Мәдени- обьективті детерминацияның ішіне заттық, орта , ұлттық мәдениеттің обьективтіленген элементтері және табиғи ладшафттық жағдайлар жатады.
Мәдени-психологиялық детерминация дегеніміз – ұлттық сана сезімнің элементтері, әлеуметтік тарихи ес. Бұл жерде әлеуметтікиестің негізгі бөлігі тарихи бөлімге және тәжірибиеге, ұлттықсана сезімнің нормативті элементтеріне көп назар аудару керек.
Тұлғаның рухани бейнесін қалыптасуында обьектияті мәдени «тіл» факторы үлкен орын алады. Жеке адамның тілдік этностық байланысты өте күрделі. XXғасыр басында В.Гумбольлдт әлемді көрудің ерекше көріністің, ішкі тілдік факторлар мен халық рухы арасындағы үзілмес байланысының бар болуы туралы ой айтқан. Сонымен, тіл адамның әлеуметтенуінің 1ші формасы.
Көптеген этнопсихологиылық мектептер мәдениетпен жеке даралық қасиеттердің арасындағы байланысты зерттеуге бағытталған. Америка мәденинттанушысы М.Херсковиц былай деген: « Мәдениет – адамның қолдан жасаған ортаның бір бөлігі, табиғи еместің барлығы -мәдениет»
Тұлға әлеуметтенудің қандай да болмасын мәселелерін қарастырғанда олардың барлығы баланың өз халқының мәдениетіне кіруімен – инкультурациямен байланысты. М.Херсковицтың әлеуметтену және инкультурация ұғымдарын ерекшелегенде инкультурайияны индивидтің адамзат қоғамына интеграция, әлеуметтік рольдерді атқаруға қажет тәжірибиені жинау деп түсіндіріледі. Инкультурацияның нәтижесінде мәдениетті, тілді, салттарды, құндылықтарды т.с.с жақсы меңгерген адам.
Достарыңызбен бөлісу: |
