Elc5431 электротехниканың теориялық негіздері 2 ПӘні бойынша дәрістер жинағЫ
жүктеу/скачать 1,98 Mb.
|
ELC5431 Теоретические основы электротехники II
- Бұл бет үшін навигация:
- R, L тізбегін синусоидалы кернеу көзіне қосу.
- R,C тізбегін тұрақты кернеуге қосу
| R,L тізбектерін қысқа тұйықтау. Кедергісі және индуктивтілігі бар тармақ тосынан қосқыш а рқылы қысқа тұйықталсын делік (40-сурет). Орауыштағы токтың өзгеру заңын анықтау керек. Коммутацияға дейінгі ток . Коммутациядан кейінгі еріксіз ток iез=0. Онда өтпелі ток еркін токқа тең болады: i=iерк. Еркін құраушы үшін дифференциалдық теңдеу құрамыз:
оның жалпы шешімі . Т үбірді табу үшін деп қабылдап аламыз да, теңдеуді түріне келтіріп, түбір табамыз: .Белгісіз интегралдау тұрақтысын анықтау үшін бастапқы шартарды пайдаланамыз, яғни кезіндегі ток: . Олай болса . Өзіндік э.қ.к. . 41-суретте токтың өшу қисығы көрсетілген. Тізбектің уақыт тұрақтысын графиктен де анықтауға болады. Ол үшін i=iерк қисығының кез келген нүктесіне С жанама жүргіземіз. Осы жанаманың абцисса өсімен қиылысу нүктесі (в) мен С нүктесінің проекциясы (Д) аралығындағы кесіндіні уақыт масштабына көбейту арқылы уақыт тұрақтысы анықталады. Уақыт тұрақтысына кері шама R,L тізбегінің өшу еселеуіші (коэффициенті) α=1/τ =R/L деп аталады. R, L тізбегін синусоидалы кернеу көзіне қосу. Егер осы шарғыны, яғни активті кедергісі және индуктивтілігі бар реал шарғыны синусоидалы кернеу көзіне қосса, онда өтпелі үрдіс кезінде ток және тізбек элементтерінің кернеулері қалай өзгеретіндігін қарастырайық. R, L тізбегін синусоидалы кернеуге қосқан кезде еріксіз ток , мұндағы Еркін ток . Өтпелі ток: Интегралдау тұрақтысы А коммутацияның бірінші заңы бойынша анықталады. Тізбекті іске қосқанға дейін онда ток болмаған, сондықтан кезінде , Өтпелі ток: . Индуктивтіктегі кернеу: Еркін токтың бастапқы мәні шамамен еріксіз бастапқы токтың мәніне тең, ал таңба бойынша бір-біріне қарама-қарсы ( 42а-сурет). ψ-φ=π/2 және τ үлкен мәндері кезіндегі ток қисығының сипаты 42ә-суретте көрсетілген. Тізбек қосылғаннан кейін жарты период ішінде ток | i | ≈2Imеркз екі еселенген еріксіз ток амплитудасына дейін жетеді. R,C тізбегін тұрақты кернеуге қосу. Ұйығы (заряды) жоқ реал, яғни активті кедергісі және сыйымдылығы бар конденсатор тұрақты кернеу көзіне қосылған (43-сурет). Кирхгофтың екінші заңы бойынша коммутациядан кейінгі теңдеу: Бұл- біртекті емес бірінші ретті дифференциалдық теңдеу. Конденсатордың өтпелі кернеуі жоғарыда айтылғандай екі кернеудің қосындысына тең: , мұндағы: - еркін кернеу, - еріксіз кернеу. Еркін кернеуді табу үшін сыртқы (қорек көзінің) кернеуі нөлге тең деп алынады: . Теңдеудің жалпы шешімі: . Түбірді табу үшін деп қабылдап аламыз да, дифференциалдық теңдеуден алгебралық теңдеуге көшеміз . Сипаттамалық теңдеуден ( ) түбір табамыз: Мұндағы уақыт тұрақтысы деп аталады, өлшемдігі уақыт бірлігіне тең: . Еріксіз кернеу қорек көзінің кернеуіне тең болады: Ендеше өтпелі кернеу: . Интегралдау тұрақтысы А коммутацияның екінші заңы бойынша анықталады. Коммутациядан кейінгі мезетте өтпелі кернеу нөлге тең. Тұрақты шаманың мәнін теңдігіне қойса: 44-суретте i, uC, uCерк, uCез өзгерісінің қисықтары көрсетілген. Графиктерде ажыратқышты қосқан кезде конденсатордың кернеуінің 0-ге тең де, ал токтың ең үлкен мәнге ие болатындығы көрініп тұр. Кейін конденсатордың заряды көбейген сайын кернеуі арта түседі, ал тогы азайып, нөлге ұмтылады. жүктеу/скачать 1,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|