Әлеуметтанулық зерттеуді ұйымдастыру және өткізу
Орындаған : Ж.Алмара, Т.Шұғыла, Н.Маржан
Қабылдаған : Т.Шырын
Жоспар
Кіріспе
Әлеуметтану дегеніміз не?
Әлеуметтанулық зерттеулер туралы анықтама
Негізгі бөлім
Әлеуметтанулық зерттеу әдістері
Әлеуметтік зерттеулердің мәні
Қорытынды
Әлеуметтану дегеніміз не?
Әлеуметтану — қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы ғылым. Әлеуметтану фактілерді, үдерістерді, қатынастарды, жеке тұлғалардың, әлеуметтану топтардың қызметін, олардың рөлін, мәртебесі мен әлеуметтану мінез-құлқын, олардың ұйымдарының институты зерттейді.
Қоғамдық құрылым
Әлеуметтану қоғамдағы құрылымдар мен топтарды зерттейді.
Әлеуметтік өзара әрекеттесу
Әлеуметтану әлеуметтік қатынастар мен нормаларды зерттейді.
Әлеуметтік өзгерістер
Әлеуметтану қоғамдық даму мен өзгерістерді зерттейді.
Әлеуметтанулық зерттеулер
Әлеуметтік зерттеулер - әлеуметтік, қоғамтанулық зерттеулердің бір түрі, қоғамды жекелеген ғылымдардағы арнайы және нақтылы-әлеуметтік зерттеулерде жалпытеориялық және әдістемелік негіз, "өзегі" ретінде қарастырады.
1
Жалпылама зерттеулер
Қоғамды жалпы заңдылықтарына сай зерттейтін әлеуметтік-философиялық зерттеулер.
2
Арнайы зерттеулер
Қоғамдағы нақты, арнайы ғылымдардағы әлеуметтік зерттеулер.
Әлеуметтанулық зерттеу әдістері
Әлеуметтанулық зерттеу әдістері қоғамдық құбылыстарды зерттеу үшін қолданылатын әдістердің жиынтығы. Бұл әдістер зерттеушілерге қоғамдық құбылыстардың себептерін, салдарын және даму бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді.
Құжаттарды талдау
Құжаттарды талдау әдісі арқылы зерттеушілер қоғамдық құбылыстар туралы тарихи деректерді, статистикалық мәліметтерді, заңнамалық актілерді және басқа да құжаттарды зерттейді.
Бақылау
Бақылау әдісі арқылы зерттеушілер қоғамдық құбылыстарды тікелей бақылап, олардың сипаттамаларын, қатысушылардың мінез-құлқын және басқа да ерекшеліктерін тіркейді.
Сұрау
Сұрау әдісі арқылы зерттеушілер адамдардан сұрақтар қойып, олардың пікірлерін, көзқарастарын, тәжірибелерін жинайды.
Сұрау әдісі
Сұрау әдісі ақпаратты сұрақ алу арқылы алады. Оның ерекшелігі әдіс ұйымдастыру жағынан, арзандығымен, әмбебаптылығымен, техникалық құрылғыларды көп пайдалануымен ерекшеленеді.
Түрлері
Сипаттамасы
Сауалнама
Жауап берушілерге жауап беру үшін дайын сұрақтар тізімі беріледі.
Интервью
Зерттеуші тікелей жауап берушілермен сұхбаттасып, ақпарат жинайды.
Телефон арқылы сұрау
Жауап берушілерге телефон арқылы сұрақтар қойылады.
Бақылау әдісі
Зерттеу барысында болып жатқан оқиғаларды жазып, тікелей тіркеп отыру әдісін айтады. Бақылау әдісі арқылы зерттеушілер қоғамдық құбылыстардың динамикасын, адамдардың мінез-құлқын, әлеуметтік өзара әрекеттесудің ерекшеліктерін тікелей байқайды.
Құрылымды бақылау
Зерттеуші алдын ала белгіленген жоспарға сәйкес бақылау жүргізеді.
Құрылымсыз бақылау
Зерттеуші алдын ала жоспарсыз, өз еркімен бақылау жүргізеді.
Қатысушы бақылау
Зерттеуші бақыланатын топтың мүшесі болып, олармен бірге әрекет етеді.
Эксперимент әдісі
Тәжірибе (эксперимент) – бақыланып және басқарылатын жағдайда жаңа білімдер алудың ғылыми әдісі болып табылады. Тәжірибеде зерттелетін оқиғаның жағдайын жоспарлы түрде басқару арқылы себепті байланыстары туралы болжамдар тексеріліп, сыни тұрғыдан қарастырылады.
Лабораториялық тәжірибе
Зерттеушілер бақыланатын жағдайда, арнайы жабдықтарды пайдаланып, тәжірибе жүргізеді.
Өрістік тәжірибе
Зерттеушілер табиғи жағдайда, нақты топтармен жұмыс істеп, тәжірибе жүргізеді.
Әлеуметтік тәжірибе
Зерттеушілер адамдардың мінез-құлқын, әлеуметтік өзара әрекеттесудің ерекшеліктерін зерттеу үшін тәжірибе жүргізеді.
Құжаттарды талдау әдісі
Құжат деп – адамның белгілі бір материалға түсірген мәліметтерді сақтап, керек кезінде алып қолдану үшін құрған арнайы затын айтамыз. Құжат қолжазба, тасқа басылған мәтін, баяндаманың стенограммасы, магнитофон жазбасы, фотосурет, сурет, кинофильм, видеожазба күйінде болуы мүмкін.
1
Жазба құжаттар
Қолжазбалар, кітаптар, газеттер, журналдар, хаттар, құжаттар, заңнамалық актілер, статистикалық мәліметтер.
2
Фонетикалық құжаттар
Аудиожазбалар, видеожазбалар, интервьюлар, сұхбаттар, телефон жазбалары.
3
Иконографиялық құжаттар
Фотосуреттер, суреттер, кинофильмдер, видеофильмдер, карталар, сызбалар.
Қорытынды
Әлеуметтанулық зерттеуді ұйымдастыру және өткізу Әлеуметтанулық зерттеулер қоғамдағы өзгерістерді түсінуге және болжауға көмектеседі. Олар қоғамдық дамуға оң ықпал етеді.
Әлеуметтанулық зерттеулер қоғамдағы әлеуметтік құбылыстар мен процестердің шынайы сипатын білуге мүмкіндік береді. Бұл зерттеулер экономикалық, саяси және әлеуметтік дамудың бағытын анықтауға көмектеседі.
Әлеуметтанулық зерттеулер қоғамдағы өзгерістерді тереңірек түсінуге және болжауға мүмкіндік береді. Олар қоғамдағы проблемаларды анықтап, оларды шешу жолдарын көрсетеді.
Әлеуметтанулық зерттеулер нәтижелері қоғамның дамуына оң ықпал етеді. Бұл зерттеулер қоғамдық пікірді қалыптастыруға, саяси шешімдер қабылдауға және әлеуметтік саясатты жетілдіруге үлес қосады.
Пайдаланылған әдебиеттер
Бринкерхоф Д.,Ортега С., Уэйтс Р. Әлеуметтану негіздері. - Астана, 2018. - 520 c.