6.5.
Тапсырмалар
Есеп
6-1
Насырова
өзінің
танысы
Абишевадан
200 000
теңге
қолхатсыз
қарызға
ақша
алады
,
ақшаны
беру
екі
куəгердің
(
Абишеваның
көршілерінің
)
қатысуымен
жасалды
.
Уағдаласқан
уақытта
Насыров
қиын
қаржы
жағдайына
байланысты
ақшаны
қайтарған
жоқ
.
Абишева
ақшаны
қайтаруды
жəне
айыпақы
төлеуді
талап
етіп
сотқа
жүгінеді
.
Сотта
Насыров
талапкерден
ақша
алған
жоқпын
деп
хабарлайды
.
Есептен
туындайтын
сұрақтар
:
1.
Талапкер
заем
мəмілесі
жасалғанын
растайтын
қандай
дəлел
-
дерге
сүйенуіне
құқылы
?
2.
Дауды
қалай
шешуге
болады
?
Есеп
6-2
Мұқанов
əмбебап
дүкенінен
құны
300
мың
теңге
тұратын
теле
-
дидар
сатып
алды
.
Мұқанов
тауар
сапасына
ешбір
кінəратсыз
оны
əмбебап
дүкеніне
үш
күн
өткен
соң
қайтарып
берді
.
Ол
100
АЕК
асырылған
мəміле
міндетті
түрде
жазбаша
рəсімдеуге
жататындығына
сілтеме
жасай
отырып
(
ҚР
АК
152-
баптың
1-
тармағы
, 1-
тармақшасы
)
теледидарға
төленген
ақшаны
қайтаруды
талап
етті
.
Есептен
туындайтын
сұрақтар
:
1.
Осы
сатып
алу
-
сату
шарты
заңи
күшке
ие
ме
?
Сатып
алушы
-
ның
талаптары
заңды
ма
?
Есеп
6-3
Екі
тарап
жай
жазбаша
нысанда
жасалатын
мəміле
жасасты
,
бұл
заңнамаға
сəйкес
наториалдық
куəландыруға
жатады
.
Екі
жақтың
біріне
мəміле
пайдалы
болмағандықтан
,
мəмілені
жарамсыз
деп
са
-
нау
мақсатында
сотқа
қуыну
талабын
жіберді
.
Талап
қоюшының
пікірінше
,
мəмілені
нотариалдық
рəсімдеуде
жөнінде
заңнама
талап
-
тары
бұзылған
жағдайда
,
тіпті
екі
жақпен
іс
жүзінде
жасалған
мəміле
де
жарамсыз
болып
саналады
.
Өз
кезегінде
,
қарама
-
қарсы
жақ
қарсылық
білдірді
.
Оларды
пікі
-
рінше
,
мəміле
нысанына
ресми
қойылған
талаптар
бұзылса
да
,
егер
оның
мазмұны
заңнамаға
қайшы
келмесе
жəне
үшінші
тұлғалардың
құқықтары
бұзылмаса
,
онда
мұндай
мəміле
жарамды
болып
есептеледі
.
121
Сұрақ
:
1.
Қандай
мəмілелер
наториалдық
куəландыруға
тиесілі
?
2.
Заңнама
бойынша
мəміле
нысанына
қойылған
талаптар
бұзыл
-
ған
болса
,
ылғи
да
ондай
мəміленің
жарамсыз
деп
түсіне
керек
пе
?
3.
Екі
жақ
шарт
жасасу
үшін
,
мəмілені
міндетті
нотариалдық
куəландыруға
тиісті
ме
,
егер
бұл
міндетті
түрде
нотариалдық
куəландыруға
жатпайтын
мəміле
болса
.
4.
Сот
бойынша
жарамды
деп
саналған
мəміле
нотариалдық
куəландырылуға
тиісті
ме
?
5.
Қайсыларының
ұстанымы
заңды
,
жауапкердің
бе
əлде
талап
қоюшының
ба
?
6.6.
Тестілер
1.
Заңдық
салдар
туғызу
ниет
i
н
көздемей
,
тек
көз
алдау
үш
i
н
ғана
жасалған
мəміле
:
а
)
өтірік
мəміле
b)
кіріптарлық
мəміле
с
)
қулықпен
жасалған
мəміле
d)
жалған
мəміле
2.
Заңмен
талап
етілген
мəм
i
лен
i
ң
жай
жазбаша
түр
i
н
сақ
-
тамау
кезінде
:
а
)
мəміле
жарамды
болып
табылады
b)
тараптар
оның
жасалуы
туралы
дəлелдеме
қолдануы
мүмкін
с
)
тараптар
оның
жасалуы
туралы
куəгерлердің
жауабын
қолдануы
мүмкін
d)
мəміле
жарамсыз
болып
танылады
.
