Білім мазмұнын жаңарту аясында (5-9 сыныптарда)
жүктеу/скачать 2,03 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тақырыбы
Бағалау критерийлері Екі санның қатынасы. Екі санның пайыздық қатынасы - сандардың қатынасы ұғымын біледі; - берілген қатынасқа кері қатынасты таба алады; 61 - екі санның қатынасы нені көрсететінін түсінеді; - екі санның қатынасын дұрыс оқиды және жазады. Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеті - пропорцияның анықтамасын біледі; - пропорцияларды ажыратып таниды және құрастырады; - пропорцияны дұрыс оқып және жазады; - пропорцияның негізгі қасиетін біледі және дұрыс қолданады; Турапропорционалдық тәуелділік. Керіпропорционалдық тәуелділік - қандай шамалар турапропорционалды болатынын түсінеді және оларға мысалдар келтіріп, есептер шығара алады; - қандай шамалар керіпропорционалды болатынын түсінеді және оларға мысалдар келтіріп, есептер шығара алады; - шамалары тура және кері пропорционалдықпен байланысты есептерді ажыратып таниды және шығара алады. Мәтінді есептерді пропорцияның көмегімен шығару - пайызға берілген есептерді пропорция арқылы дұрыс шешеді; - шамаларды берілген қатынаста бөле алады; - шамаларды берілген сандарға кері пропорционал болатын бөліктерге бөле алады. Масштаб - масштаб ұғымын біледі; - картамен, сызбамен, жоспармен жұмыс барысында масштабты дұрыс қолданады. Шеңбердің ұзындығы. Дөңгелектің ауданы. Шар. Сфера - шеңбердің ұзындығының оның диаметріне қатынасы тұрақты сан екенін біледі; - шеңбердің ұзындығы формуласын біледі және дұрыс қолданады; - дөңгелектің ауданының формуласын біледі және дұрыс қолданады; - шар мен сфера туралы түсінігі бар. 2- бөлім. Рационал сандар және оларға амалдар қолдану Тақырыбы Бағалау критерийлері 62 Оң сандар. Теріс сандар. Координаталық түзу. Қарама-қарсы сандар - координаталық түзудің анықтамасын біледі; - координаталық түзуді сала алады; - координаталық түзуде оң және теріс сандарды дұрыс белгілей алады; - қарама-қарсы сандар ұғымын біледі; - координаталық түзудің бойында қарама-қарсы сандарды дұрыс белгілейді. Бүтін сандар. Рационал сандар - бүтін сан ұғымын біледі; - шамаларды сипаттағанда бүтін сандарды қолдана алады; - рационал сан ұғымын біледі; - координаталық түзуде рационал сандарды бейнелей алады; - рационал сандардың ішкі жиындарын Эйлер-Венн дөңгелектері арқылы бейнелей алады. Санның модулі - санның модулі анықтамасын біледі және оның мәнін таба алады; - |𝑎 − 𝑏| өрнегінің геометриялық мағынасын түсінеді; - координаталық түзудегі нүктелердің арақашықтығын таба алады. Рационал сандарды салыстыру - бүтін сандарды салыстыра алады; - рационал сандарды салыстыра алады; Рационал сандарды координаталық түзудің көмегімен қосу - бүтін сандарды координаталық түзудің көмегімен қосуды біледі және дұрыс орындай алады; - бүтін сандарды координаталық түзудің көмегімен азайтуды біледі және дұрыс орындай алады. Теріс рационал сандарды қосу. Таңбалары әртүрлі рационал сандарды қосу. - таңбалары бірдей рационал сандарды қосуды дұрыс орындайды; - таңбалары әртүрлі рационал сандарды қосуды дұрыс орындайды. Рационал сандарды азайту. Координаталық түзудегі нүктелердің арақашықтығы. - рационал сандарды азайтуды дұрыс орындайды; - координаталық түзудегі нүктелердің арақашықтығын дұрыс табады. 