Дәріс №1. География ғылымдарының жүйесі, оның тұтастығы. Сұрақтар
жүктеу/скачать 152,5 Kb.
|
Дәріс География
- Бұл бет үшін навигация:
- Шаруашылықтың аумақтық құрылымы
| Қоғамды аумақтық ұйымдастыру.
Аумақтық ұйымдастыру география ғылымы жүйесінде басты түсініктердің бірі болып есептеледі. Аумақтық ұйымдастыру дегеніміз жер бетіндегі материяның кеңістіктегі көрінісі, таралуы. Оны төрт бағытта:құрылым, функция, даму және басқару ретінде көруге болады. Аумақтық ұйымдастырудың мынандай сипаттары бар: 1.Орналасу – нысананың жер бетіндегі шоғырлануы, локальдануы. Олардың түрлері: нүкте, желі, ареал. 2.Аумақтық айырмашылық – құрылымы, тығыздығы және т.б. сандық пен сапалық қасиеттері бойынша жер бетінде дифференциалануы (бір жерден екінші жердің айырмашылығы). 3.Кеңістік қатынас – нысаналардың өзара қарым-қатынасы және сол арқылы бір-біріне өзара әсері. 4.Кеңістік байланысы (горизонталдық) – адамдардың, заттардың , энергияның, ақпараттың, капиталдың ағымы арқылы кеңістікті игерілген қатынас. 5.Аумақтық жүйелеу - өндірістік байланыстар арқылы біріккен бір-біріне ұқсас және байланыстың интенсивтік пен әртүрлілігі арқылы ерекшеленетін нысаналар тобы. 6.Аумақтық кешендер – белгілі бір аумақта вертикалдық байланыс арқылы біріккен әртүрлі нысаналардың өзара қарым қатынасы. 7.Аумақтық құрылым - өндірістік кешендер мен жүйелердің бөлшектену түрлері және өзара қатынасы. 8.Кеңістегі үрдістер – жер бетінде горизонталдық даму сипаты бойынша тұрақты өзгерістер. 9.Кеңістік морфологиясы – жекелеген нысаналардың, жүйелердің және кешендердің сыртқы және ішкі конфигурациясы мен формалары. 10.Аумақтық басқару – аумақтық ұйымдастыруға әртүрлі аспектіде (бағытта) әрекет жасау арқылы жасалатын біртұтас шаралар. Шаруашылықтың аумақтық құрылымы ШАҚ-ы бір-бірімен ажырамайтын үш формадан тұрады: 1.Өндірістік – интегралдық – құрылым - әр елдің өзара байланыста және қатынаста болу арқылы қарым-қатынастағы бір бөлігін айтамыз (зона,аудан, аймақ). 2.Салалық-аумақтық құрылым – негізгі өнеркәсіп және ғылым потенциалы, экономиканың негізгі салаларының құралуы мен орналасуы. 3.Желілік, торлық-торабтық құрылым - өндірістік инфрақұрылым және олар халықтың орналасуымен байланысы. жүктеу/скачать 152,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|