Жұбандық Гүлсім пбсд а11 Тақырыбы: Тұлға сүйектері. Тұлға сүйектерінің қосылыстары. Тақырып бойынша сұрақтар тізбесі


Құйымшақтың ерекщелігі және латынша атауы?



бет5/5
Дата07.02.2022
өлшемі345,84 Kb.
#89832
1   2   3   4   5
Байланысты:
Жұбандық Г.Ғ.

Құйымшақтың ерекщелігі және латынша атауы?

Құйымшақ омыртқалар 45 омыртқалардың бірігуіненпайда болады, омыртқалардың тек денесі бар. Құйымшақ қалдық мүше.
Оқушылардың өз бетімен жұмысы:
Тапсырма №1.
С уретке қарап сүйектің құрылысын жазыңыз?

1

Сүйекқап

2

Өзекшелер

3

Борпылдақ қабат

4

Қыртыстты қабат

5

Жілік майы

6

Остеоциттер

7

Қантамырлар


Т апсырма №2. Адам қаңқасының құрылысын жазыңыз

1

Бассүйек

2

Жоғарғы жақ сүйегі

3

Төменгі жақ сүйегі

4

Бұғана (омыртқа бағанасы)

5

Иық белдеуі

6

Тоқпан жілік

7

Төс

8

Қабырғалар

9

Кәрі жілік

10

Шынтақ сүйек

11

Жамбас сүйек

12

Сегіз көз

13

Білезік сүйектер

14

Алақан сүйектер

15

Саусақ сүйектері

16

Ортан жілік

17

Тізе тобығы

18

Асықты жілік

19

Асықты жілік шыбығы

20

Өкше сүйек

21

Табан сүйектері

22

Бақай сүйектері


Тапсырма №3.
4.Сүйектің химиялық құрамын жазыңыз?

Сүйек


Су

50%

Органикалық зат

28,15%

Бейорганикалық зат

21,85%

Май

15,7%


Тапсырма №4.
Омыртқа иілімдері түрлерін атаңыз...
Омыртқа жотасы төрт жерінен алға және артқа қарай иіледі. Мойын мен бел омыртқалардың тұсында екі иілім алға қарай иілген. Арқа мен сегізкөз омыртқаларының тұсында екі иілім артқа қарай иілген. Жаңа туған нәрестенің омыртқа жотасы түзу, иілімдері болмайды. Нәрестенің мойны қатқанда - мойын, отыра бастағанда арқа иілімі білінеді. Қаз тұрып жүре бастағанда бел мен сегізкөз омыртқаларының тұсындағы иілімдер байқалады. Иілімдер 18-20 жаста толық қалыптасады. Омыртқа жотасының иілімдері кеуде, жамбас қуыстарының мөлшерін кеңейтеді. Иілімдер дененің тепетеңдігін жеңілдетіп, жүгіріп, секіргенде серпімділікті күшейтеді. Бұл омыртқалардың бірімен-бірі жалғасқан жеріндегі шеміршектердің созылғыштық қасиетіне де байланысты. Омыртқа жотасының алға және артқа қарай иілімдері адамның тік жүруіне байланысты қалыптасқан. Бұл - қалыпты құбылыс. Ал омыртқа жотасының бір бүйіріне қарай иілуі бұзылғанда сколиоз (грекше - қисаю, иілу) ауруы пайда болады.



Тапсырма №6
Глоссарий (латын терминдерін жазыңыз)



  • columna vertebralis –позвоночник-омыртқа жотасы

  • os coccygis - кончик -қаз құйымшақ

  • сostae –ребра-қабырға

  • vertebrae lumbalis –поясничный позвонок

  • sternum –грудина-төс сүйегі

  • compages-структура-құрылым

  • vertebrae sacrales кречтцовые позвоночник-омыртқалысакрум

  • vertebrae thoracicae –грудные позвоночник

  • vertebrae cervicales-шейные позвоночник-мойын омыртқасы


Тапсырма №7
Сколиоздың түрлерін ажырат...



Химиялық жолмен орнатылған корсет(рентген суреті)
Сколиоз (көне грекше: σκολιός, лат. scoliōsis — қисық, қисайған) — омыртқаның бір бүйірге қарай қисаюы Сколиоздың туылғаннан болатын және жүре пайда болатын түрлері бар.
1) Туылғаннан болатын сколиоз омыртқа, қабырға мен жауырынның және төс сүйегінің әр түрлі себептерден дұрыс дамымауынан болады. Сколиоздың бұл түрі нәресте туғаннан кейін немесе алғашқы қадамын жасағанда, кейбір балаларда аурудың белгілері 5 — 6 немесе 12 — 14 жаста байқалады. 
2)Жүре пайда болатын сколиоздың себебіне қарай рахиттік, статик, неврогендік және үйреншікті (идиопатик.) түрлері болады. Рахиттік сколиоз негізінен рахит ауруына шалдыққан балаларда кездеседі. 

Тапсырма №8
Есептердің шешімін тап!..

  1. Сот медициналық сарапшыға омыртқа топтарының түгелдігін анықтау үшін қайта қазып алынған ересек адам өлігі әкелінген. Сарапшы омыртқа топтарын айыру үшін , олардың қандай ерекшеліктерін білуі керек?

  2. Даму сатысында адам тік жүретін болғандықтан сегіз көз омыртқалары бірігіп сегіз көз сүйегін құраған. Сегіз көз сүйегінің қандай құрылымы бірігудің салдары болып табылады?

  3. Қабырға препараттарын әзірлегенде олар белгілі бір уақыт жоғарғы t° қыздырумен жұмсартылады. (Мецерация) Егер жұмсартылу ұзақ болса, қабырғалар 2 бөлінеді. Қандай?

1 Есеп. Сот медициналық сарапшыға омыртқа топтарының түгелдігін анықтау үшін қайта қазып алынған ересек адам өлігі әкелінген. Сарапшы омыртқа топтарын айыру үшін , олардың қандай ерекшеліктерін білуі керек?


Жауап:Омыртқа жоғарғы мойын бөлімі өзінің анатомиялық құрылымының ерекшелігіне байланысты краниовертебральді ауысу деп саналады.Омыртқа бағана өзінің дамуы мен өсуі барысында вертикальды жүктемеге қарсы тұра алатын серіппелі жүйеге айналған мойындық және бел лордозымен және бел лордозымен және сегізкөз-құйымшақ кифохымен ерекшелінеді.


Есеп№2. Омыртқаларды бөлімдерге бөліп, әр омыртқаның ерекшеліктеріне тоқталу.Мойын омыртқаларды көлденең өсіндісінде тесік болуына, кеуде омыртқаларды – қабырғалық шұңқырына, бел омыртқаларды аталған құрылымдардың жоқтығына, сегізкөз сүйегіне, құйымшақ омыртқаларын – біріккен ең кіші омыртқалар ретінде қарап айырады.
Жауап:Сегізкөз 5-ші бел омыртқасының төменінде,5 омыртқаның тікелей бірігуінен пайда болған.




Өз жауабын есеп берілгеніне сай қорытындылау

Тақырып бойынша тесттік бақылау


І- нұсқа

1. Сүйек ұлпасының жасушасы:


а) остеобласт
б) остецит
в) остеокласт
г) остеон
д) оссеин

2. Жалпақ сүйектерді ата


а) қар,сан, жауырын
б) қабырға, омыртқа, жамбас
в) жамбас, төбе, жауырын
г) сан, білезік, самай
д) шынтақ, жауырын, төс

3. Сүйек өседі:


а) метафиз арқылы
б) тығыз қабаты арқылы
в) кемікті қабаты арқылы
г) диафиз арқылы
д) эпифиз арқылы

4. Қай омыртқада денесі жоқ:


