Көп шекті құралдар
Өлшенетін шаманың шектерін өзгерту үшін электр сұлбасын ауыстырып –қосуға болатын құралдар көп шекті құралдар деп аталады. Мысалы, амперметрдің шегін өзгерту үшін Rш шунттар қолданылады. Шунттар құралға параллель қосылады. Ал вольтметр үшін қосымша Rқос кедергі қосылады. Ол құралға тізбектей қосылады.
(4)
(5)
(6)
мұндағы .
30.5 сурет
(7)
(8)
(9)
(10)
мұндағы .
Екі жағдайда да n – құралдың бөлік құны қанша өзгеретінін көрсететін сан.
Көп шекті құралдарды қолдану өлшеу дәлдігін арттыруға мүмкіндік береді, себебі өлшенетін шаманың шектік мәнін азайта отырып, өлшеудің абсолют және салыстырмалы қателіктерін азайтуға болады.
Құралдың әрбір өлшеу шегінде өзіне сәйкес бөлік құны С болатындығын естен шығармау керек. Құралдың бөлік құны былай анықталады
(11)
мұндағы ашек – қойылған шектің мәні, N – шкаланың жалпы бөліктер саны. Бөлік құны құралдың шамасының мәнін анықтайды.
Құралдың беткі жағында шартты белгілер болады. Олар құралдың жұмыс істеу приципі, ток тегі және т.б. Негізгі шартты белгілер кестеде көрсетілген.
Шартты белгілері
|
Мазмұны және мағынасы
|
Шарт белгілері
|
Мазмұны
|
|
Магнит-электрлік жүйедегі құрал
|
,
|
Құрал вертикаль қалыпта жұмыс істейді
|
|
Электр-магниттік жүйедегі құрал
|
,
|
Құрал горизонталь қалыпта жұмыс істейді
|
|
Электр-динамикалық жүйедегі құрал
|
|
Құралдың изоляциясы 2 кВ кернеуде тексерілді
|
|
Тұрақты токты құрал
|
1 ,5;
|
Құралдың дәлдік класы 1,5%
|
|
Айнымалы токты құрал
|
|
Тұрақты және айнымалы токтағы құрал
|
Достарыңызбен бөлісу: |