Искакова Ж. М., Симбаева С. О



Pdf көрінісі
бет34/67
Дата19.12.2021
өлшемі0,89 Mb.
#103324
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   67
Байланысты:
ҚАЗІРГІ-ҚАЗАҚ-ӘДЕБИЕТІ-конвертирован

 
аласұрған,
 
тек  табиғатты  медеу  тұтып,  соған  бас  ұрған, 
Жаратушы  Иемен  тiлдесiп,  жаратылыстың  құпиясын  бiлмекке 
ұмтылған ерекше болмысты адамның жан толғанысы мен жүрек 
шерi. 
Жаратушы Иеге: 
Қорқыттың кiм екенiн 
  
 
 Жаратушы өзiң болмасаң
О,Тәңір, 
Түсiнбейдi бұл тобыр, – 
деп наз айтып, налыған Қорқыт: 
Көк төрiнде –  


74 
 
Сен жалғыз, 
Жер бетiнде –  
Мен жалғыз, – 
деген  күңiренiсiн  күрсiнiспен  айтады.  Қорқыт  болып  күңiренiп,  
Қорқыт  болып  налыған  ақын  Жаратушы  Иеге  деген  шексiз 
сенiмiн осы жолдармен бiлдiрiп тұрғандай. 
Жердегi тiрлiкке көңiлi толмаған Қорқыт: 
Мен де ұмытам Сенi! 
Бұдан былай- 
Өзiме-өзiм-Құдай, – 
деген  сәтте  Күн  тұтылып,  Жер-қозғалғандай  болады  да,  кәрi 
жартас  құлап  түседi.  Жартас-Дауыс  Қорқытқа  «Құдай  болмағың 
құр  қаңқу»  дейдi.  Оны  да  тыңдамаған  соң,  Жартас  басындағы 
Шырғай ағашқа жай түсiп құлайды. Ендi Шырғай дауыс: 
Құдай бола алмайсың, 
Қорқыт! 
Мен тәрiздi! 
Омақаса жығылып, 
Сен де бiр күн- 
Тынасың,- 
дейдi.  Қорқыт  шырғай-ағашқа  балта  сiлтеген  кезде,  одан 
таңғажайып үн шығады. Сол сәтте Дауыстар сөйлеп, Тәңiрге тiл 
тигiзбей, райынан қайтуын өтiнедi: 
–Сен де-өлесiң , 
Қорқыт! 
Көресiңдi көресiң – 
Қорқыт. 
– Өлесiң, – 
десiп жамырайды. 
Шырғай-Ағашқа  балта  сiлтеген  сайын  Таңғажайып  үн 
әуелеп, күллi дүниенi ұйытады. 
Қорқыт туралы аңыздың бiрi-оның қобызды дүниеге әкелуi 
болса,  осы  желi  Иран-Ғайыптың  дастанында  мәнi  тереңдеп, 
тартыспен  берiледi.  Қорқыттың  өлiмнен  қашуы  –  өлiммен 
арпалыс, оған қарсы күрес болып көрсетiледi. 
Екiншi  көрiнiсте  –  оң  қолына  аса,  сол  қолына  шырғай 
ағаштан  жасалған  қобыз  ұстаған  Қорқытты  жанды-жансыз 


75 
 
табиғатпен  тiлдесiп  келе  жатқан  сәтiнде  кездестiремiз.  Аққу-
дауыстар: 
Қобыз үнiне 
Зармыз... 
Қорқыт, – 
деп  назданады.  Тырна  дауыстар  Қорқытты  күткен  сұлу  да 
сұңғыла  жар  бар  екенiн  жеткiзедi.  Сол  сәтте  Қорқыт  қобызын 
шалады.  Күй  соңы  елеске  ұласады.  Елес  iшiнде 

Қорқыт  күйiнiң 
талып
 
естiлген үнiне елтiп, қырық қызды қасына ертiп, Қорқытқа 
жетпек болып жолға шыққан Сарын
-
ару. Таңғажайып үнге елiтiп, 
күн
-
түн  сапарда  келе  жатқан  қырық  қыз  шөлге  ұрынады.  Ақыры 
қырық  қыз  да  мерт  болып,  Сарын
-
Ару  табаны  ойылғандықтан 
ақсаңдай  басып  жетiп,  Қорқыттың
 
қарасын  көргенде  ес
-
түссiз  
құлайды.  Қорқытқа  қатысты  аңыздардың  тағы  бiрi
-
қырық  қыз 
бен  ақсақ  қыз  туралы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   67




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет