R,C тізбегін қысқа тұйықтау (45-сурет). Сыйымдылықтағы еріксіз кернеу және тізбектегі еріксіз ток нольге тең. Еркін токтар мен кернеуді табайық. Сыйымдылықтағы кернеу бағытын, ток бағытымен бағыттас етіп қабылдап аламыз. Еркін үрдіске Кирхгофтың екінші заңын пайдаланып т еңдеу құрамыз: . Еркін кернеу үшін біртекті дифференциалдық теңдеу құрамыз: Соңғы теңдеудің жалпы шешімі:
, мұндағы . Конденсатордағы кернеу: .
Конденсатордың зарядсыздану кезіндегі тогы .
Минус таңбасы ток пен конденсатордың кернеуінің бағыттарының сәйкес келмейтінін көрсетеді. 46-суретте uC және i өзгерісін ситпаттайтын қисықтар көрсетілген.
R,C тізбегін синусоидалы кернеуге қосу. R,C тізбегін синусоидалы кернеуге көзіне қосылған. Кирхгофтың екінші заңы бойынша: . Еркін кернеуді анықтау үшін қорек көзінің кернеуін нөлге тең деп алып, соңғы теңдеуді шешсе: . Сыйымдылықтағы еріксіз кернеу
мұндағы . Сыйымдылықтағы өтпелі кернеу:
.
Бастапқы шарт бойынша кезінде , сонда . Сыйымдылықтағы кернеу:
, мұндағы тізбектің уақыттық тұрақтысы. Ток uC өзгерісін ситпаттайтын қисық 42-суреттегі ток қисығына ұқсас.
Тармақталмаған R,L,C тізбектегі өтпелі үрдістер. Кедергі R, индуктивтік L, сыйымдылық C бір-бірімен бірізді жалғанған (47-сурет). Контур тұрақты кернеуге қосылады.
Кирхгофтың екінші заңы бойынша коммутациядан кейін теңдеулер құрамыз:
деп ұйғарып, бұл дифференциалдық теңдеу үшін сипаттамалық теңдеу құрамыз :
Еркін үрдістің сипаты тек R,L,C параметрлерін ғана тәуелді, яғни басқаша айтқанда сипаттамалық теңдеудің түбірлерінің түріне тәуелді. Егер - өшу коэффициенті, контурдың меншікті тербелістерінің бұрыштық жиілігі деп қабылдасақ, онда теңдеу түрі жазылады. Сондықтан түбірлер келесі теңдіктен анықталады: Еркін үрдіс сипаты түбір астындағы өрнек таңбасына тәуелді, соған сәйкес сипаттамалық теңдеу түбірінің келесі түрлері болады:
1. нақты және әртүрлі,
2. комплекстік және түйіндес болып келеді,
3. нақты және бір-біріне тең, немесе еселі.
Түбірлер түрлеріне байланысты еркін үрдіс түрлері де анықталады.