ІІ Жаңа сабақ:
1.Сабақтың тақырыбын жұмбақты шешу арқылы білесіңдер.
“
Қанатты металл”
Болмасам да айтарлықтай салмағым,
Мен көбіңмен ардақтымын, алдамын
Ұшақ болып аспанға ұшып қалықтап
Жердің жүзін , көк аспанды шарладым ,
Дюралюминий дейтін менің қоспамды,
Әспеттейді химияның достары.
Осыларға төсек, үстел, ыдыс пен,
Бағандардың бұйдаларын қос тағы.
Қағаз да мен қант-шайды сәндеген,
Тоққа балқып, келіп тұрған ән де мен.
Табиғатта таралуы:
Алюминий
– белсенді болғандықтан табиғатта бос күйінде кездеспейді, ал қосылыстар құрамында ең көп таралған металл.
Оның жер қыртысындағы үлесі 9%. Жер қыртысында алюминий көптеген минералдар түзеді. Алюминийдің маңызды
өнеркәсіптік кендері: боксит (AI
2
O
3
*nH
2
O), корунд (AI
2
O
3
), каолинит (AI
2
O
3
*2SiO
2
*2H
2
O), ортоклаз (KAISi
3
O
10
). Елімізде
алюминий кендерінің үлкен қоры Арқалықта (Қостанай облысы) бар. Сол кенді пайдаланып Павлодар алюминий зауыты
жұмыс істейді.Корундтың мөлдір қоспаларымен боялған кристалда белгілі: қызыл-рубин және көк- сапфир, бұлар бағалы
тас ретінде пайдаланады.
Өнеркәсіпте алынуы:
Алюминийді электролиз әдіспен алуға болады. Алюминий өндірісінде, шикізат ретінде көбінесе боскситтер жиі қолданады.
Қыздырғанда олар суын жоғалтып, алюминий оксидіне айналады. Алюминий оксидінің балқу температурасы жоғары
(2045
0
С) және ол электр тоғын өткізбейді. Сондықтан AI
2
O
3
–ті фторидтерді қоса отырып (CaF
2
, MgF
2
немесе AIF
3
),
балқытылған криолитте ерітеді. Бұл қоспа шамамен 1000
0
С температурада балқиды. Электролиз кезінде катодта-алюминий,
ал анодта –оттек бөлінеді. Электролиз реакциясының жалпы теңдеуі:
AI
2
O
3
электролиз
→ 2AI+1.5O
2
Достарыңызбен бөлісу: |