31
қабаттарға, содан кейін əлсіз минерализацияланған жуу сұйықтығына
диффундирлейді. Минерализацияланған қабат суы мен өту аймағындағы
сүзгіленген тұщы жуу сұйықтығының арасындағы шекарада қосымша
диффузиялық потенциал туындайды: катиондарға Nа
+
қарағанда аниондардың
Сl
-
қозғалуы жылдам болғандықтан, өту аймағында артық Сl
-
ағыны
туындайды. Əдетте сүзгілену потенциалы (Е
ф
) электрохимиялықтан əлде қайда
кіші, сондықтан мұнай ұңғымаларында каротаж жүргізу кезінде ӨП барлық
аномалиялары Е
д
əсерінен болады деп есептеуге болады. Егер ұңғыма ішіндегі
электр өpiciнің шығу тегі диффузиялық-адсорбциялық болса, онда ұңғымадағы
зарядтардың таралуы (
r
в
Ðr
с
;
r
в
-құмды қабаттағы судың меншікті кедергісі,
r
с
-сазды
ерітіндінің меншікті кедергісі).
Диффузиялық-адсорбциялық потенциал мəні Е
ДА
= K
ДА
Lg (
r
с
/
r
в
), ал
диффузиялық потенциал Е
Д
=К
Д
Lg (
r
с
/
r
в
) (К
ДА
жəне К
Д
-диффузиялық-адсорбциялық
жəне диффузиялық потенциалдар коэффициенттері) көрсетілген.
Ұңғымадағы потенциалдар жиынтығы:
Е
оп
=Е
Д
-Е
ДА
=(К
Д
-К
ДА
)· Lg(
r
с
/
r
в
)= -К
оп
- Lg(
r
с
/
r
в
)
Мұндағы, К
өп
=К
ДА
-К
Д
- диффузиялық-адсорбциялық потенциалдардың жалпы
коэффициенті,
r
ф
- сазды ерітінді фильтартының меншікті кедергісі
Формула бойынша К
өп
-нің ең үлкен мəні (К
өт
18°С=-б9,6) сазсыз таза
температурасы Т=18°С-қа тең қабатқа сəйкес болады. Ал, əр түрлі температурадағы
мəндері К
өп
≈ - 69,6 (Т+273)/291
Формула бойынша сазсыз қабат үшін
В
ф
ОП
Lg
Т
Е
r
r
291
273
6
,
69
+
-
»
ӨП қисық сызығын жазу, градиент- жəне потенциал зондтарын жазумен қатар,
бip уақытта жүргізіледі. Мұндай бipiктіріп тіркеуді- стандартты электрлік каротаж деп
атайды.
Достарыңызбен бөлісу: