Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Кәсіпқор» Холдингі» коммерциялық емес акционерлік қоғамы
жүктеу/скачать 1,63 Mb. Pdf көрінісі
|
1 til damytu negizderi
|
6.5. Ес бойынша айтылым Ұжымдық тәжірибедегі тақырыптарға айтылым. Ес бойынша әңгімелерге үйрету ересек топтағы жыл басынан басталады. Жеңілдірек тақырыптар – жалпы, ұжымдық тәжірибеден, яғни тәрбиешімен бірге барлық топ балаларымен бұрын қабылдаған туралы. Әңгімелеудің бұл түрі ерікті есті талап етеді. Психологтардың айтуынша, естің ең мықты түрі – эмоциялық. Сондықтан да, балаларға олардың санасында, сондай - ақ сезімінде ерекше із қалдыратын тақырыптарды ұсынған дұрыс. Бұл «Балабақшадағы шырша», «Біздің тиын», «Балаларға ойыншықтарды қалай жасаймыз», «Егін мерекесі» және т.б. тақырыптар болуы мүмкін. Әдетте айтылымды оқиғадан кейін жүргізбейді. Балалардың әсері ең алдымен бастан кешкенді көру туралы әңгімелерде, ойыншықтарда, суреттерде сақталады. тобында тәжірибені, моральдық пікірлерді жалпылауды талап ететін жалпы сипаттағы тақырыптар да пайдаланылады: «Біздің сүйікті ойыншықтарымыз бен ойындарымыз», «Күз адамдарға не сыйлайды», «Кіммен ойнауды ұнатамын». Табиғаттану білімдерін ерекше жалпылау балаларға қандай да бір сұраққа жауап іздеу, тәрбиеші бастаған табиғат туралы әңгіме - жұмбақты жалғастыру қажет болғандағы логикалық сөйлеу міндеттерін шешу болып табылады. «Түрлі түсті кемелер» атты әңгімесін мысал ретінде келтірейік. Мен тоғанға келдім. Бүгін тоғанда қаншама түрлі түсті кемелер жүзіп жүр – сары, қызыл, қызғылт сары! Олар осында ауамен ұшып келді. Осындай кеме суға түседі де, жүзе жөнеледі. Әлі де қаншамасы бүгін, ертең, арғы күні ұшып келеді. Айтыңдаршы, қандай кемелер тоғанда жүзіп жүр, жылдың қай мезгілінде олар болады. Сабақты ойдағыдай жүргізу үшін балалардың эмоциялық жүріс - тұрысы маңызды, ол балалармен бұрын қабылданғанды бейнелі нысанда еске түсіру шеберлігімен қамтамасыз етіледі. Сол мақсатпен педагог балаларға сұрақ қоюы, кішігірім әңгіме ұсынуы, сондай - ақ көрнекілік материал: фотосуреттер, суреттер, қолдан жсалған ойыншықты көрсетуі мүмкін. Жалпы тақырыпты кішігірім тақырыпшаларға бөлген және сол бөліктер бойынша әңгіме құрастырған дұрыс. Сол бір тақырыпшаны бірнеше балаға дәйекпен ұсынуға болады, әсіресе, егер бірінші әңгімелеуші тарсырманы қанағаттанарлықсыз орындаса. Балаларды берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыруды, айтылғанды қайталамауға және алға жүріп кетпеуге үйрету қажет. Мысалы, шырша мерекесі туралы кішігірім 76 әңгімелер (шырша ойыншықтары қалай жасалды және мерекеге қалай дайындалды; қандай шырша, қалай безендірілген, зал қалай безендірілген, шыршадағы қандай ойыншық саған көбірек ұнады; мереке қалай өтті; біздің балаларымыздың сахнаға шығуы; жаңа жылдық сыйлықтар). Айтылым материалы тәрбиелік тұрғыда пайдалы болуы қажет. Мектеп жасына дейінгі балалар өз тәжірибесі жөнінде шын, түсінікті және қысқаша айту қажеттілігімен кездесетін ерекш сабақ хат құрастыру бойлып табылады. Педагог жетекшілігімен балалардың хат алысуы – өнегелік және ақыл - ой тәрбиесінің маңызды құралы. Бұл жұмысты сабақтан тыс жүргізуге болады. Кіші топтарда хат құрастыру – бұл ұжымдық жұмыс, ортақ әңгіме, олардан педагог жеке сөздерді, пікірлерді таңдайды және жазады. Үлкенірек балалармен хаттың мазмұны мен нысанын толығырақ талқылайды. Балалар хат алысуға саналы қарау үшін, жоғары және мектепке дайындық тобында бұған бірнеше сабақты аранауға болады. Ұжымдық хаттың мәтіні балалардың өмірі туралы бөліктерден құралған ауқымды, толық әңгімесін білдіреді. Хат жазу үшін себептер әртүрлі болуы мүмкін: жолдасына қамқорлық таныту (ауырып қалған, кетіп қалған), қызықты адамға жазу (жазушыға, суретшіге, өндіріс озатына), басқа балабақшаның балаларымен хат алысуды орнату (басқа селода, ұлттық республиканың), мерекемен құттықтау жіберу. жүктеу/скачать 1,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|