Жасушаларды клондау жұмыстарының практикалық маңызы қандай?

Клондау(грек. clon – ұрпақ, бұтақ) – организмдерді жыныссыз жолмен көбейту арқылы сол организмдерге ұқсас ұрпақтар алу. 20 ғ-дың 60-жылдарының басында кейбір жоғары сатыдағы өсімдіктер мен жануарларды Клондау әдістері жете зерттелді. Бұл әдістерге даму сатысын аяқтап, толық жетілген клеткалар ядросында организмнің барлық белгілері болатыны туралы ақпарат анықталғаннан кейін қол жеткізілді. Клондау кезінде клеткадағы белгілі гендер жоғалмайды (тек Клондау процесіне қосылмаған гендер ғана жойылып отырады). Клондау туралы алғашқы мағлұматты Корнелль универстетінің (АҚШ) профессорлары жүргізген тәжірибелерден көруге болады. Клондау - бұл ДНҚ үзінділерін оқшаулау және анықтау әдістерінің бірі, сондай-ақ оларды шектеусіз мөлшерде алу. Оқшауланған және анықталған фрагменттер молекулалық талдау және ДНК зондтары, ген кітапханаларын құру үшін пайдаланылуы мүмкін. Бактерияларда арнайы әдіс қолданылады және бір бактериялық колонияның барлық туындылары бірдей ДНҚ фрагменттеріне ие болғандықтан, олар клондар болып табылады.

ДНҚ фрагментін клондау бірқатар кезеңдерді қамтиды:

1) клондалған ДНҚ бөлігін векторлық ДНҚ молекуласына (химерлі молекуланың - рекомбинантты ДНҚ-ны қалыптастыру) енгізу;

2) осы құрылғыны бактериялы қабылдаушы жасушаға енгізу;

3) рекомбинантты ДНҚ бар жасушаларды идентификациялау және оларды таңдау (әдетте селективті ортада жүзеге асырылады);

4) рекомбинантты ДНҚ бар (шын мәнінде клондау) жасушалардың қажетті санын алу. Қажет болған жағдайда қабылдаушы клеткаларда клондалған геннің өрнегі индуцияланады және оған кодталған ақуыз алынады.