3- бөлім. Рационал сандарға амалдар қолдану Тақырыбы Бағалау критерийлері Рационал сандарды көбейту - рационал сандарды көбейтуді дұрыс орындайды; 63 Рационал сандарды қосу мен көбейтудің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттері - рационал сандарды қосудың қасиеттерін біледі және дұрыс қолдана алады; - рационал сандарды көбейтудің қасиеттерін біледі және дұрыс қолдана алады. Рационал сандарды бөлу - рационал сандарды бөлуді біледі және дұрыс орындай алады. Рационал санды шексіз периодты ондық бөлшек түрінде беру. Шексіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру. - шектеулі ондық бөлшек түрінде қандай жай бөлшектерді жазуға болатынын ажыратып таниды; - рационал санды шектеусіз периодты ондық бөлшек түрінде көрсете алады; - шектеусіз периодты ондық бөлшектің периодын таба алады; - шектеусіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке дұрыс айналдыра алады. Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану - рационал сандардан тұратын сандық өрнектердің мәндерін дұрыс табады. Мәтінді есептерді шығару - рационал сандары бар мәтінді есептерді дұрыс шығарады. 4- бөлім. Алгебралық өрнектер Тақырыбы Бағалау критерийлері Айнымалы. Айнымалысы бар өрнек - алгебралық өрнек ұғымын біледі; - айнымалылардың берілген рационал мәндері үшін алгебралық өрнектердің мәндерін дұрыс есептей алады; - алгебралық өрнектегі айнымалының мүмкін болатын мәндерін таба алады; - айнымалының қандай мәндерінде алгебралық өрнектің практикалық есептер мәнмәтіндіде мағынасы бар болатынын түсінеді. Жақшаларды ашу. Коэффициент. Ұқсас қосылғыштар. Ұқсас қосылғыштарды біріктіру - жақшаны ашу ережелерін біледі; - коэффициент, ұқсас мүшелер ұғымдарының анықтамаларын біледі; - алгебралық өрнектердегі ұқсас мүшелерді біріктіруді дұрыс орындайды. Өрнектерді тепе-тең түрлендіру. Тепе-теңдік - тепе-теңдік пен тепе-тең түрлендірудің анықтамаларын біледі; - тепе-тең түрлендірулерді орындай алады. 64 Алгебралық өрнектерді түрлендіру - алгебралық өрнектерді тепе-тең түрлендіруді дұрыс орындай алады. Мәтінді есептерді шығару - айнымалысы бар өрнектер құрастыра алады; - мәтінді есептер шығаруда формулаларды дұрыс қолданады; - теңдіктердегі бір айнымалыны екінші айнымалы арқылы өрнектей алады. 5- бөлім. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу Тақырыбы Бағалау критерийлері Санды теңдіктер және олардың қасиеттері - дұрыс санды теңдіктердің қасиеттерін біледі және дұрыс қолданады. Мәндес теңдеулер. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу - мәндес теңдеулердің анықтамасын біледі; - бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің анықтамасын біледі; - бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді дұрыс шешеді. Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу - b a х = ± түріндегі теңдеулерді дұрыс шешеді, мұндағы a және b – рационал сандар. Теңдеулер көмегімен мәтінді есептерді шығару - сызықтық теңдеулер құрастыра алады; - мәтінді есептерді сызықтық теңдеулерді құру арқылы дұрыс шешеді. 6- бөлім. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер Тақырыбы Бағалау критерийлері Санды теңсіздіктер және олардың қасиеттері - дұрыс санды теңсіздіктердің қасиеттерін біледі және дұрыс қолдана алады; - теңсіздіктерді қосу, азайту, көбейту және бөлуді түсінеді және дұрыс қолдана алады. Сан аралықтары. Сан аралықтарының бірігуі мен қиылысуы - сан аралықтарын жазу үшін белгілеулерді пайдалана алады; - сан аралықтарын дұрыс бейнелейді; - сан аралықтарының бірігуін және қиылысуын дұрыс табады. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздік. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу - 𝑘𝑥𝑥 > 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 ≥ 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 < 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 ≤ 𝑏 түріндегі сызықтық теңсіздіктерді дұрыс шешеді; - алгебралық түрлендірулердің көмегімен теңсіздіктерді 𝑘𝑥𝑥 > 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 ≥ 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 < 𝑏, 𝑘𝑥𝑥 ≤ 𝑏 түріндегі теңсіздіктерге келтіре 65 алады; - теңсіздіктердің шешімдерін координаталық түзуде дұрыс бейнелейді; - теңсіздіктердің шешімдерін сан аралығы арқылы дұрыс жазады; - берілген сан аралығын теңсіздік түрінде дұрыс жаза алады. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер жүйесі. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер жүйесін шешу - бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер жүйесін біледі; - бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер жүйесін дұрыс шешеді. Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздік. Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді шешу - айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздікті біледі; - |𝑥𝑥| > 𝑎, |𝑥𝑥| ≥ 𝑎, |𝑥𝑥| < 𝑎, |𝑥𝑥| ≤ 𝑎 теңсіздіктер түрінде берілген нүктелер жиынын координаталық түзуде дұрыс бейнелейді; - айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктерді дұрыс шеше алады. 7- бөлім. Координаталық жазықтық Тақырыбы Бағалау критерийлері Перпендикуляр түзулер және кесінділер. Параллель түзулер және кесінділер - параллель, қиылысқан, перпендикуляр түзулердің анықтамаларын біледі; - параллель, перпендикуляр түзулер мен кесінділерді ажыратып таниды. Координаталық жазықтық. Тікбұрышты координаталар жүйесі - координаталық жазықтық ұғымын біледі; - тік бұрышты координаталар жүйесін сала алады; - ( ) у ; х реттелген сандар жұбы тікбұрышты координаталар жүйесінде нүктені беретінін және әрбір нүктеге нүктенің координаталары деп аталатын бір ғана реттелген сандар жұбының сәйкес болатынын түсінеді; - координаталар жүйесінде нүктені оның координаталары бойынша салып және координаталық жазықтықта берілген нүктенің координаталарын таба алады; - кесінділердің, сәулелер немесе 66 түзулердің бір-бірімен, координаталық осьтермен қиылысу нүктелерінің координаталарын графиктік тәсілмен дұрыс таба алады. Центрлік симметрия. Осьтік симметрия - осьтік және центрлік симметрия ұғымдарын біледі; - осьтік немесе центрлік симметриясы бар фигуралар туралы түсінігі бар; - симметриялық және центрлік- симметриялы фигураларды ажыратып таниды; - тік бұрышты координаталар жүйесінде координаталар басына және координаталық осьтерге қатысты симметриялы нүктелер мен фигураларды сала алады. 8- бөлім. Кеңістіктегі фигуралар Тақырыбы Бағалау критерийлері Фигуралардың кеңістікте орналасуы. Кеңістік фигураларын бейнелеу, «көрінбейтін» сызықтар. Вектор ұғымы. - фигураны оның бейнесі бойынша ажыратып таниды; - жазық және кеңістік фигураларын дұрыс бейнелей алады; - вектордың анықтамасын біледі; - векторды дұрыс бейнелей алады. 9- бөлім. Статистика. Комбинаторика Тақырыбы Бағалау критерийлері Статистикалық деректер және олардың сипаттамалары: арифметикалық орта, мода, медиана, құлаш - бірнеше сандардың арифметикалық ортасының, санды деректердің құлашы, медианасы, модасының анықтамаларын біледі; - статистикалық санды сипаттамаларды дұрыс есептей алады. Қозғалыстың орташа жылдамдығын табуға есептер шығару. Іріктеу тәсілі арқылы комбинаторикалық есептер шығару. - қозғалыстың орташа жылдамдығын табуға есептерді дұрыс шеше алады; - іріктеу тәсілмен комбинаторикалық есептерді дұрыс шеше алады. 10- бөлім. Шамалар арасындағы тәуелділіктер Тақырыбы Бағалау критерийлері Шамалар арасындағы тәуелділіктердің берілу тәсілдері: аналитикалық (формула арқылы), кестелік, - шамалар арасындағы тәуелділікке берілген есептерді дұрыс шешеді; - шамалар арасындағы тәуелділіктердің берілу тәсілдерін біледі; 67 графиктік тәсіл - сипаттамасы бойынша тәуелділіктің формуласын дұрыс жазады; - формуламен немесе графикпен берілген тәуелділіктердің кестесін құра алады; - формуламен және кестемен берілген тәуелділіктердің графиктерін сала алады. Нақты процестердің графиктерін қолданып шамалар арасындағы тәуелділіктерді зерттеу - шынайы процестердің графиктерін қолданып, шамалар арасындағы тәуелділіктерді таба алады; - шынайы процестердің графиктерін қолданып, шамалар арасындағы тәуелділіктерді зерттей алады. Турапропорционал-дық және оның графигі - турапропорционал тәуелділіктерді танып біледі және мысалдар келтіре алады; - тура пропорционалдықтың формуласын біледі және графигін сала алады; - тура пропорционал шамалардың арасындағы шынайы тәуелділіктердің графиктерін түсіндіріп бере алады; - сипаттамасы бойынша тура пропорционалдықтың формуласын дұрыс жазады; - тура пропорционалдықтың графигін дұрыс салады. 11- бөлім. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер және олардың жүйелері Тақырыбы Бағалау критерийлері Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу - екі айнымалысы бар теңдеудің анықтамасын және оның қасиеттерін біледі; - екі айнымалысы бар теңдеудің қасиеттерін қолдана алады. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйелері - екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі туралы түсінігі бар; - екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесінің шешімі реттелген сандар жұбы болатынын түсінеді. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйелерін қосу тәсілімен және алмастыру тәсілімен шешу - екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйелерін алмастыру тәсілі және қосу тәсілі арқылы дұрыс шеше алады. Есептерді теңдеулер - сандармен байланысты есептер шешуде 68 жүйелерін құру арқылы шешу ab ��� = 10a + b, abc ����� = 100a + 10b + c жазуларын қолдана алады; - мәтінді есептерді сызықтық теңдеулер жүйелерін құру арқылы дұрыс шеше алады. 3.3- кесте – Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлері (Алгебра, 7-сынып) 1- бөлім. Бүтін көрсеткішті дәреже Тақырыбы Бағалау критерийлері Натурал көрсеткішті дәреже және оның қасиеттері - натурал көрсеткішті дәреже анықтамасын және оның қасиеттерін біледі; - санның дәрежесі қандай цифрға аяқталатынын анықтай алады; - натурал көрсеткішті дәреженің қасиеттерін дұрыс қолдана алады; - шаршы мен кубтың қабырғаларының ұзындықтары өзгерген кезде, олардың ауданы мен көлемі қалай өзгеретінін дұрыс талдай алады. Бүтін көрсеткішті дәреже және оның қасиеттері - нөлдік көрсеткішті дәреженің және бүтін теріс көрсеткішті дәреженің анықтамасын біледі; - сандарды дәреже түрінде көрсете алады; - нөлдік көрсеткішті дәреженің негізіндегі айнымалының мүмкін болатын мәндерін біледі және түсінеді; - бүтін көрсеткішті дәреженің мәнін дұрыс табады. Санның стандарт түрі - сандарды стандарт түрде дұрыс жазады; - стандарт түрде жазылған сандарға амалдар дұрыс таңдап қолданады; - стандарт түрде жазылған санның реті мен маңызды бөлігін таба алады; - стандарт түрде жазылған сандарды салыстыра алады; - шамаларды бір өлшем бірліктен екінші өлшем бірлікктеріне айналдыру ережелері және өлшем бірліктері туралы түсінігі бар; - шаманың жуық мәнін дұрыс тауып және оны стандарт түрде жазады; - жуық шамалардың абсолюттік және салыстырмалы қателіктерін дұрыс есептейді; 69 - калькулятордың көмегімен жуық мәндерді дұрыс есептейді; - шамалары өте кіші және өте үлкен сандармен өрнектелген есептерді дұрыс шешеді. Құрамында дәрежесі бар өрнектерді түрлендіру - өрнектерді түрлендіру үшін дәреженің қасиеттерін дұрыс қолданады; - құрамында дәрежесі бар сандар тізбегінің орналасу заңдылығын біледі және тізбектің жеткіліксіз элементтерін таба алады. Мәтінді есептер шешу - шамалары өте кіші және өте үлкен сандармен өрнектелген есептерді дұрыс шешеді. 