Технологияның әсері.
Ресурстардың бағасы.
Салық, дотациялар әсері.
Бәсекелестік деңгейі.
Жарнама, маркетинг және тағы басқа факторлардың есебінен сату жағдайын жақсарту сұранысты көбейтеді. Ал сұраныс ұсынысты тудыратыны айқын.
Егер нақты нарықтық баға тепе-теңдік бағадан төмен болса, берілген бағада сұраныс шамасы ұсынылған тауар көлемінен артық болады, онда екеуінің арасындағы айырма артық сұраныс немесе тапшылық деп аталады.
2. Нарықтық тепе-теңдіктің өзгеруі. Мемлекет баға белгілеуі , салықтардың әсері
Егер нақты нарықтық баға тепе-теңдік бағадан жоғары болса, ұсыныс көлемі сұраныс көлемінен артып нарықта артықшылық орнайды. Сатушылар тауар қорының көбеюіне өздерінің жоспарларын өзгерте отырып жауап береді. Біреулері өнім шығаруды қысқартады, басқалары сатып алушыны тұтынуын жоғарлатуды бағаны төмендету арқылы ынталандырады.
Кесте. 2.1. Нарықтық жағдайлар .
Баға,
Тенге
|
Ұсыныс көлемі
|
Сұраныс көлемі
|
Тапшы-лық
|
Артық-шылық
|
Бағаға қысым бағыты
|
8
16
24
32
40
|
10
30
50
70
90
|
70
60
50
40
30
|
60
30
0
-
-
|
-
-
0
30
60
|
Жоғары
Жоғары
Төмен
Төмен
|
Жоғарыда қарастырылған (2.1сұрағында ) ұсыныс және сұраныс факторлары тепе-теңдік шамалар Р0 және Q0 қалай ықпал ететінін айта кеткен жөн.
Сұраныс және ұсыныстың өзгеруінің төрт ережесі анықталады.
Сұраныстың артуы тепе-теңдік баға мен тепе-теңдік тауар көлемінің өсуіне әкеледі.
Сұраныстың кемуі тепе-теңдік баға мен тепе-теңдік тауар көлемінің төмендеуіне әкеледі.
Ұсыныстың артуы тепе-теңдік бағаның төмендеуіне және тепе-теңдік көлемнің жоғарлауына әкеледі.
Ұсыныстың қысқаруы тепе-теңдік бағаның жоғарлауына және тепе-теңдік көлемнің төмендеуіне әкеледі (сурет 2.6).
Достарыңызбен бөлісу: |
