Бағдарламасы «Экономика және кәсіпкерлік негіздері»
жүктеу/скачать 2,76 Mb.
|
УМКД Каз Токтыбаева 1
Обновленный компас ДеФакто
| 12.2. Несие-банк жүйесі
Қарыз нарығы – қаржы нарығының бір бөлігі. Ұдайы өндіріс процесіне уақытша қатысуға пайдалану үшін еркін қалған ақша қорлары өткерілу (өткізу) объектісі міндетін атқарады. Қарыз нарығы еркін қалған қайта бөліп, жаңадан ақша ресурстарын құрайды. Банк ұсынатын несиелер - қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұсақ мерзімді болып жіктеледі. Несиенің бірнеше түрлері бар: а) банктік, ә) чектік, б) коммерциялық, в) тұтыну, г) халықаралық.. Несиенің өзінің қызметін банк арқылы жүргізеді. Экономикалық көзқарас тұрғысынан, банктер - несие-қаржы мекемесі . Банктың негізгі қызметі тұрғандар мен ұйымдардың, кәсіпорындардың еркін ақша қорларын тартып, қорландыруды жүзеге асыру. Коммерциаялықбанктер әртүрлі меншік негізінде құрылады. Олар – акционерлік, кооперативтік, шетел банккапиталының қосылуымен жеке банк де болуы мүмкін. Коммерциялық банктің классикалық қызметі вексельдік айналымға негізднлген. Берілген қарыз бойынша алынған пайыз жиынтығы, басқада жүргізген операциялар табысымен бірге және осыдан банк шығынын алып тастағандағы қалдық банк пайдасы болады. Банк пайдасының аты маржа деп аталады. Банкке табыс әкелетін операцияны – активті (қарқынды); ал ақша капиталын қосу арқылы жасалған операцияны - пассивті деп атаймыз. Активті (қарқынды) операциялар: вексельді, тауар ішіндегі қорлық (қаржылық) және баланстық операция болып бөлінеді. Осы операциялардың бастысы – вексель есебі мен вексель бойынша қарыздар беру болып табылады. Банктің қорлық операциялық бағалы қағаздар-акция, облигация арқылы жүзеге асады. Бұл операцияларға бағалы қағаздар кепілдігі мен қарыз беру, банк инвестициясы жатады. Соңғы 10-15 жылда банк қызметінде операцияның жаңа түрлері белең ала бастады. Олар: лизинг, факторинг, қаржы-трастық операциялар. Лизинг (ағылшын сөзі) мүліктерді (машина, ірі құрал-жабдықтар т.б.) уақытша пайдалануға алу немесе беру. Факторинг – қаржы коммерциялық қызметтің бір түрі. Сондай-ақ банк өз клиентінен құқықты сатып алып, оған ақшалай қарыз болғандарды өндіреді. Коммерциялық банктің жеке және заңды тұлғалар мүліктерін басқару жұмысын – трастық операция дейміз. жүктеу/скачать 2,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|