тәсіл – физ. – географиялық және экономикалық аудандастыруы және экономикалық саяси әкімшіліктің белгілерін көрсетеді. Сапалы көрініс тәсілі - Жер бетінде тұтасып тараған (мыс, ландшафт) және айтарлықтай ауданды алып жатқан (мыс, топырақ жамылғысы) немесе жаппай тараған (мыс, халық) құбылыстардың сапалық сипатын бейнелеудің картаға түсіру әдісі.Картада сапалық фонды түрлі түсті немесе штрихты сызықпен бейнелейді. Кей жағдайларда олардың екеуіде бірге қолданылады.Картада сапалық фонды қолдану оңай болуы үшін оларды әдетте индекспен белгілеп көрсетеді. Ол картаның легендасында жазылады. Сапалық тәсіл Сандық фонның тәсілі – территориялық сандық көрсеткіштеріне қарай көрсетіледі. (М: ағыс жылдамдығы) Сандық фонды әдетте аудандастыруда қолданады. Рельефтің тереңдігін шкаламен көрсетеді. Яғни рельефтің әрбіп ауданын штрих сызықтармен бейнелейді. Сандық фон әдетте гидроресурстық және рельефтердің территорияларын аудандастырғанда қолданылады. Таратпау диаграммалардың тәсілі. Бұл мезгілге байланысты, жауын-шашын, tº, желдің бағыттарын көрсетеді. Нүктелік тәсіл. Географиялық карталарда егін мен мал шаруашылығын көрсеткенде нүктелік беріледі. Ол нүкте егер егін шаруашылығы болса, 1 га - да жер қаншаға тең екенін көрсе теді. Ареал - жер бетінде қандай да бір құбылыстың (жануарлар, өсімдіктер, пайдалы қазбалар түрлері және т.б.) таралған атырабы; физикалық және қоғамдық географияда қолданылатын ұғым. Мыс, биогеографияда. Ареал тірі организм топтарының (түрдің, туыстың және т.б.), экономикалық географияда әр ауыл шаруашылығы дақылының немесе өнеркәсіп саласының таралған атырабы және т.б. Ареалдар тәсілі. Ареал латын тілінен аудан деген мағына береді. Ареалдар абсолюттік және салыстырмалы болып бөлінеді. Абсолюттік ареалда кейбір жануарлардың түрін мүлдем көрсетпейді. Салыстырмалы бір территорияны қамтып жануарлардың тығыздығын және өсімдіктердің түрлерін көрсетеді. Карталарда ареалдарды бейнелегенде әртүрлі графикалық суреттерді қолданады. Оларды пунктир сызықтармен, жазумен, белгілермен көрсетеді. Ареалдар тәсілі – қандайда болмасын құбылыстың үздіксіз, тұтас(мыс, мұзбасудың) немесе шашыранды таралу атырабын шекаралық сызық, бояу немесе түрлі сызықтар арқылы көрсететін картографиялық тәсіл. Назарларыңызға рахмет ! жүктеу/скачать 301,81 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|