Электродина́мика
жүктеу/скачать 52,43 Kb.
|
№13 Билет
| Линзаның ұлғайтуы деп кескіннің сызықтық шамасының нәрсенің сызықтық шамасына қаытнасымен анықталатын физикалық шаманы айтады.
Универсал газ тұрақтысының мәні. Идеал газ күйінің теңдеуі немесе Менделеев-Клайперон теңдеуі[өңдеу] Газдың қандай күйде тұрғанын білу үшін оның термодинамикалық параметрлерін, яғни қысымды, температураны, көлемді білу қажет. Термопараметрлердің біреуінің өзгерісі оның басқа параметрлерінің өзгеруіне әкеп соғады. Бұл параметрлерді байланыстыратын теңдеу газ күйінің теңдеуі деп аталады. Осы теңдеуді молекулалы-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуін пайдалана отырып, шығарып көрейік. Бізге p = nkТ екені белгілі. Газ молекулаларының концентрациясын n = N/V ескеріп, p = NkT/ V аламыз. Осыдан pV = NkT шығады. Газ молекулаларының санын газдың зат мөлшері арқылы табамыз: N = {\displaystyle \,\nu }NA = mNA / M . Осыны ескерсек, {\displaystyle {{p}{V}}={\frac {m}{M}}{{N_{A}}{k}{T}}}. Екі тұрақты санның - Авагадро санының және Больцман тұрақтысының көбейтіндісіне тең шаманың өзі де тұрақты шама. Оны универсал газ тұрақтысы деп атайды: {\displaystyle {R}={\frac {k}{N_{A}}}} R = 1,38 ˑ 10-23 Дж/K ˑ 6,02 ˑ 1023 1/моль = 8,31 Дж/ K ˑ моль. Универсал газ тұрақтысы дегеніміз - заттың 1 молінің температурасын 1К-ге арттыру үшін оған қанша жылу мөлшерін беру қажет екенін көрсететін физикалық шама. Бұл универсал газ тұрақтысының физикалық мағынасы. Осы айтылғандарды ескерсек, онда идеал газ үшін мына теңдеу орындалады: {\displaystyle p\cdot V={\frac {m}{M}}R\cdot T.} Бұл идеал газ күйінің теңдеуі деп аталады. Осы түрде бұл теңдеуді тұңғыш рет ұлы орыс ғалымы Д.И. Менделеев алған, сондықтын ол Менделеев-Клайперон теңдеуі деп аталады. 10 жылдай Ресейде қызмет еткен, атақты француз физигі, Б.П.Клайперон идеал газ күйінің теңдеуін Менделеевтен бұрын ( 1834 ж. ) алды. Идеал газ күйінің теңдеуі физикадағы алғашқы тамаша жалпылау теңдеуі. Ол тәжірибеде тағайындалған бірқатар газ заңдарын жалпылайды. Қандай затты алғанымызға тәуелсіз болатын жалпыланған заңдарды ашу - физика ғылымының мақсаты.
Егер күй теңдеуін қалыпты жағдайда идеал газдың бір молі үшін жазатын болсақ, онда ол p = 101325 Па, Т = 273 K, кезінде V = 22.4 л/моль көлем қабылдайды. Сонда {\displaystyle {\frac {{p}{V}}{T}}=} 8,31 Дж/К ˑ моль . Универсал газ тұрақтысы шықты. Изопроцестер[өңдеу] Газдарда өтіп жататын көптеген процестердің ішінен газдың берілген массасы үшін қандай да бір термопараметрдің тұрақты болып қалатын кезіндегі процестер изопроцестер деп аталады. Оның 3 түрі бар: жүктеу/скачать 52,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|