Жауынқұрттың асқорыту жүйесi

46
бөліктері ауыз қуысына түсіп, әбден шайналады. Сосын жақсылап 
шайналған қорек екінші рет жұтылады да, қайтадан үлкен қарынға 
немесе қарынның екінші бөліміне 
жұмыршаққа
түседі. 
Жұмыршақтың
рөлі – қорек ұсталып, оны микроағзалардың ұзағырақ ыдыратуы. 
Жұмыршақ пен үлкен қарын – біртұтас бөлім, себебі оларда ұқсас 
үдерістер жүреді.
Жұмыршақтан қорек қарынның үшінші бөліміне – 
қатпаршақ­
қарынға
түседі. Бұл бөлімнің осылай аталу себебі кітаптың беттеріне 
ұқсайтын көптеген қатпардан тұрады. Бұл жерде жақсылап ұсақталған 
қорек бактериялар мен қарапайымдар арқылы біржола қорытылады. Со-
нымен қатар сұйықтықтың бір бөлігі қанға сіңіріледі. Сосын едәуір құрғақ 
қорек ботқасы төртінші бөлімге – 
ұлтабарға
түседі. Бұл бөлім қарын 
сөлі толы нағыз қарын болып табылады. Осы жерде қорек нәруыздары, 
сонымен қатар қарынның алдыңғы бөлімдерінде асқорытуға қатысқан 
микроағзалар қорытылады. 
Адамның асқорыту жүйесі 
сиыр және басқа сүт қорек тілердегі сияқты 
бөлімдерден тұрады (2-кесте). 
1
2
4
5
7
6
3
32-сурет.
Күйіс қайыратын жануардың асқорыту жүйесі:
1 – ауыз қуысы; 2 – өңеш; 3 – асқазан; 4 – бауыр; 5 – ашішек;
6 – тоқішек; 7 – бүйен
Үлкен 
қарын
Өңеш
Қатпаршақ 
қарын
Ұлтабар
Жұмыршақ
Асқазан

47
2-кесте.­
Адам және күйіс қайыратын жануардың 
асқорыту жүйесінің салыстырмалы кестесі
Адам
Белгісі
Сиыр
Тістері үш типті – күрек тіс, 
ит тіс, азу тіс

жүктеу/скачать 5,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: