Қазақстан мектептердегі балаларғА Қатысты зорлық-зомбылықты бағалау
жүктеу/скачать 2,14 Mb. Pdf көрінісі
|
Публикация на каз
| екі аптадай бұрын орын алды» [140].
«10-сыныптың бір оқушысы мені былтыр соққыға жықты. Мен оны байқамай ойын кезінде қағып кеткен болатынмын. Ол маған: «Жан-жағыңа неге қарамайсың? Өзіңше болып қалғансың ба?» деп ұрып жіберді. Бұл қаңтарда ма, ақпанда ма, қашан болғанын ұмыттым. Бірақ қыста болғаны анық, себебі ол мені қарға итеріп жіберген еді. Мен бұл жағдай туралы ағама айтқанмын, бірақ ол ана ұлдан қорқатын, сондықтан еш нәрсе дей алмады» [353]. Бұл сұхбаттар физикалық зорлық-зомбылық жасауға қатысушылардың бірінің не екеуінің де түрлі жарақат алуы мүмкін екенін, кейде балаларға дене жарақаттарын алуына байла- нысты медициналық көмек қажет болатынын көрсетті. Мысалы, бір бала былай деді: «Біздің сыныпта басқа баларды үнемі соққыға жығатын бір ұл бар. Бірде ол жоғары сыныптың бір оқушысының намысына тиген, ол оны ұрып жіберді. Ол құлап қалды да, орындыққа соғылды. Мұрнынан қан ақты. Оны ауруханаға апарған, сөйтсе, миы шайқалыпты. Бұл екі жыл бұрын болды» [54]. «Мен төбелесіп қалдым. Танымайтын үш бала маған келіп тиісе бастады. Олар мені мазақтады, пышақ көрсетіп, аяғымды тіліп жіберді. Аяғымнан қан ағып, олар қашып кетті» [24]. «Мен жаңадан келген оқушы болатынмын. Мені қабылдамады. Үнемі кемітіп, намысыма тиді, мазақтады, соққыға жықты. Мені қатты ұрған кездер болды, денем көгеріп қалатын. Кейде мұны жалғыз бала, кейде топ болып жасайды» [379]. «Ұлдар бізді аяқтан шалады, итереді, бірақ бұл сирек болады. Мұны бізге жоғары сыныптың ұлдары жасайды, ал біз кіші сыныптарға жа- саймыз. Біреу құлап қалса, күлеміз. Бұл қазір де, 47 ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ аптасына бір рет болып тұрады. Бірде мені біреу аяқтан шалды, мен баспалдаққа құлап қалдым; қолым сына жаздады, сүйегім шытынады. Қолыма гипс салды. Кейде мұны жалғыз оқушы жасайды, кейде топпен» [16]. «Мен бір қызға араша түспек болдым. Оған бір ұл өшіргіш лақтырып, ренжітті. Мен өшіргішті оған лақтырдым. Біз мектеп дәлізінде төбелесе бастадық. Кезекші мұғалім келіп, араға түсті. Мен оны мұрнынан, ал ол мені көзімнен ұрып жіберді» [25]. Балалар сондай-ақ кейде басқа балалардың сабақ біткенін әдейлеп күтетінін, содан кейін бір-бірімен төбелесетінін, олардың зорлық- зомбылық әрекеттерін ешкім көріп қоймауы, мектеп әкімшілігі не ата-аналар, немесе мектеп қызметкерлері араға түспеуі үшін мектептен тыс жерде жасайтынын да айтты. «Мен мектептің артында төрт баланың төбелесіп жатқанын көрдім. Олар бір сынып- та оқитын. Төбелес себебі біреуінің екіншісімен амандаспауы екен, олар осы себеппен «стрел- ка белгілеп», мұғалімдер көріп қоймауы үшін сабақтан кейін төбелесуге келіскен екен. Балалар мектеп аумағында төбелеспеуге тырысады. Бұл екі апта бұрын болды» [127]. «Мен екі баланың төбелесіп жатқанын көрдім. Бұл сабақтан кейін мектеп ауласында орын алды. Олар төбелесіп жатқанда, көп адам қарап тұрды, төбелесті тоқтату үшін ешкім еш нәрсе істемеді. Бірақ, менің байқауымша, ол жерде мұғалімдер болған жоқ. Бұл өткен жылы болды» [13]. «Ұлдар бір-бірін мазақ етті. Олардың жоғары сынып оқушыларымен төбелескенін көрдім. жүктеу/скачать 2,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|