а) І мойын
б) ІІ мойын
в) І бел
г) І сегізкөз
д) І кеуде

5. Қай омыртқада тісті өсінді бар:


а) І мойын
б) ІІ мойын
в) І бел
г) І сегізкөз
д) І кеуде

6. Қай омыртқалардың қылқанды өсіндісі екіге айырылған:


а) мойын
б) кеуде
в) бел
г) сегізкөз
д) құйымшақ

7. Кеуде омыртқалардың ерекшеліктері:


а) денелері біріккен
б) қабырға ойыстары бар
в) денелері үлкен
г) өсінділері жоқ
д) қылқанды өсіңдісі үлкен
8. Бел омыртқалардың ерекшеліктері:
а) омыртқа денелері біріккен
б) қабырға ойыстары бар
в) денелері үлкен
г) өсіңділері жоқ
д) тісті өсінді бар

9. Түтікті сүйектердің шеттері:


а) диафиз
б) эпифиз
в) метафиз
д) лордоз
е) кифоз

10. Төстің өсіндісі:


а) бізтәрізді
б) емізікшетәрізді
в) семсертәрізді
г) құстұмсықтәрізді
д) акромион

11. Дұрыс жауап тап:


а) кеуде қанқасы түзілген 12 жұп қабырғалардан және кеуде
омыртқаларынан
б) кеуде қанқасы түзілген 12 жұп қабырғалардан және төстен
в) кеуде қанқасы түзілген 10 жұп қабырғалардан және кеуде
омыртқаларынан
г) кеуде қанқасы түзілген 11 жұп қабырғалардан, төстен және
кеуде омыртқаларынан
д) кеуде қанқасы түзілген 12 жұп қабырғалардан, төстен және
кеуде омыртқаларынан

12. Лордоз – бұл:


а) омыртқа бағанасының мойын бөлігінде қисаюы
б) омыртқа бағанасының кеуде және бел бөліктерінде қисаюы
в) омыртқа бағанасының кеуде және құйымшақ бөліктерінде
қисаюы
г) омыртқа бағанасының бел және құйымшақ бөліктерінде
қисаюы
д) омыртқа бағанасының мойын және бел бөліктерінде қисаюы

13.Sternum -қай сүйек


а) қар
б) төс
в) жауырын
г)қабырға
д) бұғана

14. Сегізкөздің буын беттері:


а) жартылайайшық
б) дисктәрізді
в) құлақшатәрізді
г) семсертәрізді
д) айтәрізді
15. Сosta-қандай сүйек
а) қабырға
б) омыртқа
в) жауырын
г) сегізкөз
д) төс

16. Кифоз – бұл:


а) омыртқа бағанасының мойын бөлігінде қисаюы
б) омыртқа бағанасының кеуде және бел бөліктерінде қисаюы
в) омыртқа бағанасының кеуде және құйымшақ бөліктерінде
қисаюы
г) омыртқа бағанасының бел және құйымшақ бөліктерінде
қисаюы
д) омыртқа бағанасының мойын және бел бөліктерінде қисаюы

17. Қабырғаның қай бөлігі кеуде омыртқалардың көлденең өсіндісіне бекиді:


а) басы
б) мойыны
в) денесі
г) ұшы
д) аяғы

18. Омыртқа жотасы латынша атауы


а) costa
б) sternum
в) os
г) sacralis
д) columna vertebrae

19. Негізгі қабырғалар саны ерекшелігі?


а) 12 саны
б) 3 қабырға тікелей төске бекиді
в) 7 қабырға шеміршек арқылы төске бекиді
г) 7 қабырға тікелей төске бекиді
д) 2 қабырға ешқайда бекімейді

20. Түтікті сүйектерді ата


а) сан, қар, балтыр, шынтақ
б) қар, білезік, жауырын
в) сан, балтыр, мықын
г) шыбық, қар, шат
д) шынтақ, қар, бұғана

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет