Этникалық топтар арасындағы өзара байланыс
жүктеу/скачать 8,15 Mb. Pdf көрінісі
|
Шакирқызы Б. Вс 14-45 Социология
- Бұл бет үшін навигация:
- ДИСКРИМИНАЦИЯ
| ӨЗДІГІНЕН ОРЫНДАЛАТЫН
БОЛЖАМ Өздігінен орындалатын болжам - күткен жағдай іс жүзінде орындалады деген сенім. Өздігінен орындалатын болжам - бұрмаланған пікірлердің сақталуына көп эсер ететін меха - низм. Мысалы, егер ақ нәсілді америкалық мүғалімдер афроамерикалық студенттердің математиканы меңгере алмайтынына сенсе, студенттер- ге оны үйрету үшін көп уақыт жұмсамауы мүмкін. Нәтижесінде, афроа- мерикалық студенттер басқа студенттерге қарағанда, математикадан жоғары нәтижелерге жетпейгін болады. Егер христиандар, яьудилер өздерін басқалардан жоғары санайды деген сенімде болса, онда олар яьу- дилермен араласудан аулақ болар еді. Христиандар кейін яьудилердің басқа яьудилермен ғана араласатынын көргенде, олар мұны яьудилер өздерін жоғары санайтынының дәлелі ретінде қабылдады. Нәсіл және Обаманың президенттігі 2008 жылғы 4 қарашзда Барак Обама АҚШ президент! болып сайланды. Обаманың афроамерикалық екені мәлім. Оның анасы - ақ нәсілді америкалық, әкесі - кениялық қара нәсілді кісі болған.Айта кетейік, Обаманың президенттігіне қотам көрсеткен наразылықтар «ақ* америкалық ортадағы афроамерикалықтарға қарсы бурмалантан пікірлердің кеңінен таратанын көрсетгі. Біріншіден, қоғамдық сауалнамаларда Обамата қатысты берген жауаптар нәсілдер арасында елеулі айырмашылық бәр екенін көрсетті. 2011 жылы тамыз айында афроамерикалықтардың 81 пайызы Барак Обаманың президент болуын қолдаса, латынамерикалықтардың 49 пайызы. ақ америкалықтардың 33 пайызы ғана жақтады. Оған дейін басқа бірде-бір президентке қатысты соншалықты әрқилы пікір болматан. Екіншіден, әу бастан-ақ Обаманың президенттігіне қарсы турақты турде нәсілдік айыптаулзрдың кейбірі теледидар арқылы және ашық қотамдық форумдарда, бэсқәлары мәтіндік ха- барламалар, электронды пошта және интернет арқылы (Edge, 2010) таратан. Тіпті сайлау қарсаңында өткен Обаманың үгіт-насихат науқанына қарсы наразылықтар болды. ДИСКРИМИНАЦИЯ Адамдарды санатына байланысты кемсіту, өзіне тең емес деп санау дискриминация деп аталады. Бұрмаланған пікір - қалыптасқан ой, көзқарас; дискриминация - жасалатын іс-әрекет. Әдетте екеуі қатар кездеседі. Мысалы, егер бастық афроамерикалықтардың білімі «ақ»меткер болса немесе ата-анасы ұлтаралас қарым-қатынасты қолда- майтын болса, баласы амалсыздан дискриминацияға барады. Дискриминация жасырын түрде болуы да (афроамерикалық оқу- шыға ақ нәсілді оқушыдан гөрі аз назар аудару), ашық түрде болуы да мүмкін (нәсіліне немесе үлтына байланысты біреумен кездесуден бас тарту). Мысалы, бір эксперименттік зерттеуде тартымдылығына, қа- рым-қатынастар құру қабілетіне, бойшаңдығы мен талғаммен киінуі- не қарай жас жігіттер іріктелген. Оларға жалған түйіндемелер берілді. Олар мұны алып хабарландыруда ұсынылған бос жұмыс орындарына орналасуға барды (Pager, Western & Bonikowski, 2009). Басқа да ұқсас зерттеулердегідей (Bertrand &Sendhil, 2004), сүхбаттасуға барған ақ нә- сілділерге латынамерикалықтардан гөрі көбірек ұсыныс жасалды. Ал латынамерикалықтарға деген ұсыныстар афроамерикалықтарға қарағанда көп болған. |