Сезім саласындағы дара айырмашылықтар
Адамдардың сезімі бағыты, тереңдігі, тұрақтылығы және әсерлілігі жағынан әр түрлі болады.
Біздің әсерлеген затымызды анықтайтын әсерлердің өзін туғызуға бағытталған сезім-өте қажетті сезім.Бір ұсақ зат үшін қуанатын адамдар да бар. Әдетте ондай адамдар өмірге үстірт қарайды.
Сезім бағыты адамның поринципшілдігіне, оның дүниеге көзқарасына, сеніміне байланысты. Адам ниеттілік пен әділеттілікке негізделген прнципті сипаттағы сезімнің мысалы үшін В.Г.Белинскийдің сезімін алуға болады, ол өзінің өкпелетіп не ренжітетіндердің бірде-бірін жек көріп кетпеген, ал оның өзі үшін қауіпсіз, бірақ ой-пікірінің бөліктігі немесе кемшіліктері және қиянаттылығы үшін ондайларды көрмей кетуге бар еді.
Достарымен жазысқан хаттардан сұрыптап алынғандар кітабында реакциялық көзқараста болғаны үшін жаушы Н.В.Гогольге өлім халінде жатқан Белинский ашынып жауап жазған: «Егер сіз мені өлтірем деп қастандық ойлаған күнде мен сізді жек көргенмен, дәл мына жазып отырған масқара жолдарыңызды оқығандағыдай жек көрмес едім»,бұл жерде мәселе менің немесе сіздің жеке басыңызда емес,мен түгіл тіпті сіздің өзіңізден анағұрлым жоғары тұратын нәрседе: бұл жерде мәселе ақиқат жөнінде,орыс қозғалысы жөнінде,Россия жөнінде болып отыр.
Принципті адамдардың сезімі нанымына байланысты, затқа моральдық баға беруге байланысты, сезімнің пайда болуы да күшеюі де немесе, керісінше әлсіреуі тіпті жоқ болып кетуі де мүмкін.
Адамдарды бір-бірінен сезімдердің тереңдігі мен күшінен айыруға болады.Адамның мұндай сапалары оның ішкі жан дүниесінің байлығы және мазмұнына байланысты.Жеңілтек жануардың әдетте құмарлануға қабілеттері болады, бірақ олар шындап сүйе де, жек көре де алмайды. Олардың сезімдерінің ақыл-ойларымен, таланттарымен өздерінің бүкіл өмір жолымен, алдына қойған мақсаттарымен байланысты.Терең сезімдер және күшті сезім әдетте тұрақтылығымен көрінеді. Бұл тез ауысып отыратын әуесқойлық емес. Жеке өмірде терең сезім адамға зор қанағат береді. Өзін терең және күшті сезімдерге баули алмағандар бүгін біреуге, ертең біреуге, кездейсоқ сүйіспеншілік білдіруге құштарланып тұрады.
Достарыңызбен бөлісу: |