ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ ШЕШЕНДІК
ЖƏНЕ АҚЫНДЫҚ ӨНЕРІ
Сүйінбай Аронұлы
Сүйінбай Аронұлы (1815 – 1898) – ақын. Алматы
облысы Жамбыл ауданы Қарақыстақ ауылында
дүниеге келген. «Менің пірім – Сүйінбай, Сөз
сөйлемен сыйынбай ....», – деп Жамбыл оны өзіне
ұстаз тұтқан. Сүйінбай шапырашты руының екей
əулетінен шыққан. Халық қамын көздеген Өтеген,
Қарасай, Сұраншы, Саурық батырлар туралы дас-
тандар шығарған. Оның Қатаған ақынмен, Те-
зек төремен айтыстары белгілі. Бұл айтыстардан
Сүйінбайдың ақындық тапқырлығы, турашылдығы,
үстем тап озбырлығын шенеген қайсарлығы ай-
қын көрінеді. Сонымен бірге, оның шешендік
нақылдары, болыс-билерге арналған сықақ өлеңдері
де («Мақсұтқа», «Қасымға», «Болыстарға баға»)
көптеп кездеседі.
Сүйінбай шығармалары алғаш жеке кітап болып І.Жансүгіровтың құрастыруымен
1935 жылы, ал екінші рет 1976 жылы жарық көрген.
М.Əуезов «Сүйінбай – Жетісу ақындарының алтын діңгегі» деп бағалады. Сүйінбай
Аронұлының атында Алматыда көше бар.
Сара Тастанбекқызы
Сара Тастанбекқызы (1853 – 1907) – ақын. Ол Алматы
облысы Ақсу ауданы «Тастемір тоғайы» мекенінде дүниеге
келген. 15 жасында əкесі өліп, жоқшылық көреді. 1868
жылы Тұрысбек қажы Сараны 40 жастағы Жиенқұлға
айттырады. Жетім қыз үшін мал алып отырған Тұрысбек
қажының əрекетіне Есімбек қажы қарсылық білдіріп,
Сараны өз ауылына көшіріп алады. Сөйтіп, жас қыздың
басы дау-шарға түседі. Бұл жай «Тұзақ» атты дастанында
суреттелген. «Жүрек», «Ашындым», «Арсалаң аға
алдында», «Торығу» т.б. толғаулары, «Қош бол, елім»
т.б. өлеңдері бар. Сараның дарынды ақын, майталман сөз
шебері екенін танытқан шығармасы – Біржанмен айтысы.
Сара 1889 жылы Əсет Найманбаевпен, 1900 жылы
Төребай Есқожаұлымен айтысқан.
542
Достарыңызбен бөлісу: |