2- бөлім. Көпмүшелер Тақырыбы Бағалау критерийлері Бірмүшелер және оларға амалдар қолдану. Бірмүшенің дәрежесі және стандарт түрі - бірмүшенің коэффициенті мен дәрежесін анықтай алады; - бірмүшені стандарт түрге келтіре алады; - бірмүшелермен амалдарды дұрыс орындайды. Көпмүшелер. Көпмүшенің дәрежесі және стандарт түрі - көпмүшенің коэффициенті мен дәрежесін анықтай алады; - ұқсас мүшелерді біріктіріп және көпмүшені стандарт түрде жаза алады; - көпмүшелермен амалдарды дұрыс орындайды. Көпмүшелерге амалдар қолдану - көпмүшелерді қосу және азайту ережелерін дұрыс қолдана алады; - көпмүшені бірмүшеге көбейтуді дұрыс орындайды; - көпмүшені көпмүшеге көбейтуді дұрыс орындайды. Көпмүшелерді көбейткіштерге жіктеу - ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару арқылы көпмүшелерді көбейткіштерге жіктеуді дұрыс орындайды; - топтау тәсілі арқылы көпмүшелерді көбейткіштерге жіктеуді дұрыс орындайды; - есептерді шешуде ортақ көбейткішті жақшаның сыртына шығару және топтау тәсілі арқылы көпмүшелерді көбейткіштерге жіктеуді дұрыс қолданады. 70 Өрнектерді тепе-тең түрлендіру - көпмүшелерге амалдар қолдану арқылы өрнектерді тепе-тең түрлендіруді орындай алады; - көпмүшені көбейткіштерге жіктеу арқылы өрнектерді тепе-тең түрлендіруді дұрыс орындайды. 3- бөлім. Функция. Функция графигі Тақырыбы Бағалау критерийлері Функция және функцияның графигі - функция анықтамасын біледі; - функцияны берудің аналитикалық тәсілін біледі; - функцияны берудің графиктік тәсілін және кестемен беру тәсілін біледі; - функцияның анықталу облысы бойынша графигін салуды біледі. Сызықтық функция және оның графигі - функцияның анықталу облысын, нөлдерін, жұптылығы мен тақтылығын таба алады; - 𝑦 = 𝑘𝑥𝑥 функциясының графигін салуды біледі және k –ға байланысты оның графигінің орналасуын көрсете алады; - 𝑦 = 𝑘𝑥𝑥 +𝑏 функциясының графигін салуды біледі және k мен 𝑏–ға байланысты оның графигінің орналасуын көрсете алады; - графикті салмай ақ сызықтық функция графигінің координаталар осьтерімен қиылысу нүктелерінң координаталарын таба алады; - 𝑦 = 𝑘𝑥𝑥 +𝑏 функциясының графигі бойынша k мен 𝑏–ның таңбаларын анықтай алады. Сызықтық функциялардың графиктерінің өзара орналасуы - сызықтық функциялардың графиктерінің өзара орналасуының әртүрлі жағдайларын талдай алады; - k коэффициентіне байланысты сызықтық функциялардың графиктерінің орналасуын ажырата біледі; - берілген функцияның графигіне графигі параллель болатын немесе графигі қиылысатын сызықтық функцияның формуласын дұрыс жазады. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік - әр теңдеудегі бір айнымалыны екінші айнымалы арқылы өрнектей алады; - бір координталақы жүйеде әр теңдеудің 71 тәсілмен шешу графиктерін сала алады; - қиылысу нүктесінің координаталарын табады. у=ах 2 , у=ах 3 және у = к х ( k≠0) түріндегі функциялар, олардың графиктері және қасиеттері - а > 0 және а < 0 жағдайда у=ах 2 ( а≠0) функциясының қасиеттерін біледі ; - а коэффициентіне байланысты параболаның тармақтарының бағыттарын дұрыс анықтайды; - у=ах 2 функциясының графигін сала алады; - графигі бойынша функцияның өсу және кему аралықтарын дұрыс анықтайды; - у=ах 3 функциясын басқа функциялардан ажырата алады; - жүктеу/скачать 2,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|