Байланысты: Лекция 3 Әлеуметтік зерттеудің әдіснамасы, әдісі және техникасы
Лекция 3 Әлеуметтанулық зерттеудің әдіснамасы, әдісі және техникасы Методология, методика и техника социологического исследования
Әлеуметтанулық зерттеу - зерттелетін құбылыс немесе процесс туралы объективті, сенімді мәліметтер алудың бірыңғай мақсатымен өзара байланысты логикалық дәйекті әдіснамалық, әдістемелік және ұйымдастырушылық-техникалық рәсімдер жүйесі.
Социологиялық зерттеу әдіснамасы - социологиялық зерттеулер, сауалнамалар жүргізуде қолданылатын әдістер.
Адамның ғылыми зерттеулерінің қолданбалы(прикладная) статистикасы, яғни зерттеу әдістемесі халықтың жекелеген бірліктерінің үлгілерін және олармен байланысты деректерді жинау әдістерін зерттейді, мысалы, сауалнамалар құру және сауалнамаға жауаптардың саны мен дәлдігін арттыру.
Әлеуметтанулық зерттеу әдістемесі жауап бере алатын немесе жауапсыз қалуы мүмкін бір немесе бірнеше сұрақтар қоятын құралдарды немесе процедураларды қамтиды.
Методология социологического исследования включает в себя инструменты или процедуры, которые ставят один или несколько вопросов, на которые могут ответить или которые могут оставить без ответа.
Белгілі бір әлеуметтік құбылыстардың немесе процестердің даму тенденциялары туралы ғылыми негізделген болжамдарды әзірлеуді мақсат ететін кез-келген практикалық мәселелерді шешуге бағытталған әлеуметтанулық зерттеу қолданбалы деп аталады.
Социологическое исследование, направленное на решение каких-либо практических задач, имеющее целью выработку научно обоснованных прогнозов о тенденциях развития тех или иных социальных явлений или процессов, называется прикладным.
Негізінен ғылыми теорияларды дамытуға бағытталған зерттеу іргеліболып табылады. Социологиялық зерттеу әдістері мен әдістерін қолдана отырып, деректерді жинауға және талдауға бағытталған зерттеу эмпирикалық деп аталады және қандай мақсат қойылғанына байланысты іргелі және қолданбалы әлеуметтану аясында жүргізілуі мүмкін.
Исследование, имеющее своей целью преимущественно развитие научных теорий считается – фундаментальным. Исследование, ориентированное на сбор и анализ данных с использованием методов и техники социологического исследования, называется эмпирическим и может проводиться в рамках как фундаментальной, так и прикладной социологии в зависимости от того, какую цель ставит перед собой.
Бүгінгі таңда Қазақстанда іргелі әлеуметтанулық зерттеулер іс жүзінде толық жүргізілмейді, өйткені елімізде теориялық әлеуметтанудың болуы мәселесі ашық күйінде қалып отыр. Қолданбалы әлеуметтанулық зерттеулер (маркетингтік зерттеулер мен сайлау алдындағы сауалнамаларды қоспағанда) әрқашан олардың нәтижелерін іс жүзінде қолдануға бағыттала бермейді.
На сегодняшний день фундаментальные социологические исследования в Казахстане практически не проводятся, так как пока открытым остаётся вопрос о существовании теоретической социологии в стране. Прикладные же социологические исследования (кроме маркетинговых исследований и предвыборных опросов) не всегда ориентированы на практическое применение их результатов.
