1-тақырып. Кіріспе. Адам организмінің өсуі мен дамуының негізгі заңдылықтары


Гипофиз және оның гормондарының бала организміне әсері



бет33/83
Дата13.11.2023
өлшемі185,03 Kb.
#191283
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   83
Байланысты:
лекция ЖЕФ (1)

Гипофиз және оның гормондарының бала организміне әсері.

Гипофиз немесе төменгі ми қосалқысы бас сүйегінің «түрік ері» деп аталатын сүйегінде орналасқан. Ол ортаңғы мимен көрші орналасады және онымен екі жақты көптеген байланысы бар. Соңғы жылдардағы мәлімет бойынша гипофиз бен аралық мидың гипоталамус бөлігінің арасында 100 мыңға дейін байланыс жүйке талшықтары бар. Жаңа туған нәрестенің гипофизінің салмағы 10-15 мг, бірақ 10 жасқа дейін 30 мг-ға дейін өседі де, жас өспірімдерде ересек адамның мөлшеріндей болады. Ол ересек адамда 50-65 мг, пішіні сопақшалау болады. Гипофиздің көлемі баланың жасына лайық ұлғаяды, әрі «түрік ері» сүйегінің өсуіне байланысты өзгереді. Жаңа туған сәбидің бұл сүйегі 2,5 х 3 мм, 1 жасқа жеткенде 4×5 мм, ал 16-18 жасқа дейін 9 х 11 мм болады. 18 жастан кейін әр адамның организмінің ерекшеліктеріне сай өзгереді. Құрылысы жагынан гипофиз 3 бөліктен тұрады : алдыңгы, ортаңгы және артқы бөліктер. Алдыңғы және ортаңғы бөліктерін аденогипофиз деп, артқы бөлігін нейрогипофиз деп атайды. Гипофиздің бар салмағының 75% алдыңғы, 1-2 % ортаңғы, 18-23 % артқы бөлікке жатады.. Жалпы алғанда гипофиздің ортаңғы бөлімі адамда нашар дамыған және оның қызметі әлі күнге дейін толық айқындалған жоқ деуге болады.


Гипофиздің гормондары

Аденогипофиз

Нейрогипофиз

Алдыңғы бөлігі

Ортаңғы бөлігі

Артқы бөлігі

1. Соматотропин немесе өсу гормоны (СТГ);
2. Тиреотропин (ТТГ);
3. Адренокортикотропин (АКТГ)
4. Гонадотропиндер (лютейіндеуші, лютеотроптық, фоликулстимулдеуші горомондар)

1. Меланотропин (МТГ)

1. Вазопрессин;
2. Окситоцин

Аденогипофизде 22 гормон түзіліп қанға құйылады. Бұлар химиялық құрылысы бойынша троптық гормондар, аса маңыздылары: соматотропин немесе өсу гормоны (СТГ), тиреотропин (ТТГ), адренокортикотропин (АКТГ) және үш түрлі гонадотропиндер (ТТГ) – лютеиндеуші (ЛТГ), лютеотроптық (ЛСГ), фолликулстимулдеуші (ФСГ) және ортаңғы бөлімінде түзілетін меланотропин (МТГ).






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   83




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет