Эмбриология



Pdf көрінісі
бет151/383
Дата04.10.2022
өлшемі74,12 Mb.
#151686
түріОқулық
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   383
Байланысты:
Афанасьев Гистология

Бақылау сурақтары
• Мезенхима дәнекер тіндердін даму көзі ретінде: мезенхиманың
дивергентті саралануы туралы түсінік, мезенхиманың морфологиялык 
белгілері
• Ерекше касиеті бар дәнекер тіндер: жіктелуі, организмде орналасуы, 
кұрылысы, кызметі.
• Борпылдак дәнекер тіннің жасушалык дифферондары: даму көзі, 
күрылысы, кызметі, физиологиялык және репаративті калпына келуге 
катысуы.
• Шеміршек тіндері: жіктелуі, орналасуы, кұрылысы, кызметі, калпына 
келуі.
• Сүйек тіндері: тура және тура емес остеогенез, кұрылысы, жасушалык- 
дифферондык кұрамы, калпына келуі.


9-Тарау 
БҰЛШЫҚ ЕТ ТІНДЕРІ
Бұлшык ет тіндері (
textus muscularis)
деп кұрылысы және дамуы бойын- 
ша әр түрді, бірак жиырыдуға кабілеттілігі бойынша ұксас тіндерді айтады. 
Олар түтас организмнін, онын бөлімдерінін кеністікте орын ауыстыруын 
және мүшелердің организм ішінде (жүрек, тіл, ішек және т.б.) козғалуын 
камтамасыз етеді.
Көптеген тіндердін жасушаларына пішіндерінін өзгеруі барысында жиыры- 
лу тән болғанымен, бұлшык ет тіндерінде бұл касиет негізгі болып табылады.
9 .1 . ЖАЛПЫ МОРФОФУНКЦИОНАЛДЫҚ 
СИПАТТАМАСЫ ЖӘНЕ ЖІКТЕЛУІ
Бұлшык ет тіндері элементтерінің негізгі морфологиялык белгіле- 
ріне — пішінінің созылынкылығы, бойлай орналаскан миофибриллала- 
ры мен миофиламенттерінін жиырылуды камтамасыз ететін арнайы орга- 
неллаларынын болуы, митохондриялардын жиырылу элементтерімен катар 
орналасуы, гликоген, липидтер және миоглобин косындыларынын болуы жа- 
тады.
Миофиламенттер немесе миофибриллалар — кальций иондарынын міндет- 
ті түрде катысуымен өтетін, олардын кұрамындағы нетізгі екі фибриллярлык 
нәруыздардын — актин және миозиндердін өзара әрекеттесуінін нәтижесін- 
де пайда болатын және жиырылуды камтамасыз ететін арнайы жиырылу ор- 
ганеллалары. Митохондриялар бұл үдерістерді энергиямен камтамасыз етеді. 
Энергия корын гликоген мен липидтер кұрайды. Миоглобин — нәруыз, ол 
оттегінін байланысуын және бұлшык еттін жиырылуы кезінде кан тамырлары 
кысылған жағдайда, онын корынын жиналуын камтамасыз етеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   383




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет