Жасампаздық қиырында
жүктеу/скачать 406,43 Kb.
|
| ТӨРТІНШІ БӨЛІМ
СОҢҒЫ АЯЛДАМА ОТПЕН ОЙЫН Бесінші ғаламшардан келгендер жеңіліске ұшырап, қара ниеттері әшкереленіп, күллі кіші әлемге мәшһүр болғаннан кейін ғалым-ғарышкерлер алапат кеменің ішін ретке келтіруге кіріскен еді. Кеме ішінде қанша дегенмен де біраз нәрселер бүлінген болатын. Әсіресе, темір адамдардың айқастары аса қатерлі болған-ды. Сырттан келген темір адамдардың кеме ішіне қалыптаса алмай, дәліздегі қақтығыстар кезін-де әрдемеге бір соқтығысып, қатты сасқалақтағаны бар. Олардың істен шығып құлағандарын сүйретіп, арнайы бөлмелерге алып бару да осы алт темір адамның мойнына жүктелген. Тәкен бастаған топ сол темір аламдардың иықтарына отырып алып, олардың әрбір жасаған жұмыстарын кадағалауда Егер мына сығылу аймағынан аман-есен шығып, Жерге қарай бет алып, демдерін алса, онда бірте-бірте ұлғайып, темір адамдардың өздерімен теңесер еді. Сол арман ғалым-ғарышкерлерді одан сайын жігерлендіре түскен. Енді ғалым-ғарышкерлер мұндай бөтен аймақта ештемеге де сенуге болмайтынын анық сезді. Соңғы сәттерде бәрі де қындарына сәулелік тапаншаларын ілген. Өйтпеске еш шаралары да жоқ. Тағы бір шабуылдың бола кетпесіне кім кепіл. Тәкен де, Азамат, Сәлмен, Сәрсенбі, Жақан мен Сейдолла да демалысты қойған. Кеңістік иірімінен шығудың өзі де оңайға түспейді. Егер бәрі тыныш, бәрі жақсы болғанда, осы кезде бәрі де әлдеқашан кеңею кеңістігінде болған болар еді. Өмір болған жерде, қоғам мен адам бар жерде осындай кақтығыстардың болып жататыны да анық. Адам адамға кедергі жасамаса, ол әлдеқашан әділдік әлемінде өмір сүрген болар еді. Бір ғаламшардың тұрғындары қолдаған нәрсені екінші ғаламшардың тұрғындары мойындамайды. Сөйтіп кете береді. Егер де үлкен ғаламшар тұрғындарының ой-пікірін бесінші ғаламшардың тұрғындары қолдағанда, мұндай қақтығыс орын алмас еді. Ғалым-ғарышкерлер алапат кеменің қақтығыстан бүлінген біраз жерлерін, темір адамдардың шебер қолдарымен қалыпқа келтірді. Кемеде қосымша детальдардың бары да өздеріне бір пайда еді. Егер ол болмаса, мына алапат кемені детальдары мұнда қайдан табылсын. Ал оны жасау тағы да көп уақыт алмақ, әрі оны өз орнына келтіру де оңайға соқпақ емес. Сондай кедергілерді де жеңіп шыққан ғалым-ғарышкерлер іштей қуанып, тағы да анау-мынау қалған олқылықтарды түзеп жатқан еді. Кенет басқару пультіндегі сырттан жеткен дабылды білдіретін түрлі-түсті шамдар жыпылық қаға жөнелді. Алапат кемені ішінде бәрі де бар. Сырттағы кең кеңістікте, кемеден көптеген шақырым қашықтықта келе жатқан бөтен денені де тіркеп алатын күрделі жүйелер де қалтқысыз жұмыс істеп тұр. Жұлдызаралық сапарда ондай жүйесіз кемемен сапар шегу қауіп туды- рады. Ғалым-ғарышкерлер ол жағын да мықтап бақылауға алған. Соның арқасында олар өздеріне төніп келе жатқан тағы бір қатерді дер кезінде сезді. Олардың әуелдегі қатер төндірушілер екені алыстан-ақ жақсы байқалды. Жаулап алушылардың осылайша қайта бір оралатынын ғалым- ғарышкерлер де алдын ала сезіп жүрген де болатын. Қаптаған ғарыш кемелері бері жақындап, алапат кемені қоршауға алды. Өздері аса кішкентай, кеме аса үлкен көрінетіндіктен оның жан-жағын бақылап керу де оңай емес-ті. Бүгінде өздері алапат кемедегі тікелей бақылау құралдарын да қолдана