Кориолис үдеуінің өрнегі
Кориолис үдеуінің физикалық мағынасын ашу үшін, айналу жазықтығындағы қозғалысты қарастырайық. Алдымен радиус бойымен тұрақты салыстырмалы жылдамдықпен қозғалатын нүктені алайық. екі уақыт аралығындағы радиус векторлар бұрышқа бұрылады. -нің радиус бойымен бағыты өзгереді, ал радиусқа перпендикуляр болғандықтан оның бағыты да, модулі де өзгереді
.
Кориолис үдеуінің модулі
,
ал векторлық түрде бұл өрнек төмендегідей жазылады
мұндағы -радиус бойымен бағытталған салыстырмалы жылдамдық. Егер нүкте радиусқа перпендикуляр, яғни дөңгелек бойымен қозғалса, салыстырмалы жылдамдық , ал қозғалмайтын координаталар жүйесіндегі нүктенің бұрыштық айналу жылдамдығы , мұндағы -айналмалы коорди-наталар жүйесінің бұрыштық жылдамдығы.
Абсолют үдеу үшін келесі өрнекті аламыз
, (73)
мұндағы - тасымал үдеу, - салыстырмалы үдеу, ал соңғысы - кориолис үдеуі.
Барлық үдеулер (73) формуласы бойынша радиус бойымен айналу центріне қарай бағытталған. Кориолис үдеуінің бағытын ескеріп, (73) өрнектегі мәнін былай жазуға болады. мұндағы -радиусқа перпендикуляр бағытталған салыстыр-малы жылдамдық.
Достарыңызбен бөлісу: |