3.
Біржақты
мəміле
дегеніміз
:
а
)
жасалуы
үш
i
н
б
i
р
тараптың
ер
i
к
б
i
лд
i
ру
i
қажет
жəне
жетк
i
л
i
кт
i
болатын
мəм
i
ле
b)
тек
бір
тарап
міндеттерге
ие
болатын
мəміле
с
)
бір
тарапта
тек
құқық
,
ал
екіншісінде
тек
міндет
болатын
мəміле
d)
тек
бір
тарап
қатысатын
мəміле
4.
Жазбаша
нысанда
жасалған
мəмілеге
теңеседі
:
а
)
бланкте
жасалған
мəмілелер
b)
мəмілелерді
тіркеу
122
с
)
хаттармен
,
факстермен
,
жеделхаттармен
алмасу
d)
жетон
,
билет
беру
5.
Сыртқы
экономикалық
мəм
i
лен
i
ң
жай
жазбаша
түр
i
н
сақтамау
:
мəм
i
лен
i
ң
жарамсыз
болып
қалуына
əкел
i
п
соқтырады
:
а
)
шетел
заңнамасында
тікелей
көзделген
реттерде
ғана
мəм
i
лен
i
ң
жарамсыз
болып
қалуына
əкел
i
п
соқтырады
b)
мəм
i
лен
i
ң
жарамсыз
болып
қалуына
əкел
i
п
соқтырмайды
с
)
мəм
i
лен
i
ң
жарамсыз
болып
қалуына
əкел
i
п
соқтырады
d)
тараптарды
куəгерл
i
к
айғақтармен
растау
құқығынан
айырады
6.
Мəміленің
жарамсыздық
негіздері
бекітіледі
:
а
)
тараптардың
келісімімен
b)
сотпен
с
)
заңға
тəуелді
актілермен
d)
заң
актілерімен
7.
Қандай
мəмілелер
мемлекеттік
тіркелуге
тиіс
:
а
)
пəтерді
сатып
алу
-
сату
шарты
b)
жиһазды
сатып
алу
-
сату
шарты
с
)
киім
-
кешектерді
сатып
алу
-
сату
шарты
d)
кеңсе
техникаларын
сатып
алу
-
сату
шарты
8.
Консенсуалдық
мəміле
болып
танылады
:
а
)
алдын
ала
шарт
b)
екіжақты
міндеттеуші
шарт
с
)
тараптар
барлық
мəнді
талаптар
бойынша
келісімге
келген
сəттен
бастап
жасалған
деп
есептелетін
мəміле
d)
мүлікті
беру
сəтінен
бастап
жасалған
болып
саналатын
шарт
9.
Жалпы
ережелерге
сəйкес
мына
мəмілелер
жазбаша
нысанда
жасалуы
керек
:
а
) 100
айлық
есепт
i
к
көрсетк
i
штен
жоғары
сомаға
жасалған
;
b) 500
айлық
есепт
i
к
көрсетк
i
штен
жоғары
сомаға
жасалған
с
)
берілген
қаржылық
жылға
арналған
«
Республикалық
бюджет
туралы
»
Заңда
көрсетілген
сомаға
жасалған
d)
Қазақстан
Республикасының
Ұлттық
Банкі
белгілеген
сомаға
жасалған
123
6.7.
Нормативтік
құқықтық
актілердің
тізімі
ҚР
Азаматтық
кодексі
(
Жалпы
жəне
Ерекше
бөлімдері
) (
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
ҚР
2003
жылдың
20
маусымындағы
Жер
кодексі
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Шаруа
(
фермер
)
қожалығы
туралы
»
ҚР
1998
жылдың
31
наурызындағы
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Жер
қойнауы
жəне
жер
қойнауын
пайдалану
туралы
»
ҚР
2010
жылдың
24
қаңтардағы
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Мемлекеттік
кəсіпорын
туралы
»
ҚР
1995
жылдың
19
маусымындағы
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Бағалы
қағаздар
рыногы
туралы
»
ҚР
2003
жылдың
2
маусымындағы
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Бағалау
қызметі
туралы
»
ҚР
2000
жылдың
30
қарашасындағы
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
«
Қаржы
лизингі
туралы
»
ҚР
2000
жылдың
5
шілдесіндегі
заңы
(
өзгерістер
мен
толықтырулармен
бірге
).
124
Достарыңызбен бөлісу: |