алмайды. Тек темір адамдардың қолдарымен ғана басқара алады. Оның да кейбір қиындықтары бар. Кемелер айналып ұшып жүр. Тәкен тағы да толқып, бір орнында байыз таппай кетті. Сасқанынан жанындағы ұлудай ғана адамға жалтақ-жалтақ қарай берген. Ол көп жағдайда Тәкенге ақыл-кеңес беретін. Бұл жолы ол бір жамандықты сезгендей үнсіз. Өздерінің үлкендіктеріне сай жасалған телебайланыс құралдарының экранынан бақылағанда, болса да ол кемелер үп-үлкен болып көзге шалынады. Ал егер темір адамдардың көзімен қарар болса, онда ол кемелер кіп-кішкентай болып шалынбақ. Мұндайда болса да адамдар үлкен болуды армандайды. Осы кемеге шабуыл жасағалы келе жатқандар да кішкентайлықтарынан әбден жалығып, үлкен болуды армандағандар. Мына алапат кемені қолдарына түсірсе, сөйтіп, кеме кеңістігіне шығып алса, содан соң даңғыл жұлдызаралық жолға түсіп, Жерге қарай тартпақ. Олардың бұл мақсаттары о бастан-ақ болса да түсінікті еді. Тәкен ұзақ ойланған жоқ. Ұзақ ойланатын уақыты да болмаған. Ол енді Темірбек арқылы басқару жүйелеріндегі кем-кетіктің бәрін де тексеріп шықты. Осындай істі қалғандар да қайталаған. Кеменің техникалық жүйелерін қадағалауды Азамат Амангелдіұлы енді темір адам арқылы кеменің сыртқы жағындағы, қабырғаға тақай орналастырылған қорғаныс пен шабуыл кемелерін шабуылға дайындады. Бұл енді қажет еді. Тәкен Нартайұлы да бұл жолы онысына қарсылық білдірген жоқ. Бәрінен де көзбен көріп, ішпен біліп тұр. Темір адамдар да әрқайсысының биобайланыстағы ұқсастары болғандықтан өздері сезгенді сезіп, мұқият қарап тұр. Мұндай жағдайдағалым-ғарышкерлер өзді өзді темір адамдарының көздері арқылы берілетін телекөріністен экранға қарап отырып, сырттағыны ап-анық көре де алады. Жер ғаламшарынан кіп-кішкентай ғана бақылау құралымен адам баласы ғаламат жұлдызаралдарды сол кішкене шыныға қалай сыйғызып көрсе, бұлар да алапат кемені қоршай тынымсыз ұшып жүрген қарақұрым ғарышкемелерін дәл солай көре алды. Ол кемелер алапат кемені айналып ұша-ұша кеменің өзіне қарай жақындай түскенде, көзге бейнебір сақиналы ғаламшарды елестеткенде Тәкен Темірбек арқылы мынандай мәлімдеме жасады. — Достар! Біздің тағдырымыздың шешілер сәті келді! Мына бізді қоршағандар бізге жақсы ниетпен келген жоқ! Бұл жолы бізге де қарулы кемелерімізді қолдануға тура келер. Өйткені қоршағандардың қарулы екендері айқын байқалады. Өткендегі қоршау, сол кездегі айқас дегеннің бәрі де мынамен салыстырғанда жай нәрсе болып қалатын да шығар. Ендігі айқас, нағыз айқас болмақ. Біз он екіміз. Темір адамдар әрқайсымыздың ұқсасымыз. Былайша айтқанда, қосымшамыз. Сондықтан да темір адамдарымызды тиімді пайдалана білуіміз керек. Жаяулармен айқасатын да осылар. Алапат кемемізді басқаратын да, мына сығылу аймағынан кемені алып шығатын да осылар. Енді аяушылық деген сезімнің де жөні жоқ сияқты. Менің айтайын дегенім осы. — Тәкеннен кейін Азамат Амангелдіұлы сөз алды. Оның сөздерін Алғыр қайталап тұрды. — Кемедегі қорғаныс жүйелері қалыпты жұмыс жасап тұр! Қарсы шабуылға шығатын ғарыш кемелері тобын да дайын еттік! Олар алдын ала берілген бағдарлама бойынша ұшады. Ендігі басты үмітіміз де солар! Әрине біз қуатты қаруды қолдануды ешқашан да қалаған емеспіз. Осы кезге дейін оны қозғамай да келіп едік. Енді мына шабуылшылардың па ниеттері бұл қаруымызды да қолдануымызға мәжбүр еткелі тұр. Сондықтан сөздің тоқ етері, алапат кемемізді қорғайтын кемелер тобы ұшуға дайын! - Рахмет! — деді оған Темірбек. - Қалған ұқсастар да бейнебір ғалым-ғарышкерлердің өздері сияқты әңгімеге кірісіп те кеткен еді. Егер осыны сырттан бір адам бақылап тұрған болса, онда тек темір адамдардың кемесі бұл деп те ойлар еді Ал мұндағылар он екі. Санамен ойлай білетіндері алтау, сол ойды қайталайтындары да алтау. Осындай қысқа дайындық мерзімі де лезде өте шыққан. Енді бұлар ширақ қозғалмаса, жағдайларының кенеттен қиындап кетуі де ғажап емес. Тәкен мен Темірбекке қараған бәрі де. Бірақ осы жерде ұлудай адам дыбыс күшейткіші арқылы мынаны мәлімдеді. - Қауіп таяп келеді. Бүл жолы шабуылшылар алапат кемені отқа орамақ! Ондай оқ бораны кезінде кімге не жасап жатқанын айыру да қиынға соқпақ! Сондықтан өте сергек болыңыздар! Ширақ қозғалыңыздар! Мен бар шама-шарқымша көмектесермін. Ал, іске сәт! - Рахмет! - деді Темірбек Тәкеннің сөзін қайталап. - Ал іске кіріселік! — деп Алғыр да иесі Азаматтың сөзін қайталаған. - Бастайық! - Жау кемелерінің бірін де алапат кемемізге аса жақындатпауымыз керек! - Ең бастысы, кемені сақтайық! - Батыл болайық! — деген дауыстар бірінен соң бірі шықты. Бұл сөздердің бәрін қайталап тұрғандар болса да темір адамдар еді. Шабуыл жасап келе жатқандар қоршау сақиналарын кішірейте-кішіреите келіп, кеме қабырғасына таяғанда олардың байланыс жүйелері арқылы кеме ішіндегі телеэкранда басшыларының бейнелері көрініп, қатаң дауыстары естіліп жатты. Ол тіпті, сәлден соң басқару пульті бар басқы бөлімнің ішін жаңғырықтырып та жіберген. Ол былай деп саңқылдады. - Біз сіздерден мына алапат кемелеріңізді біржолата тастап, ана үлкен ғаламшарға кетулеріңізді талап етеміз! Бұл кемемен сіздер Жерге ешқашан да оралмайсыздар. Біз оған ешқандай да мүмкіндік бермейміз. Бұл кеменің сығылу аймағынан сытылып шығуы біз үшін үлкен қатер. Соңғы рет ескертеміз. Санаулы уақыт ішінде кемені тастап шықпасаңыздар отқа оранасыздар! Мерт боласыздар! Кеме де жойылады. Ойланыңыздар! Біз көппіз! Бұлар өткендегідей санаулы ғана темір адамдар емес! Отты оқпен қаруланған кемелер! Оның соңғы сөздері кеменің осы басқару пульті бар бөлімінде жаңғырыға қайталанып тұрды. Ол жаңғырық саябырланғанша ешкім де үндемеді. Бәрі де енді басшы Тәкеннің ұсынысын күтуде. Ол енді тез үлкейіп, сол баяғы, Жерден ұшып келгендегі ғарышкер күйіне қайта түскендей сезімде тұрып; Біз ештемеден де қорықпаймыз! Жерден ұшып шыққанда біз осындай қиын-қыстау жағдайлардың кездесетінін білгенбіз. Жұлдызаралық сапар ешбір ғарышкерге аман-есен ораласың деп кепілдік бермейді. Біз барлық жағдайға бас тігіп шыққанбыз. Сондықтан да қасық қанымыз қалғанша күресеміз. Онан бұрын мен сіздерді әлі де болса өзара түсіністікпен тіл табысуға шақырамын. Мүмкіндігі болса, бұл райларыңыздан біржолата қайтыңыздар! Достық пен татулыққа шақырамын, сіздерді! Бекер-босқа Қан төкпейік! Бөтен жұлдыз жүйесіне келіп, от шығарып кеіу біз үшін үлкен намыс. Сондықтан да әлі де болса ойланыңыздар. Кеңістікті босқа отқа шарпымаңыздар. Біздің жұлдызаралық кемеміздің алапат екенін, іштегі қаруларымыздың аса қуатты екенін де өздеріңіз жақсы сезесіздер. Менің ақыл-кеңесім мен ұсынысым осы. Ал мұныма қалай қарайсыздар, ол жағын өздеріңіз шешерсіздер. Алапат кемені қоршай ұлып жүргендер бір сәтке үнсіз қалды. Шамасы, жаңағы сөзден кейін олар өзара бірдеме жөнінде кеңесіп жатса керек. Тәкен толқыныстан өзін қоярға жер таппағандай олай да, былай да жүрумен болды. Тіреудей-тіреудей болып көрініп тұрған темір адамдардың аяқтары да қозғалыссыз. Миларына бір мәлімет бармайынша олар да оңайлықпен қозғала қоймайды. Оның үстіне олардың миларында барлық нәрсені дұрысқа немесе барлық нәрсені бұрысқа шығарып тастайтын жүйе жоқ. Ақылды адамның баласынша барлық нәрсені іштей пайымдап тұрады. Тәкеннің ой-жүйесіне қазір нелер келіп, нелер кетпей жатыр. Темір адам өзінің алып ұқсасы, Темірбек соның бәрін қабыл ала берсе, қозғалысы да ұшқалақтанып кетпек. Ғалым-ғарышкерлер о баста, оларды жасаған кезде бұл жағын жақсы ойластырған. Тәкеннің бұл тыпыршуы өзінің достарын ғана қатты толқытты. Шешуші кезеңде астрофизик Сәрсенбі Сапарұлы, биолог Жақан Артықұлы, философ Сейдолла Тұрсынұлы, химик Сәлмен Әбдіғаппарұлы мен геолог Азамат Амангелдіұлы да өздерінің пікірлерін қосты. Олай етпейінше іс алға қарай баспайды. Жермен байланыс үзілмегенге дейін сондағылармен кеңесіп келген-ді. Сол байланыс ұстайтын адамдар да онда жиі ауыса берген. Бәрі де кәдімгіше өмір сүріп, қартайып уақыты келгенде ғана дүниеден өтіп жатты. Бірақ Жердегі жүз жыл кемедегі баяулаган уақытпен салыстырғанда баяу жылжып өтіп жатқан кино лентасындағы көріністей ғана болған. Ғалым-ғарышкерлер оны жақсы түсінді. Соңында байланыс белгісіз себептермен біржолата үзілді. Содан кейін- ақ өзінің де, өзгенің де тағдыры Тәкеннің өз қолына көшкендей еді. Енді ол толқымағанда, кім толқысын. Ана жақ келісімге келмесе, мына алаапат кеменің төңірегінде отпен ойнауға тура келеді. Тәкен кепке дейін ештеме айтпады. Айтар әңгімесін кейінге қалдырған. Тілінің ұшына келіп тұрған сөздерін де енді айта қоймаған. Тек екі көзін жиі электронды сағаттың цифрларына қадайды. Қалғандар да тым-тырыс Дауыл алдындағы тымырсық-тыныш сәттей. Ұлудай адам да істің насырға шабарын сезгендей, Тәкеннен көзін алмайды. Кей кейде кеменің биік төбесіне көз салады. Темір адамдардың бастары сол ғаламат биік төбеге сәл-ақ тимей тұрғандай көрінеді. Бірақ қазіргі жағдай оны бақылау емес еді. Бәрінің де көз алдарында жұлдызды соғыс. Бұрын мұндай сөз таңғалтатын болса, енді ол сөз үйреншікті сөзге айналған. Алапат кемені қоршай айналып ұшып жүргендер әлі де хабар бермеді Содан бір кезде олардың құжынаған кемелері алапат кемеден бірте-бірте алыстай түсті. Кемелер сақинасы кеңейген сайын іштегі ғалым- ғарышкерлердің тыныстары да кеңейгендей сезілген. Бәрі де Тәкеннің сөзінен бір қорытындының шыға бастағанын сезгендей. Бірақ еш хабар жоқ. Бұлайша үн-түнсіз шегініп кетудің мәнісін ешкім түсіне алмады. Тәкен енді әрі-бері жүрісін тоқатып, басқару пультіндегі экранный алдына ұқсасының алақанында келді. Темір адам оны іске қосқан мезетте әлгілердің шегінгендері ұлғайтылып көрсетілді. Олар шынымен-ақ шегініп барады. Бұл жағдай енді айтпаса да түсінікті еді. Тәкен де, басқалар да жайбарақаттанып, Жерге қайтуға деген дайындықтарын қайтадан жалғастыра берді. жүктеу/скачать 406,43 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|