Эмбриология


ө н і м і н к о с к а н н а н к е й і н ) т р и п с и н ф е р м е н т і н і н а д с о р б ц и я с ы м е н б е л с е н д і л і г і 2 е с е -



Pdf көрінісі
бет383/383
Дата04.10.2022
өлшемі74,12 Mb.
#151686
түріОқулық
1   ...   375   376   377   378   379   380   381   382   383
Байланысты:
Афанасьев Гистология

ө н і м і н к о с к а н н а н к е й і н ) т р и п с и н ф е р м е н т і н і н а д с о р б ц и я с ы м е н б е л с е н д і л і г і 2 е с е -
д е и а с т а м ғ а а р т а д ы .
Сонымен, дуоденалдык бездердің өнімдері флоккул түзеушілік кабілеті ба- 
рынша жоғары (pH-тын белгілі мөлшерлерінде), дуоденалды сөлдің кұры- 
лымдануын ынталандырады және оның сорбциялык касиеттерін жоға- 
рылатады. Химустың және кабырғалык шырыштын кұрамында дуоденалдык 
бездердін өнімдерінін болмауы, олардын физико-химиялык касиеттерін 
өзгертеді, осының нәтижесінде эндо- және экзогидролаз үшін сорбциялык 
колем және олардын белсенділігі төмендейді.
Ішекпен біріккен лимфоидты тін. 
Аш ішекте лимфоидты тін шырыш- 
ты кабыкшаның меншікті табакшасында орналасып, корғаныш кызметін 
аткаратын, лимфалық түйіншелер және диффузды жиынтыктар түрінде 
кеңінен таралған.
Жекелеген (солитарлы) лимфоидты туиіншелер
(noduli lymphatici solitarii)
аш 
ішектін барлык бойында кездеседі. Олардын диаметрі 0,5—3 мм шамасында. 
Аш ішектің дисталды бөліктерін коныстанған олардан үлкенірек түйіншелер, 
оның шырышты кабыкшасының бұлшык ет табакшасына кіріп, жарым - 
жартылай шырыш асты негізге енеді ( 16.28-сурет). Жасы 3 пен 13-тін 
арасындағы балалардың аш ішегінін кабырғасында жеке орналаскан лим­
фоидты түйіншелердің саны 15 000 шамасына жетеді. Организмнің картаюы 
жүрген сайын олардын саны кеми бастайды.
Топтасқан лимфоидты туйіншелер
(noduli lymphatici aggregat'd)
немесе пейер 
түйіндері, әдетте мыкын ішекте орналасады, бірак кейде ащы және он екі елі
1 6 .2 8 -с ур е т. 
М ы қ ы н іш е к т ің ш ы р ы ш т ы қ а б ы қ ш а с ы н ы ң қ ү р ы л ы с ы (с х е м а ): 
1 — б ір қ а б а т ты б а ғ а н а л ы қ э п и т е л и й ; 2 — л и м ф о и д т ы т ү й ін ш е л е р ; 3 — ш ы р ы ш ­
т ы қ а б ы қ ш а н ы ң б ұ л т и ғ а н а й м а ғы (к ү м б е з ); 4 — ш ы р ы ш т ы қ а б ы қ ш а н ы ң м е н ш ік т і 
т а б а қ ш а с ы


16.3. Ac қорыту жүйесінің ортаңғы және артқы бөліктері
599
ішекте де кездеседі. Түйіндердін саны адамның жасына байланысты ауыткып 
түрады: балалардың аш ішегінде олар 100 маңында, ересектерде 30—40 болып 
кслсс. картайған кезде олардың саны әжептәуір азаяды.
Топтаскан бір лимфоидты түйіннін ұзындығы 2-ден 12 см дейін болуы мүмкін, ал 
ені 1 см шамасында болады. олардың ен үлкендері шырыш асты негізге кіріп кетеді. 
Әдетте, топтаса орналаскан лимфоидты түйіндердін аймағында шырышты кабыкшада 
бүрлер болмайды.
Түйіншелердің үстіңгі жағында орналаскан эпителийлік жабуға, жоғарыда 
айтылғандай, лимфониттерді ынталандыратын антигендердін тасымалда- 
нуын камтамасыз ететін М-жасушалардың болуы тән. Пайда болған плаз- 
моциттер иммуноглобулиндерді (IgA, IgG, IgM) өндіреді, олардын ішінде 
ең маңыздысы IgA болып табылады. IgG өндіретін бір плазмоцитке IgA 
өндіретін 20-30 және IgM түзейтін 5 плазмоциттен келеді. Баска иммуно- 
глобулиндермен салыстырғанда, IgA белсенділігі жоғарырак, өйткені олар 
ішектін протеолитикалык ферменттерімен жойылмайды. Олардын ішек про- 
теазаларына резистенттігі lgA-ның эпителиоциттердін түзетін секреторлык 
ком понентен косылып кетуіне байланысты калыптасады. Эпителиоциттер- 
де олардың базальды плазмолемманың кұрамына енетін (трансмембраналык 
гликопротеин) және IgA үшін Fc-рецептор болып кызмет аткаратын глико­
протеин түзеледі (16.29-сурет). IgA Ғс-рецептормен косылуы кезінде кұралған 
кешен, эндоцитоздын көмегімен эпителиоцитке түседі және трансцитоздык 
везикуланың 
кұрамында жасушаның апикалдык бөлігіне 
жеткізіліп, 
апикалдык плазмолемма аркылы ішек куысына экзоцитоз әдісімен бөлінеді. 
Аталған кешеннін ішек куысына бөлінуінен кейін, одан, тікелей IgA-мен 
байланыскан және секреторлык компонент деп аталатын, гликопротеиннің 
бөлігі ғана окшауланып кетеді. Оның калған бөлігі (молекуланың «кұйрығы») 
плазмолемманын кұрамында калады. IgA ішек куысында антигендерді, 
токсиндерді, микроорганизмдерді бейтараптандырып, корғаныш кызметін 
аткарады.
Тамырлануы. 
Аш ішектің 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   375   376   377   378   379   380   381   382   383




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет