Бейнематериал-https://youtu.be/wYsepHfdUdg №3 Зертханалық жұмыс Моллюскалардың химиялық тітіркендіргіштердің әсеріне реакциясын зерттеу Мақсаты;Моллюскалардың тітіркендіргіштерге жауап реакциясын бақылау.
Зерттеу нысаны;Құрлық моллюскалары
Қажетті құрал-жабдықтар;Құрлықтағы моллюскалар,өлшемі 20х30 см шыны,алоэ немесе пеларгония жапырақтары,апельсин немесе мандарин қабығы, сұйылтылған сірке қышқылының ерітіндісі (міндетті емес),қияр немесе салат жапырақтары.
Жұмыс барысы; Эксперименттің объектісі ретінде жердегі гастроподтарды - жүзім ұлуын немесе жақында әуесқойлар өсірген Ахатина ұлуын пайдалану ыңғайлы болып келеді. Моллюскалар әйнек бөлігіне жіберіліп, олардың қозғалуын күтеді. Содан кейін, олардың алдында стаканға алоэ немесе пеларгония жапырағының кесіндісімен сызық салынады (апельсин немесе мандарин қабығын қолдануға болады). Оқушылар сызыққа қарай жылжып бара жатқан моллюскалардың тоқтап, кейін бұрылып жатқанын байқай алады. Тәжірибе моллюскалардың иіс сезу қабілетінің жақсы дамығандығын және цитрус қабығының құрамындағы өткір алоэ шырынына немесе эфир майларына теріс реакциясын айқын дәлелдейді. Сұйытылған сірке қышқылының ерітіндісі химиялық тітіркендіргіш ретінде сәтті қолданыла алады. Тәжірибені күрделендірсек;ол үшін алоэ шырынымен стакандағы ұлуды айналдыра сызыңыз. Ұлу жабық шеңбер бойымен қозғалады және одан еркін шығу жолын таппай, денені доғаға бүгіп, сызыққа тигізбейді, кедергіден өтіп, қозғалуды жалғастырады.
Ұлуларды кейбір өсімдіктердің жапырақтарының иісі тартады. Мысалы, Ахатина ұлуы қияр жапырақтарының немесе салаттың иісіне оң әсер етеді. Егер сіз осы өсімдіктердің жапырақтарының шырынымен әйнек бойымен жол салсаңыз, ұлу бүйіріне бұрылмай оның бойымен қозғалады. Осылайша сіз ұлуды дұрыс бағытта жүргізе аласыз.
Қорытынды;Тәжірибе соңында студенттер кейбір құрлықтағы гастроподтар иістерді сезініп, оларға жауап қайтара алады деген қорытындыға келді.
Cұрақтар:
Құрлық моллюскаларына сипаттама беріңіз
Құрлық ұлуларында қандай сезім мүшелері дамыған және олар қайда орналасқан?
Сезім мүшелерінің моллюскалар тіршілігінде маңызы қандай?