Шоғырлы аймақ созындылардың ортаңғы бөлігін құрайды. Бұл аймақтың эндокриноциттері үлкен көлемді (20 мкм), текшелі кейде призмалық жасушалардан тұрады. Жасушалардың созындыларының арасында көптеген гемокапиллярлар орналасып, шоғырларды бөлектейді (14 сурет). Жасушалардың гемокапиллярларға қараған бетінде микробүрлер анықталады. Цитоплазмасында көптеген ірі май тамшылары болады. Митохондрияларының кристілері көбінесе түтікшелерден тұрады. Жазық эндоплазмалық тор жақсы дамыған. Цитоплазмада көптеген бос рибосомалар болады. Жасушалардың қызметтік белсенділігіне байланысты екі түрін ажыратады: күңгірт және ашық. Күңгірт жасушаларда май тамшылары аз болады, ал рибонуклеопротеидтер көбірек анықталады. Органеллалардан олардың ішінде рибосомалар көп байқалады. Ашық қабықтық эндокриноциттерде сыртқа бөлінуге дайын өнім болады. Түйіршіксіз эндоплазмалық тордың цистерналары кеңейген, май қосындылары бар.
14 сурет. Бүйрек үсті безінің шоғырлы аймағы және осы аймақтың жасушасы
Бұл аймақта глюкокортикостереоидты гормондар (кортизон, гидрокортизон т.б.) бөлініп шығады. Олар көмірсулардың, ақуыздардың және липидтердің алмасуына қатысады және ағзада энергияның көзі болып табылатын заттардың түзілуін қамтамасыз етеді, ақуыздардан глюкозаның пайда болуын арттырады, бауырмен миокардта гликогеннің жинақталуын реттейді.
Достарыңызбен бөлісу: |