Физиология (гректің physis – табиғат, logos – ілім)


Көлденең жолақты қаңқалық



бет18/72
Дата08.11.2023
өлшемі0,71 Mb.
#190192
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   72
Байланысты:
физиология

Көлденең жолақты қаңқалық: қаңқа еттері, тіл, көз, жұтқыншақ, өңештің жоғары бөлігі, көмей.
Адам салмағының 40%-ын алады.
Қызметі: -ми қыртысымен байланысты,адамдағы ерікті қимыл әрекетке жауап береді,
-кеңістікте дененің қозғалуы,
-денені бірқалыпта ұстау,
-қан мен лимфаның жылжуын қамтамасыз етеді,
-жылу өндіру.
Бірыңғай салалы бұлшық ет: теріде, ішкі ағзалардың, сөл мен несеп түтіктерінің, қан және лимфа тамырлары, өкпе, кеңірдек, жыныс ағзалардың қабырғалары.
Қызметі:
-қуысты ағзалар мен түтіктерді кеңейтіп тарылтады да, бүкіл ішкі ағзалар қызметіне қатысады;
-сфинктерлік. Мысалы: қуықтағы зәр, жатырдағы ұрық сақталып тұрады осы қызметтің арқасында.
-тамырлардың саңылауын өзгертіп, қан айналымдағы О2 мен қоректік заттарға қажеттілікті реттеу;
-сонымен қатар, буын арасындағы байланыстар сіңір-тарамыстарғада әсер ете алады.
Жалпы бұлшық ет тіндеріне қозғыштық, қозуды өткізу қасиеті тән.
Ет тіндерінің 2-типті талшықтары болады: - интрафузальды
-экстрафузальды
Ет талшықтарының қозуды өткізу шапшаңдығы сомалық жүйке талшықтарынан төмен. Қозу ет талшығының сарколеммасы арқылы әртүрлі жылдамдықпен өтеді. Мысалы: қаңқа етінде секундінде 3,5-14м; бірыңғай салалы етте 0,5мм-ден 5-10 см-дей өтеді.
Ет тіні серпімді болады. Ет талшығын босатсаң, ұзындығы сол бастапқыда қалай болды, сол орынға қалпына келеді.
Өткізгіштік қасиет та тән болады. Яғни, қозуды өткізу қабілеттілігі.
Еттің лабилдігі- 200-300.
1 бұлшықеттегі мифибриллар саны 2000 жоғары. Ұзындығы 2-3мм болатын саркомер жиырлғыштың бірлігі болып саналады.
Ең басты қасиеті мен қызметі- жиырылу.
Жүрек етінде- автоматиялық қаисеті бар. Орталық жүйке жүйесінің әсерімен жиырылады. Қаңқа еті тұлғалық жүйке жүйесімен байланысты.
Егер әртүрлі себептермен ет ұзақ уақыт жиырылмаса- атрофия.
Етті арнайы әдіспен шынықтырып, жеке ет талшықтары үлкейеді- гипертрофия.
Практикада етті тікелеі не болмаса жүйке арқылы әсер етіп қоздырып көруге болады. Жиырылу- сырттан келген тітіркеніске жауап. Бір эфференттік жүйе тармақталып, талшықтармен мионевралдық түйіспе құрайды. Ет талшықтарының саны : 3-6дан 2000-ға дейін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   72




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет