Дәріс тезистері № апта Дәріс тақырыбы және тезистер Сағат көлемі №1,2 дәріс Тақырып: Психологияға кіріспе. Психологиядағы әдістерді жіктеу
жүктеу/скачать 0,91 Mb.
|
ДӘРІСТЕР ТЕЗИСТЕРІ . Психология (электив) (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Темперамент және жеке адам
| Темперамент қасиеттерi:
Темпераменттiң мәндi қасиеттерiне жататындар: Эмоционалды қозу. Бұл қасиет әте әлсiз сыртқы және iшкi әсерлерге жауап беру қабiлеттiлiгi арқылы түсiндiрiледi. Зейiннiң қозуы-индивид психикасының икемделу қызметiн көрсетедi. Ол әсер ететiн тiтiркендiргiштердiң қарқындылығының аз ғана өзгеруiн байқауға қабiлеттi. Эмоция күшi. Б.М.Тепловтың айтуы бойынша ол мотивтердiң қанағаттану және қанағаттанбауына тәуелдi ''iс-әрекет энергизациясынан'' көрiнедi. (Қазiргi психологтар бұл қасиеттi эмоционалды көрiнулердiң қарқындылығы мен модалдылығы деп атайды). Үрейлiлiк. Б.М.Тепловтың түсiнуiнше үрейлiлiк дегенiмiз қатерлi жағдай кезiндегi эмоционалды қозу. Ол эмоционалды қозу мен үрейлiлiктi бөлдi. Эмоционалды қозу тiтiркендiргiш күшiне тәуелдi емес, ал үрейлiлiк тiтiркендiргiшке тiкелей тәуелдi. Ырықсыз әрекеттердiң реактивтiлiгi. Жағдай мен тiтiркендiргiштерге икемделу реакциясының қарқындылығының күшейуiмен сипатталады. Ерiктi мақсатқа бағытталған iс-әрекет белсендiлiгi. Б.М.Тепловтың айтуы бойынша нақты қойылған мақсатқа байланысты жағдайларды қайта жасау жолымен икемделу белсендiлiгiнiң жоғарылауы кезiнде көрiнедi. Икемдiлiк-икемсiздiк. Iс-әрекеттiң өзгеретiн талаптарына икемдiлiк. Резитенттiлiк. Басталған iс-әрекеттi әлсiрететiн және жүргiзбейтiн iшкi және сыртқы талаптарға қарсы тұра алу қабiлеттiлiгi. Субъективизация. Темперамент және жеке адам Темперамент пен жеке адам өзара тығыз байланысты. Темперамент жеке адам қасиеттерiнде, әсiресе мiнез ролiнде анықталады. Темпераментпен әсерленгiштiк, импульсивтiлiк, уайымшылдық қасиеттерi байланысты. Әсерленгiштiк- әр түрлi стимулдардың адамға әсер етуi, оларға жауап беру мен оларды есте сақтау мерзiмi. Бiрдей стимулдар жоғары әсерленгiш адамдарға әсер еткенде, олар сол әсерлердi өте ұзақ сақтайды және оған күштi жауап қайтарады. Эмоционалдылық- әр түрлi оқиғаларға байланысты адамның эмоциялық реакцияларының жылдамдығы мен тереңдiгi. Кей адамдар онымен болып жатқан барлық нәрселерге тым үлкен мағына бередi, ешқашан да тыныштық қалпында болмайды, үнемi әр түрлi эмоцияларда болады. Импульсивтiлiк- импульсивтiлiгi жоғары адамдар ойланбай бiр нәрсе iстеп қояды да, кейiн соған өкiнедi. Ол реакциялардың ұстамсыз, кенет пайда болуы мен iске асырылуына байланысты. Уайымшылдық- уайымшылдығы жоғары адамдар уайымдау, үрейлену салдарынан әр түрлi эмоционалды күйге түседi: қорқыныш, қауiптiлiк, үрей. Уайымшыл адамдар бейтаныс адамдардан, телефон шылдырынан, емтихан тапсырудан, көпшiлiк алдында сөйлеуден т.б. қорқады. Оның ойынша, дүниедегi барлық нәрсе оған қауiп төндiредi. Адамның мiнез-құлқы туа пайда болған белгiлi бiр тип өзгешелiктерiне ғана байланысты емес, жүйке жүйесi қызметiнiң өмiр сүру барысында қалыптасатын түрiмен де байланысты болады. Кейде тыныш отырған флегматик холерикше буырқанып, күйiп-пiсуi мүмкiн де, ал холерик өз күш-жiгерiне сенбей меланхолик жағдайына түсуi де мүмкiн. Бұл жерден бiз аралық темпераменттердiң болатындығын байқаймыз. Темпераменттiң табиғи, қарапайым көрiнiстерi балалық шақта жақсы көрiнедi. Бала өскен сайын сыртқы ортамен қарым-қатынасы күрделене түсiп, одан алған әсерi де молая бередi. жүктеу/скачать 0,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|